Theater: Eva, Bronks

Actrice Veerle Dobbelaere debuteert bij BRONKS als regisseur van zoetelief theater voor de jongste toeschouwers.

Oh neen, we krijgen toch geen popperig jeugdtheater voorgeschoteld waarbij de volwassen acteurs zo graag en zo koddig in de huid van kindpersonages kruipen!?

We vreesden het ergste toen we, tijdens de eerste momenten van BRONKS’ Eva ( * * * ), de blinkende snoet van actrice Isabelle Van Hecke spotten. Daarbij kwamen haar te gekunstelde manier van bewegen en – u gelooft het niet – haar typisch meisjesjurkje met extra aangedikt achterwerk (want extra schattig!). De herinneringen aan de jurkjes van Tiny speelden iets te heftig op…

De regisseur is (de) mama

Gelukkig bleek onze vrees ongegrond. Medespeelster Liesa Naert, die wat later tevoorschijn komt, gaat niet op de rem staan van die te popperige acteerstijl maar doet er juist een flinke schep bovenop. Met als resultaat: smakelijk, kolderiek spel met een aandoenlijk randje. Net niet té zoet.

De dames delen de planken in het regie- en auteurdebuut van actrice Veerle Dobbelaere. Op verzoek van de artistieke leider van BRONKS, Oda Van Neygen, brainstormde Dobbelaere over een jeugdtheatervoorstelling. Ze stelde zich de vraag wat ze als regisseur en auteur meer kan vertellen dan ze als actrice met haar publiek deelt? Haar antwoord:

Vorig jaar gaf ik samen met mijn twee dochters een interview aan Zeno, de weekendbijlage van De Morgen. Toen ze dit interview las, heeft Oda Van Neygen mij gebeld om te vragen of ik bij BRONKS een voorstelling wou maken. Het was een open vraag en ik ben meteen beginnen nadenken over wat ik in een voorstelling zou kwijt willen. Zoals bij alles wat ik doe, wou ik vertrekken van authenticiteit, van gevoelens en thema’s waar ik zelf een sterke betrokkenheid bij ervaar. Iets wat me erg bezighoudt is de vraag of de dingen wel echt zijn zoals we denken dat ze zijn, de vraag naar het waarom van dingen, ook de meest evidente, zoals eten, slapen,..

Dobbelaere zette zich aan het schrijven en, vervolgens, aan het improviseren met haar actrices. Het resultaat is een aangename, erg herkenbare voorstelling die voor zes- en zevenjarigen een fijne kennismaking met het theater kan worden.

En welk verhaal fantaseerden de dames? Een verhaal over een meisje dat ervan droomt om een hond, een cavia, een konijn maar het allerliefste een zus te krijgen. Ze wenst het zo hard dat haar lappenpop in een echte en vooral brutale zus verandert. Eentje met enorme ogen, paardentanden, vlammend rood haar en een grenzeloze verbeelding.

Mooie beelden, functionele woorden

Door de komst van deze balorige (ingebeelde) zus ziet Eva het leven een pak minder somber in. Driftbuien? Die heeft ze niet meer. Giechelen, pret maken en bekvechten lukt prima met die zus erbij.

een zus is zoiets vanzelfsprekend en tegelijk confronteert ze je constant met de beperkingen van een liefdesrelatie. Je ziet ze graag, maar je haat ze soms. Ze is er, en je hebt er niet voor gekozen dus je moet er mee verder. Maar haar bestaan is ook een zekerheid, een veiligheid. Je weet: wat ik ook doe, ze zal steeds van me houden. De aard van die verhouding fascineert me omdat ze ook verband houdt met de wereld van het gezin als een soort oefenterrein voor het echte leven en hoe je daarbuiten, buiten de veilige cocon gevormd door vader, moeder, broers en zussen, relaties aangaat, beleeft, en ook kapot maakt. Uiteindelijk gaan we in het volwassen leven op zoek naar relaties die de veiligheid van een bloedband kunnen evenaren, naar mensen van wie we ongeacht ons gedrag, onvoorwaardelijke liefde zullen krijgen.

Dobbelaere en de actrices leveren geen adembenemend vernieuwend theater af, noch op tekstueel noch op visueel vlak. Maar ze creërden wel een zorgvuldig uitgekiende voorstelling die vrolijk oogt en toch een gevoelige, ernstiger inborst bezit. Dobbelaeres vak is spelen. Dat blijkt uit de voorstelling. Die is eenvoudig, zelfs voorspelbaar gestructureerd maar het spel wervelt. Dobbelaere is er perfect in geslaagd om haar actrices te laten dollen met kindpersonages maar ze weet hen net langs de juiste kant van de schmierbarrière te houden. Behalve in de eerste scènes. Daar gaat Van Hecke onderuit door een te hard aanzetten van het kinderlijke zonder er voldoende humor aan te koppelen. Naert slaagt er beter in om die overdrijving karikaturaal en toch geloofwaardig te maken. Hierdoor kijk je met geamuseerde glimlach naar twee volwassen ’tantes’ die met verve twee kleine meisjes spelen.

De laatste scène blijkt de mooiste. Daarin koppelt Dobbelaere haar gevoel voor fantasie aan haar voorliefde voor zoete kleuren en warm spel. Het maakt Eva tot een fijn debuut dat doet uitkijken naar een artistiek en inhoudelijk gewaagder vervolg waarin Dobbelaere zowel tekstueel als visueel meer eigenzinnige accenten legt die het publiek niet alleen een aangename herkenning maar ook een fascinerende ontdekkingstocht bezorgen.

Meer!

De voorstelling geldt als voorbode van het Bronksfestival dat vandaag start.

Zowel de jongste als iets oudere theaterliefhebbers kunnen er parels rapen. De jongste toeschouwers raden we onder meer de muzikale vertelvoorstelling Brooddoos (BRONKS), het spectaculaire en poëtische Een meesterwerk (De Werf) en de originele busreis De grote reis (HETPALEIS) aan.

Iets oudere rakkers reppen zich naar het rakende Betty & Morris (JAN), het ontwrichtende Teenage Riot (Kopergietery), het uitdagende Back to School (Union Suspecte) en Pascale Platels frivole Les demoiselles de rêve et leur soutien.

Even ontdekkingswaardig zijn Kraskrasi van Stella Den Haag en Waakhondje van Toneelmakerij. Twee creaties van Nederlandse gezelschappen. BRONKSfestival heeft al jaren de bedenkelijke eer om het werk van Nederlandse (en andere internationale) jeugdtheatermakers te tonen waar de rest van toneelproducerend en -tonend Vlaanderen te weinig aandacht voor heeft. Dat is betreurenswaardig. De ontvankelijke, wereldverbeterende en globaliseringgezinde houding van theatermakers vertaalt zich in hun voorstellingen maar te weinig in de geografische spreiding van die voorstellingen. Laat de koppigheid van BRONKS ook andere huizen en culturele centra inspireren tot een minder op zichzelf geplooide houding.

Els Van Steenberghe

Eva, Bronks. Voor iedereen vanaf 7 jaar. Gezien op 7 november 2010. Meer info over deze voorstelling en over het Bronksfestival: www.bronks.be