Theater / dans: Dansand!, Vrijstaat O

Dansand! ontpopt zich tot de perfecte opener van een zomer waarin niet alleen de zon voor stralende momenten zorgt.

Liefde is: jouw partner blindelings volgen, zelfs al wil die een vreemdsoortige nachtwandeling in Oostende ondernemen….

We waren er donderdagavond getuige van. Het clubje diehards dat rond 23.00 u samentroepte om de nachtwandeling van David Helbich aan te vatten, kreeg versterking van twee mensen die in de festivalfoyer verleid werden door een promotiemedewerker van het festival. Verbetering: “Ik wil wandelen en mijn vriend moet mee”, aldus de goedlachse dame. De komende 50 minuten zou die vriend met een gezichtsuitdrukking die twijfelde tussen verbijstering en geamuseerdheid en zijn jasje netjes over de arm gevouwen, in bermuda en crocs dapper door nachtelijk Oostende benen. Om er simpelweg langs muren te wandelen, spiralen op een gras te lopen of meanderend over een binnenplaats te stappen. Het was goddelijk om te zien, om mee te doen én om nadien te horen dat hij er best van genoten had.

Je moet een beetje gek (durven te) zijn als je een zomerfestival aandoet. Je krijgt er wel wat voor terug. In het geval van Dansand! is dat zon, zee, zomergevoel en zinderende dansmomenten op en naast het strand. Spoed u erheen.

Sidi Larbi Cherkaoui: ijzersterk en middelmatig

De tweede editie van dit tweejaarlijkse festival opende op 1 juli 2010 en kampeert tot en met zondag 4 juli 2010 op de strook strand waar de Koninklijke Gaanderijen op uitkijken. De Gaanderijen zelf doen dienst als nachtcinema – elke avond wordt er gratis een populaire dansfilm vertoond – nadat het publiek zich heeft kunnen laven aan meesters en debutanten in de danskunst. Rode lijn door het festival: artistieke topkwaliteit. Of toch meestal.

Het festival opende met het prachtige Faun ( * * * * 1/2) van de Marokkaans-Belgische choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui. Deze choreograaf was tot januari 2010 verbonden aan Toneelhuis in Antwerpen. Sindsdien is hij de artistieke leider van zijn eigen gezelschap Eastman, dat nog steeds residentieel onderdak vindt in Toneelhuis.

Faun werd in oktober 2009 gecreëerd in opdracht van het Londense Sadler’s Wells Theatre. Op de meesterlijke muziek van Claude Debussy’s L’apres-midi d’un faun (1912) – voor de gelegenheid herwerkt door de Indisch-Britse muzikant en componist Nitin Sawhney – dansen James O’Hara en Daisy Phillips een innemend duet waarin Cherkaoui ‘de kracht van de mythologie en de dierlijkheid van de menselijke beweging’ thematiseert.

Het adembenemend mooie aan deze voorstelling is niet zozeer de uitzonderlijke souplesse en verfijning waarmee de performers de lyrische bewegingen dansen. Het is evenmin de chemie tussen de dansers en de muziek. En zelfs de prachtige locatie – het podium lag op het strand, met de zee en de ondergaande zon als achtergrond – was niet het meest indrukwekkende.

Faun imponeert door de complexe en zo subtiele choreografische woordenschat van Larbi Cherkaoui. Het lijkt wel alsof hij verfijnde oriëntaalse ornamentiek in een choreografische taal omzet. Het resultaat in deze Faun is een intrigerend open bloeien van sierlijke bewegingen. Bij momenten versmelten de dansers tot een intrigerend kluwen van sensueel bewegende ledematen. Het maakt dit duet tot een ontstellend elegante verbeelding van de ontkiemende liefde tussen de faun en een nimf, of twee mensen.

Onze verwachtingen waren dan ook torenhoog gespannen toen direct na Faun de première van Rein ( * * * ) zich voltrok. Zelden goed, die torenhoge verwachtingen.

De Japanse muzikant Tsubasa Hori componeerde ontwapenend mooie muziek die in zich de ragfijne en sierlijke structuren draagt die ook Cherkaouis taal kenmerken. Maar haar muziek bleek rijker dan zijn dansduet. Ondanks het prachtige en breekbare openingsbeeld. Daarin speelt Larbi Cherkaoui subtiel met de zandkleuren in de kostumering en laat hij het lichaam van de vrouw deinen op de zeewind. Het duet bestaat echter uit te voorspelbare grond- en luchtpatronen. Deze dragen absoluut een schoonheid in zich. Ze verbeelden de tedere relatie tussen een man en vrouw. Waarbij de man zijn partner benadert vanuit een zorgende, strelende behoefte. Maar de choreografische taal is te monotoon en dialogiseert op een te egale manier met de sublieme muziekpartituur. Jammer.

Verfijnde proevertjes

Het programma is niet alleen doorspekt met succesproducties en veelbelovende creaties (die soms teleurstellen).

Curator Katleen Van Langendonck (die tevens de programmator van het Kaaitheater is) selecteerde ook een aantal kleinschaliger creaties die gratis op de dijk en/of het strand worden gepresenteerd. We zagen de wonderlijke improvisatievoorstelling Come on! Action! ( * * * 1/2) van pianist/componist Kris Defoort en de Spaanse danser/choreograaf Salva Sanchis. Beide ontmoetten elkaar in 2006 tijdens een improvisatiesessie bij PARTS en het Brusselse Conservatorium. De goesting om nog samen te werken resulteerde in deze improvisatievoorstelling.

Op het zwarte platform op de dijk namen beide heren ruim de tijd om elkaar af te tasten. Defoort zocht zijn heil aanvankelijk in de hogere tonen en een golvend tempo. Sanchis koos voor heel kleine bewegingen – fragmenten van dagelijkse bewegingen – die elkaar staccato opvolgden. Langzamerhand werden de muzikale golven en de bewegingen groter (even communiceerde Sanchis zelfs met de meeuwen) om uiteindelijk met een tintelende apotheose te eindigen. Hoge pianoklanken werden roffelend over de dijk gestrooid terwijl Sanchis over het podium wervelde. Verdorie, zo schoon. Voorbijgangers werden toeschouwers en strandwandelaars gingen ter plekke zitten om te luisteren en te kijken.

Dazzling Drumming

Sommigen bleven zitten. We konden hen geen ongelijk geven. Enkele minuten na de improvisatie van Defoort en Sanchis, staken de PARTS-studenten van wal met Re:Drumming ( * * * 1/2), hun remake van Anne Teresa De Keersmaekers legendarische voorstelling Drumming (1998) op het al even befaamde muziekstuk van Steve Reich. De choreografie werd op een podium uitgevoerd dat net groot genoeg was om het dozijn dansers te ‘huisvesten’. Al zorgde dat compositorisch soms voor iets minder uitgebalanceerde beelden. Het podium bleek soms toch wat te krap.

Dit werd echter ruimschoots goedgemaakt door de vlammende energie waarmee de pas afgestudeerde dansers op de planken staan (erboven zweven). Bij momenten zag je hen even trots als gelukzalig glimlachen naar elkaar, wetende dat ze voor dansant vuurwerk op het strand zorgden. De muziek dweepte niet alleen hen op, maar zorgde tevens voor een innemende muzikale cocon die de gehele strandstrook in zich zoog. Resultaat: van piepjong tot wat ouder, van mens tot hond keek gebiologeerd naar dat talentrijke, jonge geweld.

Drumming is De Keersmaekers geniale choreografische vertaling van Reichs muziekstuk. Reich varieert vanuit een basisinstrument, De Keersmaeker doet hetzelfde vanuit een basisbeweging. Anderzijds vertolkt deze creatie ook de basisbewegingen van het leven, dat boven alles een spel is van aantrekken en optillen of afstoten en voorbijlopen. Haar studenten brachten met deze hoogstaande uitvoering van haar meesterwerk een oprechte ode aan hun leermeester.

Na deze innemende belevenis lieten we onze ogen nog even op en neer stuiteren, op aanvoeren van Mette Ingvartsen en Jeftr Dinther die ‘dansten’ op trampolines. Nadien trokken we, onder leiding van David Helbich, de nacht in. We moesten zijn stappen perfect volgen en voelden ons even danser(es), passant en straathanger die de stille stad tot de zijne maakt door er onzichtbare lijnen te volgen. Die ervaring werd des te intenser toen ons gevraagd werd om oordoppen in te stoppen. Met niets meer dan het geluid van onze ademhaling, ons hart en de hakken van onze schoenen stapten we, samen met de andere wandelaars, achter Helbich aan. In uiterste stilte door een inslapende stad. Het voelde vreemd veilig, intiem en bleek de perfecte afsluiter van een bijna perfecte Dansand!-avond.

Dit weekend kan u er onder meer de PARTS-studenten aan het werk zien, Ivo Dimchevs voorstelling voor 8 poppen, twee performers én een hond ontdekken en … op zondagavond kopje onder gaan in de rock’n roll formatie van choreograaf Wim Vandekeybus en muzikant Mauro Pawslowski. Alors on danse.

Els Van Steenberghe

Meer info: www.vrijstaat-o.be