Macbeth in Gent
Waarom moet men een steengoed stuk meer dan een keer zien? Guido Lauwaert pleit. Met de adem van ‘Macbeth’ in de nek.
Op zondag 6 juni ging Johan Simons’ versie van de Schotse tragedie van William Shakespeare in première. Sinds die dag heeft ‘zijn’ Macbeth een lange reeks van voorstellingen achter de rug. In eigen huis en buitenshuis. Vlamingen zijn in tegenstelling tot Nederlanders nuchtere mensen, daarom blijven ze zitten wanneer ze applaudisseren. Maar Nederlanders staan recht. Bij Simons’ Macbeth kropen ze op de rugleuningen. Het applaus kon niet hoog genoeg zijn.
Ivo van Hove, directeur van Toneelgroep Amsterdam, was alles behalve opgezet met die bergbeklimming. De factuur voor nieuwe stoelen werd door heel wat theaters uit binnen- en buitenland naar het Leidseplein in Amsterdam gestuurd. Was het niet beter de voorstelling af te voeren? Dankzij een toneelminnend verzekeringsmakelaar is deze productie gered en gaan de voorstellingen van Macbeth in Gent, de enige in België, wel degelijk door. De boekingen lopen keurig binnen, maar ‘er kan altijd nog eentje bij’, zoals wijlen mijn kortstondige schoonvader en dokter zei tegen een buurvrouw met zes kinderen, die vroeg om een voorschrift voor een voorbehoedsmiddel.
‘Het is een stuk om te haten en lief te hebben. Het is een nachtstuk. Eerst heb ik gedacht, het is een slaapkamerdrama. Nee, het is een gruwelkabinet. Akelig dichtbij.’ Dit is wat Johan Simons zei over Macbeth tegen een lid van de dramaturgie. Het geeft aan dat een geloofwaardige voorstelling van het bloederigste drama uit de toneelgeschiedenis geen sinecure is. Eenvoudig een voorstelling opzetten in historische kostuums uit de tijd van Shakespeare is maar op één plaats mogelijk, het Globe Theatre in Londen. Overal elders kan een 16eeuwse reconstructie goed, beter, best zijn, zonder echter te beklijven. Daarvoor moet je het anders aanpakken. En dat is wat Johan Simons heeft gedaan. Hij maakte er een mix van plus en min, pro en contra van. Hij begreep wat Shakespeare bedoelde met Fair is foul and foul is fair.
De Lady is de kwade genius van dit beroemde stuk. Maar is dat wel zo? Een onmogelijk te beantwoorden vraag. On est toujours responsable pour ses propres affaire s, hoor ik mijn moeder zaliger nog steeds zeggen. Een heikele kwestie, want wat is er nog leuk aan het leven als we de schuld niet op iemand anders kunnen schuiven? Deze vraag loopt als een rode draad door deze voorstelling waarin schuld, boete, twijfel, trouw, verraad, angst, razernij, dips en hips aan een razend tempo over elkaar heen tuimelen en uitmonden in een bloederig familiedrama.
Is het decor een labo, een slachthuis, een keuken, of drie voor de prijs van één? Sommige toeschouwers waren na afloop geshockeerd. Vooral het groeiend bekkengetrek van Fedja van Huet stoorde hen. Helaas is het fenomeen bekend. Vooral bij de moderne frontsoldaten die na terugkeer geen vat meer hebben op de scheidslijnen in hun denken. War is peace and peace is war.
Een absolute aanrader. Een steengoede voorstelling moet men meermaals zien. Want er zit meer lucht in het licht dan men denkt. Zeker in het meest onvatbare stuk van Shakespeare, ondanks de heldere lijn van het verhaal.
Guido Lauwaert
Macbeth – William Shakespeare – regie: Johan Simons – productie Toneelgroep Amsterdam – 1 en 2 december schouwburg Gent – www.ntgent.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier