De geheime plannen van Frances Lefebure en de rest van de nieuwe tv-week

De downfall van de Lehman Brothers, een ontroerende stop-motionfilm over een jongen genaamd Courgette en en een staaltje romantisch fatalisme in de Franse film Grand Central: dit brengt de nieuwe tv-week.

MAKE BELGIUM GREAT AGAIN! (dinsdag 18/9, 20.35, VTM)

In tegenstelling tot wat we van Frances Lefebure gewoon zijn, hulde de actrice en presentatrice zich de afgelopen maanden in stilzwijgen. In alle rust werkte ze aan haar nieuwe programma, dat een van de speerpunten van de najaarsprogrammatie van VTM moet worden.

Samen met een groot deel van het team achter Sorry voor alles trok de goedlachse Lefebure door België om overal problemen op te lossen. Van het tekort aan orgaandonoren tot een 86-jarige man die maar niet kan achterhalen welk deuntje de hele tijd in zijn hoofd zit: geen probleem te groot of te klein of Lefebure schiet te hulp. Haar lijfspreuk en de titel van de nieuwe reeks: Make Belgium Great Again! Frances Lefebure for president?

Frances Lefebure: (lacht) Wel, het programma is zeker niet politiek getint, als ik dat even mag benadrukken. Make Belgium Great Again! is gewoon een teasende titel die we lekker gestolen hebben van Donald Trump.

En toch probeer je, net als een echte politica, van België een betere plek te maken.

Lefebure: De wereld proberen te verbeteren is altijd goed, niet? Het is leuk om mensen te helpen. Soms hebben we iemand geholpen die met een ogenschijnlijk klein probleem zat, maar dat betekent niet dat het voor hem niet belangrijk was. Daarnaast hebben we geprobeerd om grote maatschappelijke thema’s onder de aandacht te brengen.

Welke zijn de belangrijkste problemen die je hebt aangepakt?

Lefebure: Wie ben ik om te zeggen wat het belangrijkst is? Qua grote thema’s hebben we gewerkt rond onder meer orgaandonatie, plastic- en milieuvervuiling en voedselverspilling. Voor alle duidelijkheid: het is niet zo dat ik de moraalridder uithang. Bij het begin van elke aflevering steek ik de hand in eigen boezem. We willen gewoon een bewustzijn creëren rond problemen die je zelf misschien niet opmerkt.

In Hotel Römantiek pleitte je voor liefde op late leeftijd, nu is er dit. Schuilt er een activiste in Frances Lefebure?

Lefebure: (lacht) Ik denk dat ik daar gewoon ‘ja’ op kan antwoorden. Ik vind mijn steentje bijdragen heel belangrijk en ben blij dat ik programma’s kan maken die echt iets betekenen voor mensen.

Vertaalt dat activisme zich ook in je privéleven?

Lefebure: Zeker, maar ik loop daar niet graag mee te koop. Ik vind dat iedereen moet beslissen wat hij of zij kan en wil doen om van de wereld een betere plek te maken.

PRISONERS (vrijdag 21/9, 22.25, NPO3)

Na Blade Runner neemt de Canadees Denis Villeneuve opnieuw een legendarische sf-film onder handen: David Lynch’ gewraakte ruimte-epos Dune. Laten we Villeneuve een duwtje in de rug te geven met de woorden van Lynch zelf: ‘Als je zo erg aan status inboet zoals ik destijds na Dune, hoef je voor niets nog bang te zijn.’ Angst, maar dan van een totaal andere orde, is ook voelbaar in deze Hollywoodtriller waarmee Villeneuve je tweeënhalf uur aan je stoel genageld houdt. Jake Gyllenhaal is een rechercheur die in de buitenwijken van Pennsylvania de zaak van twee verdwenen meisjes op zijn bord krijgt. Hugh Jackman speelt de radeloze vader die het recht in eigen handen wil nemen. Een donkere nachtmerrie, door de grote Roger Deakins magistraal gevangen in een schilderachtig, somber makend licht.

QUINCY (vrijdag 21/9, Netflix)

Voor de jonkies is Quincy Jones (85) die gekke oude man die begin dit jaar in een interview met Vulture zowel The Beatles als Michael Jackson door de mangel haalde, beweerde dat hij de waarheid achter de moord op JFK kende en pochte over zijn dates met Ivanka Trump. Voor boekhouders is hij de producer met 27 Grammy’s op zijn (belachelijk grote) schouw die achter de knoppen zat voor Jacksons Off the Wall,Thriller en Bad, samen goed voor naar schatting 120 miljoen verkochte exemplaren. Hopelijk komt uit de Netflix-docu Quincy de ware Jones naar voren, een uiterst bekwame jazzmuzikant, arrangeur, componist en producer die onder anderen met Toots Thielemans, Ray Charles, Frank Sinatra en Ella Fitzgerald werkte en zijn grote hart leende aan alles en iedereen van Martin Luther King tot We Are the World. De regie is in handen van dochter Rashida Jones en Alan Hicks, die ons eerder de prachtige docu Keep on Keepin’ On over jazztrompettist Clark Terry schonk.

MANIAC (vrijdag 21/9, Netflix)

Maniac is de Netflix-remake van een zwartkomische Noorse reeks over proefkonijnen voor een revolutionair nieuw medicijn dat elk mentaal probleem voorgoed van de baan ruimt. Zonder neveneffecten? Niet echt: terwijl de patiënten binnen de muren van een smetteloos hoogtechnologisch labo blijven, nemen de drugs hen mee naar de meest fantastische plekken en tijdsgewrichten. Aan de eerste beelden te zien werd de humor van het origineel deels ingeruild voor drama, overdonderende actie en romantiek – want waarom zou Jonah Hill nu hij al die kilo’s kwijt is Emma Stone niet kunnen versieren? Naast twee van de meest succesvolle acteurs van het moment werd ook regisseur Cary Fukunaga aangetrokken, een peperdure halfgod sinds hij het eerste seizoen van True Detective maakte. Het zijn voortekenen dat Maniac, dat evenveel gemeen lijkt te hebben met Eternal Sunshine of the Spotless Mind als met een enerverende scifithriller, hoog boven het maaiveld van het lopende Netflix-seizoen zou kunnen uitsteken.

D.L. HUGHLEY: CONTRARIAN (dinsdag 18/9, Netflix)

Eerder dit jaar nam acteur, auteur, presentator en comedian D.L. Hughley in zijn boek How Not to Get Shot: And Other Advice from White People de Amerikaanse rassenverhoudingen op de korrel. Op vlijmscherpe wijze verzamelde hij daarin ‘goede raad’ van witte mensen over hoe je als zwarte politiegeweld kunt vermijden, gaande van ‘kleed je niet als een gangster’ tot ‘doe gewoon wat de politie zegt’. Ook in zijn nieuwe Netflix-comedyspecial Contrarian zegt hij waar het op staat. Onder meer Kanye West, #MeToo en onze obsessie met sociale media passeren de revue. Zelf omschrijft Hughley de show als een snapshot van hoe hij de wereld ziet, ongefilterd door politieke correctheid. ‘We zijn duidelijk een pak gevoeliger geworden sinds het begin van mijn carrière’, zei hij aan The Inquirer. ‘Tegelijk kun je dankzij sociale media midden in de nacht opstaan om iets dwaas te delen met de wereld.’

INSIDE LEHMAN BROTHERS: THE STORY GOES ON (dinsdag 18/9, 23.35, NPO2)

De eerste dominosteen die de grootste financiële crisis sinds de Tweede Wereldoorlog in gang zette: Lehman Brothers. In hun bekroonde docu Inside Lehman Brothers onderzoeken journalisten Jennifer Deschamps, Sylvain Pak en Vikas Bajaj hoe een internationale, too big to fail-geachte investeringsbank met 25.000 werknemers in één dag een beursverlies van veertig procent kon lijden en failliet kon gaan, wat wereldwijd jobs, huizen en spaarboekjes in rook deed opgaan, Fortis en Dexia de das omdeed en Europese overheden in 2009 dwong om duizenden miljarden euro in het bankwezen te pompen. Het trio ontrafelt – via interviews met de ex-ondervoorzitter van de bank en enkele seksueel geïntimideerde klokkenluidsters van een overgenomen hypotheekbank – een rot en roekeloos businessmodel dat vastgoedbubbels blies en een topmanagement dat cliënten én de fiscus beloog. Nóg hallucinanter: Deschamps, Paks en Bajajs messcherpe autopsie blijkt, met Trump aan het deregularisatieroer, tegelijk een vivisectie.

2DOC: MORE HUMAN THAN HUMAN (maandag 17/9, 21.00, NPO2)

Kan de mens met empathisch vermogen, creativiteit en al vervangen worden door robots? En wat zegt het najagen van de ultieme artificiële-intelligentievorm over ons als mensen? Tommy Pallotta zoekt het uit. In zijn docu More Human Than Human laat hij een cambot bouwen die hem uiteindelijk zal moeten interviewen. En passant voert hij een resem programmeurs en denkers én een parade van AI-toppers op, zoals de RoboThespian – die de ’tears in rain’-monoloog uit Blade Runner debiteert – , het Nederlandse zorgrobotkind Alice en een bot die via sms’en van een overledene leert te praten – vijf jaar geleden nog dystopische fictie in Black Mirror. More Human Than Human blijft weliswaar aan de oppervlakte, maar is een boeiende inleiding tot AI.

GODS OF EGYPT (vrijdag 21/9, 20.35, Q2)

‘De beste nulsterrenfilm sinds lang’, schreef een trouwe Knack Focus-dienaar bij de release van dit peperdure fantasy-epos dat in de VS grandioos flopte. Wat die nul sterren betreft: de dialogen in Gods of Egypt zijn beschamend onhandig en de CGI heeft een videogame-esthetiek die eerder ergert dan fascineert. Maar hoe potsierlijk dit extravagante verhaal over de strijd tussen de gevallen god Horus (Nikolaj Coster-Waldau, Jaime Lannister in Game of Thrones) en de boosaardige god Set (Gerard Butler) ook is, de Australische regisseur Alex Proyas brengt zijn sprong in de Afro-Aziatische mythologie met gusto, alsof hij met deze variant op Clash of the Titans – de Harryhausenklassieker uit 1981 – een hommage wil brengen aan Cecil B. DeMille, dé producent van uitbundige Bijbel- en historische spektakels.

MA VIE DE COURGETTE (zondag 16/9, 15.30, NPO3)

Een kooktip voor een veggiemaaltijd of courgettesoep? Lekker niet. Dit is een stop-motionfilm over de negenjarige Icare, een jongen met als bijnaam Courgette die na een vreselijke gebeurtenis naar een weeshuis verkast. Daar botst hij op koters die vaak nog ergere dingen meegemaakt hebben. De Zwitserse regisseur Claude Barras noemt zijn onder de prijzen bedolven film een ‘Ken Loach voor kinderen’. Wij houden het liever op een gedurfde, ongewone en pakkende animatiefilm – ‘Ik moest huilen’, dixit Aardman-opperhoofd en stop-motionspecialist Peter Lord. Het volwassen en verrassende scenario is van Céline Sciamma, de regisseuse van Bande de filles. Het design en de animatie van de felgekleurde, schattige poppenfiguren zijn prachtig. Zelden werd kinderleed met zo’n verterende glimlach gebracht.

GRAND CENTRAL (zaterdag 15/9, 22.50, Canvas)

Voluit voor de liefde gaan terwijl je de dood recht in de ogen kijkt: het is een thema dat niet uit de mode raakt in de Franse film. Ook de Parijse cineaste Rebecca Zlotowski focust gretig op dat romantische fatalisme in Grand Central, over een driehoeksverhouding die zich afspeelt tegen de achtergrond van een kerncentrale in de Ardèche.

Het verhaal draait om Gary (Tahar Rahim, die indruk maakte als de crimineel met het scheermesje in de mond in Un prophète). Goed opgeleid is de knappe dertiger niet, en hij heeft dringend behoefte aan een baantje en een plek om zich te nestelen. Die baan vindt hij in een kerncentrale, waar hij aan de slag kan bij de schoonmaakploeg – levensgevaarlijk werk, maar het loon is behoorlijk. Op een camping in de schaduw van de betonnen koeltorens van de centrale vindt hij ook een nieuwe thuis dankzij Gilles (Olivier Gourmet), de teamleider die de jonge werknemers opleidt, de kloeke Toni (Denis Ménochet) en Karole (Léa Seydoux), op wie Gary smoorverliefd wordt, ook al heeft Karole Toni lief en wil ze met hem trouwen.

Grand Central laat de angst en het levensgevaarlijke werk van de onderhoudsploeg zien, alsook de procedures die de teamleden dagelijks moeten doorlopen om te controleren of ze aan radioactieve straling zijn blootgesteld. Die krachtige beelden in de kleedkamers en de buik van de kerncentrale steken fel af tegen de scènes op de camping, die een meer bucolisch karakter hebben, zoals wanneer Gary en Karole stiekem naar hun plekje aan de oevers van de Rhône trekken. Rahim en Seydoux zijn weliswaar niet zo mythisch als Jean Gabin en Michèle Morgan in Le Quai des Brumes en Remorques, twee fameuze voorbeelden van het Franse poëtische realisme, maar ze stralen wel zinderende passie uit.

Er zijn wel wat metaforen – liefde is even gevaarlijk als radioactiviteit – , maar al bij al houdt Rebecca Zlotowski de beeldspraak zo veel mogelijk op de achtergrond. Zo hoor je in deze dans tussen atomen en liefdesdriften niet het voor de hand liggende Radioactivity van Kraftwerk maar een variant op Henri Salvadors Maladie d’amour, een liedje als een zachte liefdesbries: ‘Quand l’amour est petit/ C’est joli si joli / Mais quand il devient fort/ Méfiez vous mes amis/ Car l’amour c’est la mort/ Mais c’est l’amour aussi/ C’est la mort/ Mais c’est le paradis.’