De boot van Brel

Het legendarische zeilschip van Jacques Brel, Askoy II, is klaar voor de laatste fase van de restauratie. Maar het geld ontbreekt.

Op zondag 30 september wordt in de Gentse Vooruit een concert en een veiling georganiseerd, om de kassa te spijzen.

Eens in de vaart is het de bedoeling het schip een cultureel, sociaal en maritiem doel te geven. Tegelijk het te promoten als een ambassadeur van de liederen en de liefdes van de meest markante chansonnier die België ooit gekend heeft. Een Brusselaar met Vlaamse wortels, doorgebroken in Frankrijk en een man wiens liederen gezongen worden in tientallen talen en bewerkingen, wereldwijd.

Het zeilschip is gebouwd in 1960 door de Antwerpse scheepswerven Van de Voorde in opdracht van architect Hugo Van Kuyck. In de jaren 70 kreeg Brel de zeilmicrobe te pakken en in 1974 kocht hij de Askoy II voor een wereldreis. Een jaar voor zijn dood in 1978 verkocht hij het schip. Zijn keelkanker was al zo ver gevorderd dat zeilen een te zware last werd. Na een paar maal in handen te zijn overgegaan is het schip na een zware storm flink beschadigd en gestrand in Baylys Beach, Nieuw-Zeeland. De broers Staf en Piet Wittewrongel, die Brel persoonlijk hebben gekend, zijn in 2007 begonnen met het terughalen van het wrak, met de bedoeling het te restaureren. Het eerste deel, dat te vergelijken is met het sleuren van de boot van Klaus Kinski [Brian Sweeney Fitzgerald] over de berg in de film van Werner Herzog (Fitzcarraldo – 1982), is gelukt, dankzij giften en eigen investeringen.

De stad Oostende was tuk op de boot en beloofde alle hulp bij de restauratie. Maar de werf ging failliet en na heel wat problemen met de curatoren werd het casco overgebracht naar ‘De Nieuwe Scheldewerven’ in Rupelmonde. De overbrenging heeft er wel voor gezorgd dat de aanvankelijk beloofde subsidie niet betaald werd. Het Kustactieplan, een zoveelste initiatief van minister Geert Bourgeois, had 72.000 euro beloofd. Daarvan is eenderde betaald. Het restant zou betaald worden na de afwerking. Maar daar knelt het schoentje. Giften en sponsoring worden door het Kustactieplan niet als inkomsten aanvaard. Het is duidelijk dat er sprake is van pestgedrag. De vermoedelijke reden is het verlies van de boot, die na afwerking naar Antwerpen zal worden overgebracht. Maar het verlies heeft het Kustactieplan aan zichzelf te danken. Volgens de drijvende krachten achter het initiatief speelt ook de rancune van minister Geert Bourgeois een rol. Hij ligt blijkbaar nog wakker van de houding van Jacques Brel over Vlaanderen, omdat hij niet kan inzien, dat Brel een bepaald soort Vlaming en hun extreem rechtse houding en organisaties, viseerde.

Wie de rancune van Bourgeois wil bestrijden en de restauratie wil bevrijden uit zijn patstelling, kan terecht op het concert en de veiling. Momenteel worden uit alle hoeken van de kunstwereld nog werken verzonden om geveild te worden. Belangeloos, om het goede doel. Hannelore Muyllaert, begeleid door enkele muzikanten, zingt liederen van Brel. De gekende veilingmeester Peter Loeckx hanteert de hamer.

Guido Lauwaert
www.askoyII.be