‘Als er één programma is dat cultuur geloofwaardig brengt, dan wel Joos’

De culturele wereld reageert met verontwaardiging op de stopzetting van het Radio 1-programma ‘Joos’, gepresenteerd door Ruth Joos.

Het zendschema van Radio 1 wordt begin volgend jaar omgegooid. Daarbij sneuvelt het cultuurprogramma Joos. Reacties in de culturele wereld zijn overwegend negatief.

Volgens recente cijfers is het marktaandeel van Radio 1 de afgelopen maanden fors gezakt. Tussen april en juni luisterde amper 6,4 procent van de Vlamingen naar het eerste radionet van de publieke omroep. Radio 1 komt daarom per 1 januari met een vernieuwd zendschema.

Tussen alle wijzingen valt vooral de afwezigheid op van het radioprogramma Joos. Het cultuurprogramma van Ruth Joos wordt sinds 2007 elke werkdag uitgezonden van 11 tot 13u. Met langere gesprekken over moeilijke onderwerpen zorgde de presentatrice de afgelopen jaren regelmatig voor spraakmakende radio.

Memorabele radiomomenten

Nagenoeg alom gewaardeerd was haar gesprek in 2011 met dichter Leonard Nolens naar aanleiding van diens nieuwste dichtbundel. Omdat Nolens een hekel heeft aan interviews, schonk Joos hem ruim de tijd om zijn gedachten te ordenen. Het resultaat was een aarzelend vraaggesprek van bijna twintig minuten dat ondanks de vele radiostiltes zeer wel in de smaak viel bij het luisterpubliek.

Recent nog kreeg het radioprogramma lof voor het initiatief Schrijver zkt. zanger. Daarbij koppelde de presentatrice dertien Nederlandstalige auteurs aan een zanger. De samenwerking tussen duo’s als Herman Brusselmans en Frank Vanderlinden of Saskia de Coster en Arno leidde tot dertien muzikale nummers, die op 23 oktober worden voorgesteld in het NTGent.

Culturele wereld

De respons vanuit de culturele wereld is overwegend negatief. “Ik begrijp niet dat een uitstekend en goed beluisterd programma afgevoerd wordt om de slechte cijfers van de hele zender recht te trekken”, aldus schrijver Tom Lanoye in de krant De Standaard. “We krijgen geen boekenprogramma en geen kunstprogramma. Als er één programma is dat literatuur, kunst en cultuur op een fijne en geloofwaardige manier brengt, dan is het wel Joos.”

Ook de teneur van de reacties op Twitter is niet gunstig. “Wordt inhoud dan echt gevaarlijk?” vraagt Leuvens rector Rik Torfs zich er hardop af. Pianist Jef Neve vindt het afvoeren van Joos zelfs een reden om voortaan niet meer te luisteren naar Radio 1. En ook onder meer politica Freya Van den Bossche en presentatrice Francesca Vanthielen vinden het jammer dat het programma uit de lucht wordt gehaald.

De publieke omroep laat intussen weten dat het einde van het programma niet noodzakelijk een stopzetting betekent van de samenwerking met Ruth Joos. “Alles ligt nog open”, laat woordvoerster Anneke Hernon weten. “We zijn momenteel nog in gesprek met Ruth over haar toekomst bij de omroep. Ze is een talent dat de VRT wil blijven koesteren.” (YD)