Stranger Things 2 had beter niet naar het internet geluisterd
Stranger Things 2 wordt geplaagd door iets waar ook Game of Thrones en Star Wars mee kampen. En dat heeft alles met Barb te maken.
Haar naam mag dan niet op de credits staan, de schaduw van Shannon Purser hangt over het volledige tweede seizoen van Stranger Things. Shannon Purser is de actrice die Barb speelde in reeks één, de bebrilde tiener die als eerste personage stierf in The Upside Down. In Stranger Things 2 is ze zelf niet te zien, maar is ze wel het onderwerp van een van de drie grote verhaallijnen: nagenoeg de hele reeks lang proberen Nancy en Jonathan, twee van de hoofdpersonages, hun overleden vriendin recht te doen met een uitgebreid plan. Een plan dat een samenzweringstheoreticus, een taperecorder, een fles wodka en een hoofdonderzoeker van een top secret militair lab die met plezier rondleidingen aan semiwillekeurige zeventienjarigen geeft vereist.
Wat Stranger Things goed maakte, was de fascinatie van de makers voor verhalen à la Spielberg, King en Carpenter. Stranger Things 2 lijkt niet uit diezelfde voorliefde voort te komen.
In de recensies kwam daar wat kritiek op. Niet alleen omdat die hele subplot bij de haren getrokken was, maar omdat hij ook nergens toe leidt: zes afleveringen ver in de reeks wordt de hele verhaallijn gewoon opgegeven. Dat zijn twee personages die een heel seizoen voor niks hebben gewerkt.
En dat allemaal om het internet blij te houden.
Zoals gezegd: Barb was een tiener die stierf in The Upside Down, maar daarmee is lang niet alles over haar gezegd. Barb was bedoeld als een nevenpersonage met een handvol scènes. Ze was wat in scenaristenmiddens een plot device heet: de seutige, brave en goedbedoelende beste vriendin die moest sterven zodat Nancy naar The Upside Down op zoek zou gaan. Waarna Barb kon worden vergeten. Het internet besliste er anders over: het is moeilijk uit te leggen waarom, maar na haar dood lanceerden kijkers in geen tijd de hashtags #WhatAboutBarb en #JusticeForBarb. Iedereen vond dat grappig. Vervolgens kreeg Queen Barb een stuk op Buzzfeed en een eigen thread op Reddit. Er verscheen fan art, er verschenen memes en nog meer hashtags. Er werd een boek gepubliceerd, getiteld The Book of Barb. En uiteindelijk kreeg Shannon Purser een Emmy-nominatie voor beste gastactrice. Een Emmy die ze niet won, al maakte dat niemand nog iets uit. Het plot device was de meest besproken actrice van Stranger Things geworden.
Dat is waarom Barb een volledige verhaallijn kreeg in Stranger Things 2. In volle Barbmania hadden de Duffer Brothers, de twee broers achter de serie, de fans al verzekerd dat Barb ‘recht gedaan zou worden’. Want als het volledige internet ergens zijn zinnen op zet, krijgt het zijn zin. Altijd.
***
En dat is niet de eerste keer dit jaar. Er is namelijk niet alleen #JusticeForBarb. Dit voorjaar zat er een opvallend feministische verhaallijn in het zevende seizoen van Game of Thrones. Wellicht herinnert u het zich niet meer, maar er zat één heel nadrukkelijke shot in de reeks waarin alle machtige vrouwen van Westeros rond één tafel zitten. Een shot dat niet alleen bedoeld leek om de hashtag #WhoRunTheWorld te lanceren, maar dat ook een antwoord was op de kritiek die de reeks op sociale media had gekregen: dat ze iets te losjes omsprong met misogynie en geweld tegen vrouwen.
Je kon je als kijker niet van de gedachte ontdoen dat reeks zeven zich plooide naar wat er op het internet over geschreven werd. Het leek dan ook geen toeval dat net de Dorne-verhaallijn, de subplot van Game of Thrones die online alom geridiculiseerd werd, in twee scènes abrupt beëindigd werd. Het internet was daar in elk geval héél blij mee.
Eind vorig jaar was er dan weer Rogue One, de Star Wars die geen Star Wars maar A Star Wars Story was. De plot van de film – een prequel van de originele film uit 1977 – gaat over hoe de architect van de Death Star stiekem een rebel is en een achilleshiel in het ruimtestation heeft ingebouwd: een ventilatieschacht die recht naar de reactor leidt en met één welgemikt schot de hele boel laat ontploffen. Wat exact is wat er in de finale van A New Hope gebeurt. Pientere verhaallijn dus, ware het niet dat die bewuste constructiefout al even circuleerde op het internet. Al jaren bestaan er YouTube-video’s, een Family Guy-aflevering en een rist memes over ‘de architect van de Death Star die een onverwoestbaar schip heeft gebouwd behalve één klein dingetje, maar komaan, hoe groot is de kans dat iemand in een ventilatieschacht schiet?’ Dat was al een ding. Rogue One is alsof er straks een prequel op Titanic komt waarin de scheepsdeurenfabrikant uitlegt waarom er geen twee mensen op zijn deuren kunnen drijven.
***
Het is een opvallende vaststelling: in één jaar tijd worden twee grote series en één filmfranchise op maat van de wil van het web gemaakt. In het verleden was het de producer voor wie schrijvers en makers een knieval deden. Vandaag zijn het Twitter, Facebook en memes die een scenario doen veranderen.
Het maakt veel duidelijk over hoe belangrijk sociale media voor een promocampagne zijn geworden. Het eerste seizoen van Stranger Things werd zonder veel ophef online gezet, maar vond dankzij word of mouth op het internet en het Netflix-algoritme een groter publiek dan kleppers als House of Cards en Jessica Jones. De première van seizoen 2 kreeg meer dan een miljoen vermeldingen op Twitter, tien keer meer dan de première van het recentste seizoen van Orange Is the New Black, twintig keer meer dan die van House of Cards. Er was maar één reeks die dit jaar meer besproken werd: Game of Thrones. Over je laten praten levert meer kijkers op dan klassieke promo via de traditionele media: dat is waarom er voor de wensen van de fans geplooid wordt.
Er is maar één probleem: die wensen zijn voorspelbaar. Fans kiezen altijd voor wat ze al kennen. Dat is iets waar Game of Thrones en Star Wars al eerder mee kampten: beide franchises lijken de jongste jaren voort te bouwen op wat er al was, eerder dan iets nieuws te creëren. Niet toevallig zijn dat twee franchises met een heel nadrukkelijke fanbase.
Stranger Things lijkt in zijn tweede seizoen met datzelfde probleem te kampen. Stranger Things 2 was op alle vlakken meer. Méér eightiesnostalgie, deze keer niet alleen met BMX’en maar ook met Ghostbusters-pakken en He-Man-poppetjes. Méér Eleven, die een eigen aflevering kreeg. Méér monsters – veertig keer meer, om precies te zijn. Méér Barb, niet alleen door de verhaallijn met Nancy, maar ook via Bob, een nieuw personage dat Barbs goeiige saaiheid echode. En vooral: méér referenties. Van het mes als spiegel uit Jurassic Park tot shot-voor-shotkopieën van scènes uit Close Encounters of the Third Kind: alles leek een knipoog in Stranger Things 2. De enige reden waarom Billy geïntroduceerd werd leek om een referentie te maken aan het kapsel van Rob Lowe in St. Elmo’s Fire. Het was alsof de Duffer Brothers niet wisten waarom het eerste seizoen zo aansloeg bij hun fans en ze dan maar meer hebben gedaan van álles wat de fans leuk vinden.
Op zich is dat niet nieuw. Sequels zijn altijd meer van hetzelfde geweest. Makers hebben altijd rekening gehouden met de wil van de fans. In een podcast van het Amerikaanse NPR zeggen de Duffer Brothers dat ze daar net mee spelen in Stranger Things 2, methoe sequels als Aliens en Terminator 2 grootsere versies van het origineel wilden zijn. Maar er lijkt dit jaar meer aan de hand. Het is alsof tv-makers daadwerkelijk te rade zijn gegaan bij Twitter om te weten waar ze met hun reeks naartoe moeten. #JusticeForBarb zegt ook iets over hoe nauw de band tussen een maker en zijn fans in digitale tijden geworden is.
En die heeft een prijs. Stranger Things 2 was niet slecht, met dank aan de uitstekende cast en de beeldvoering, maar er schortte wel iets aan. Dat is de valkuil als je je te nadrukkelijk naar de wensen van het internet gaat plooien. Game of Thrones heeft naam gemaakt omdat het zijn fans schoffeerde door hun favoriete personages te mollen, niet door hen meer draken en meer naakte vrouwen te geven. Star Wars heeft naam gemaakt omdat het een eigen wereld creëerde, niet omdat het eindeloos voortborduurde op wat al was. Wat Stranger Things goed maakte, was de fascinatie van de Duffer Brothers voor een bepaald soort verhalen, verhalen zoals Steven Spielberg, Stephen King en John Carpenter ze destijds vertelden. Stranger Things 2 lijkt niet uit diezelfde voorliefde voort te komen. Stranger Things 2 lijkt uit de powerpointpresentatie ‘Wat fans willen’ voort te komen.
Bij deze: #FuckBarb.
Stranger Things
Nog steeds te zien in Netflix.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Dit is het coverstuk van de Knack Focus-editie van 29 november 2017. Verder in dit nummer: het einde van Magnus – Coco, de nieuwe Pixar – Morrissey spuwt zijn gal over #MeToo.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier