Snowpiercer, de trashy nieuwe tv-adaptie van de film van Bong Joon-ho
De postapocalyptische thrillerserie Snowpiercer is gebaseerd op de Franse graphic novel Le Transperceneige (1982) én de verfilming daarvan uit 2013 door Bong Joon-ho. De Netflixreeks is een geval apart: trash-tv die voortgebrand wordt door gerechtvaardigde woede.
‘People get ready, there’s a train a-coming
You don’t need a ticket, you just get on board.’
Treinen zijn niet alleen een symbool van eeuwige beweging, maar ook een handig instrument voor politieke bewustmaking. Dat was al zo toen The Impressions in 1965 de Amerikaanse burgerrechtenbeweging een hart onder de riem staken met People Get Ready. Het werkte ook in de film Snowpiercer (2013), waarin Bong Joon-ho (Parasite) de onuitroeibare klassenindeling van de maatschappij verbeeldde door een trein door een postapocalyptisch sneeuwlandschap te jagen en Chris ‘Captain America’ Evans aan het hoofd van een rebellenbeweging te plaatsen die de wagons een voor een veroverde, met als doel de controle over de cabine.
Zelfs in deze trashy nieuwe tv-adaptie van Snowpiercer blijft de treinmetafoor de plot tien afleveringen lang brandstof leveren. De premisse is min of meer dezelfde als die van de film. Zeven jaar nadat een mislukte poging om de opwarming van de aarde tegen te gaan tot het bevriezen van de planeet heeft geleid, zoeft een trein van 1001 coupés door het ijs. Buiten is het min 119° Celsius en aan boord zitten de laatste overlevenden op aarde. Naast de vele wagons met bevoorrading – een stal voor het kweken van runderen, boomgaarden en een minioceaan vol zeevruchten – zijn er heel veel passagiersstellen, die in drie klassen zijn onderverdeeld. Helemaal achteraan zit echter nog een vierde groep: de staartbewoners of Tailies, passagiers die zichzelf met geweld aan boord hebben gehesen toen de trein zeven jaar geleden op het punt stond te vertrekken.
Snowpiercer is een opruiend stukje trash-tv waar je genoeglijk spinnend u0026#xE9;n gloeiend van woede naar kijkt.
Terwijl vooraan bij een schaaltje zeevruchten de sauna wordt bekritiseerd, krijgen de Tailies dagelijks net voldoende proteïnes aangereikt om te overleven. En dat zorgt voor onvrede. Er bestaan verschillende varianten, maar de meestgehoorde dialoog is de volgende:
‘Jullie eten hier kaviaar terwijl wij achterin verhongeren!’
‘Ja, maar jullie zijn aan boord gekomen zonder ticket.’
‘Ja, maar jullie hebben eerst de aarde verwoest.’
Onvrede is er ook bij pers en publiek. De eerste reacties op Snowpiercer – Netflix lost uitzonderlijk slechts één aflevering per week – drukten vooral ontgoocheling uit. De erfenis van Bong Joon-ho, die ondertussen met Parasite een nog veel betere, Oscarwinnende film over de klassenstrijd heeft gemaakt en ook bij de reeks betrokken is, had allerlei verwachtingen gecreëerd. Het zou niets minder worden dan een spiegel van de verwarrende tijd waarin we leven. Wat we krijgen, is eerder CSI op wielen. Of Murder on the Snow Express.
Op een gegeven moment wordt in derde klasse een moord gepleegd, en de enige rechercheur aan boord – de enige echte flik op de hele wereld, dus – is Andre Layton (Daveed Diggs), een Tailie die uit de staart van de trein moet worden gehaald om het onderzoek te leiden. Dat geeft hem – en ons – de gelegenheid om een stukje van de nieuwe, gecompartimenteerde wereld te zien. Een nachtclub en experimenten met polyamorie in derde klasse, drugshandel, door de machthebbers ingerichte gevechten met als inzet een ticket naar tweede klasse, de ontstellende rijkdom in eerste en een bizar experiment waarbij misdadigers als straf worden ingevroren ergens tussenin.
Geweldig kun je Snowpiercer niet noemen. De reeks ontbeert zowel de allegorische kwaliteiten als het visuele vernuft van Bong Joon-ho’s film. Ook het vele geweld en de dialogen doen je op geen enkel moment vergeten dat je naar trash zit te kijken, maar dat de reeks niets over het jaar 2020 vertelt, is pertinent onwaar. De pandemie is door een dodelijke kou vervangen, maar alles wat ons tegen elkaar opzet, zit erin. En het wonderlijke is dat de klassenstrijd consistent en nadrukkelijk deze peperdure serie dooradert.
De eerste keer dat rechercheur Andre Layton naar eerste klasse wordt geleid, loopt hij door een gang waar onder andere De zonnebloemen van Van Gogh en Vermeers Meisje met de parel aan de muur hangen. Hij zegt: ‘Behoort kunst nu ook al aan eerste klasse toe?’ Iets later blijkt dat de bodyguards van de mensen in eerste als enigen op de trein hun wapens mochten behouden, om hun opdrachtgevers tegen het gespuis te beschermen – dat overigens het verbod heeft gekregen om zich voort te planten. Het status quo moet koste wat kost in stand worden gehouden, want anders komt het voortbewegen van Snowpiercer in gevaar, en het is net de snelheid van de trein die energie levert en ervoor zorgt dat iedereen aan boord blijft leven.
Maar wie zegt dat de trein stopt als het volk aan de macht komt?
‘Snowpiercer is geen klassenfort, het is een ark van Noach’, zegt iemand op een gegeven moment tegen Layton. Het idee dat je opnieuw begint en meteen weer de fouten maakt die je de eerste keer de das hebben omgedaan, maakt van de reeks Snowpiercer een curiosum: een opruiend stukje trash-tv waar je genoeglijk spinnend én gloeiend van woede naar kijkt. Wij zijn fan.
Snowpiercer
Nu op Netflix.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier