Bij het (her)bekijken van Breaking Bad valt vooral op hoe gewaagd de Amerikaanse dramareeks op Canvas van bij het begin is, niet alleen inhoudelijk maar ook vormelijk.
‘De studie van verandering’, zo omschrijft leraar chemie Walter White in de eerste aflevering van Breaking Bad zijn vakgebied tegenover de ongeïnteresseerde studenten in zijn klas. Het is een definitie die je ook kunt gebruiken om deze Amerikaanse dramareeks, die op Canvas loopt, in zijn geheel samen te vatten. Breaking Bad is namelijk ook een studie van verandering, meer bepaald van de transformatie die Walter White ondergaat als hij te horen krijgt dat hij aan terminale longkanker lijdt. Het doodvonnis schudt hem paradoxaal genoeg wakker en zet hem ertoe aan om zijn kennis van chemie te gebruiken om de zuiverste ‘crystal meth’ te produceren die de verslaafden in Albuquerque ooit naar binnen hebben gewerkt, en zich dus om te scholen van Jan met de pet naar gangster.
In de Verenigde Staten is Breaking Bad vier jaar geleden begonnen, in de zomer van 2008, en over anderhalve maand gaat daar het vijfde en laatste seizoen van start. Walter is ondertussen dus al helemaal niet meer dezelfde persoon als toen, en voor wie – zoals ondergetekende – zijn transformatie de afgelopen jaren gevolgd heeft, was het herbekijken van de eerste aflevering wellicht een beetje zoals het weerzien van een verre oom twintig jaar later. Desondanks zat ik alvast tijdens de ‘pilot’ opnieuw aan het scherm gelijmd, omdat die mij er niet alleen aan herinnerde dat Walter ooit haar heeft gehad maar ook dat Breaking Bad van bij de start geniale televisie was.
Het viel vooral op hoe gewaagd de reeks altijd is geweest, inhoudelijk – het hele concept is behoorlijk risqué – maar zeker ook vormelijk. In mijn herinnering begonnen de makers pas gaandeweg hun typische stijl met lange stiltes, bizarre camerastandpunten of visuele montages uitgebreid te gebruiken, maar in de eerste aflevering hielden ze zich toch ook al niet in. Ga bijvoorbeeld maar eens na hoe zelden er in die 45 minuten echte dialogen te horen zijn, zeker in vergelijking met de modale tv-serie: van die nog steeds briljante openingsscène – het tv-equivalent van een spuit adrenaline in de hartspier van de kijker – over versnelde montage van de eerste keer dat Walter en Jesse ‘meth’ koken tot de halve zelfmoordpoging van Walter op het einde, alles wordt verteld met beelden, blikken en muziek.
Als er wel gesproken werd, waren de dialogen echter ook meestal perfect geschreven, met als resultaat scènes die even grappig (de discussie tussen de twee DEA-agenten over de kleur van het drugshuis dat ze observeren!) als ontroerend (de vanzelfsprekende genegenheid tussen Walter en zijn zoon, terwijl ze hun vegetarisch spek eten) kunnen zijn. Toegegeven: er waren wel een paar momenten waar de makers iets te nadrukkelijk de transformatie van Walter van grijze muis naar (anti)held wilden laten zien, vooral dan de twee halve seksscènes met zijn vrouw. Helemaal feilloos was de eerste aflevering dus niet, maar neem het van ons aan: the only way is up.
Stefaan Werbrouck
