Met Sekswerkers mikt Gilles De Coster het voetlicht op een sector die het in coronatijden hard te verduren kreeg. ‘In de PowerPoints van Wilmès stond meer over fourniturenwinkels dan over sekswerkers.’
Luxe-escorts. Een OnlyFans-icoon. Een raamprostituée op pensioengerechtigde leeftijd. De kerel die Andy Peelman speelt in Politie van de buurt: de grote gangbang.
De afwezigen op de nieuwjaarsborrel van Roularta hadden weer eens ongelijk. Maar ter zake! Na de interviewreeksen Strafpleiters, Misdaaddokters, Procureurs en Strafrechters richt Gilles De Coster de stoïcijnse blik nu op de seksindustrie. ‘Na vier reeksen hadden we elk hoekje van de rechtszaal wel onder de loep genomen’, zegt De Coster. ‘Het was tijd voor verandering. Al vertoont de seksindustrie best wat gelijkenissen met Justitie. Het beroepsgeheim, de verborgen kantjes, de grote morele discussies.’ In het vierdelige Sekswerkers banjert hij met acht ervaringsdeskundigen – vijf vrouwen, drie mannen – door de wereld van de betaalde liefde. Afwerkplek van dienst: het voormalige Tuchthuis van Vilvoorde.
Sekswerkers moeten ook goede verkopers zijn, zo leert de reeks. Niet zelden werkten ze vroeger in de retail en namen ze de lessen die ze daar leerden mee in hun nieuwe stiel.
Gilles De Coster: ‘Ik verkoop altijd aan de vrouw’, zei Judith. ‘Nooit aan de man.’ Ze had het over trioootjes, maar ze deed vroeger al hetzelfde met truien en jeansbroeken. Ik heb daar even op moeten kauwen, maar het lijkt me wel steek te houden. (lacht) Doorheen de hele reeks moet je weer vaststellen dat vrouwen altijd wat intelligenter zijn dan mannen. Ik vond die speelse man-vrouwtegenstelling die door de gesprekken danst zeer prettig. En het is leuk om er als man bij te zitten en me namens alle mannen ter wereld geregeld voor ons onnozele gedrag te excuseren.
Heb je het gevoel dat je acht oprechte gesprekken hebt kunnen voeren?
De Coster: Hoe bedoel je?
Veel sekswerkers moeten zichzelf nog altijd ‘verkopen’. Daar hoort geen schrijnend wordingsverhaal bij, om maar iets te noemen.
De Coster: Ik begrijp de vraag, maar ik heb me die bedenking nooit gemaakt. Wij komen natuurlijk ook in vrede: we stellen enkel oprechte vragen. Het zijn ook geen schimmige figuren, maar gewoon mensen die hun beroep graag doen en er doordacht over kunnen vertellen. Ze durfden zich kwetsbaar op te stellen omdat ze wisten dat ze daar niet op gepakt zouden worden. Ik had zelfs het gevoel dat er minder met de handrem op werd gepraat dan in de vorige reeksen.
Judith Verbrugge, luxe-escort en een van de voortrekkers van de ‘vakbond’ Utsopi, getuigde vanachter een Venetiaans maskertje. Dat geeft extra cachet, maar doet weinig voor de anonimiteit, toch?
De Coster: Zij vindt alvast van wel, want ze draagt het om haar omgeving en klanten te beschermen. Mijn gasten gaan allemaal zeer integer om met hun beroepsgeheim. Ze moeten wel, het is hun hoogste goed. Ik sluit niet uit dat iemand zichzelf in een anekdote zal herkennen, maar ik heb hen niet om namen gevraagd. Enkel naar een overzicht van de verschillende soorten klanten. Dat vond ik al prikkelend genoeg. Echt iederéén maakt van hun diensten gebruik.
Veel brave huisvaders met inderhaast weggemoffelde trouwringen ook, zo blijkt. Het leek hen een drupje cynisch te maken inzake de liefde.
De Coster: Ik betwijfel of dat cynisme is. (denkt na) Een van de vereisten van het beroep is juist dat je intimiteit en seks kunt scheiden van liefde. Zij hebben die keuze gemaakt en slagen er probleemloos in diverse seksuele relaties te onderhouden. Ze oordelen niet over hun klanten, omdat hun moreel kompas anders is afgesteld. Wat ik daar vooral van onthouden heb, is dat klanten meer kopen dan een uur fysiek of ander contact. Ze kopen vooral het recht om een uur niet veroordeeld te worden voor hun overspel, hun gevoelens, hun fantasieën. Cynisme heeft daar geen plaats, want dan valt alles meteen in duigen.
Sigrid Schellen, escort en auteur van Hoerenchance, schatte dat jij als sekswerker vlotjes 1500 euro per uur kon vragen. Mogen we noteren dat dit jouw laatste reeks voor Woestijnvis was?
De Coster: Niet verkeerd, hè? Dat is maar een paar uur werken per maand. Ik vermoed dat het meer te maken heeft met mijn bekendheid dan met mijn looks of skills, hoor. (droog) Het gaat in de lade met potentiële carrièreplannen. Nu er gewoon nog voor zorgen dat mijn, eh, skills op niveau zijn.
Klanten komen vaak alleen voor een integer gesprek, Gilles.
De Coster: Ik spreek waarschijnlijk tegen mijn eigen fictieve winkeltje, maar dan lijkt een psycholoog me toch iets beter. En goedkoper.
Ligt het aan mij of blonk bij heterogezelschapsheren Jacky Secke en Tom Binst de verwondering nog steeds in hun ogen? De verwondering dat ze ooit in deze stiel gerold waren.
De Coster:(knikt) Jongetjes die blij zijn dat ze zich mogen, of mochten, amuseren in hun zelfgekozen speeltuin. Ze zien hun job vooral als fun. Terwijl vrouwen toch iets meer aandacht lijken te hebben voor de psyche van hun klanten en de denkbeelden en drijfveren die erachter zitten.
Omdat die kennis voor vrouwen een kwestie van overleven is? Zo leerde Sigrid Schellen er de roofdieren – helaas proefondervindelijk – uit te pikken.
De Coster: Ze lijken er deels in te berusten, jammer genoeg. Maar ze detecteren de gevaarlijke situaties en dito mannen ondertussen wel op voorhand.
Heb je zelf ooit overwogen om te betalen voor hand-en-spandiensten?
De Coster: Nee, nooit. Vanwege de heersende moraal in mijn opvoeding, waarschijnlijk. Je deed dat niet. Je had dat niet nodig. Je kwam er zelfs niet mee in contact. Wat weer een illustratie is van hoe onze samenleving neerkijkt op en wegkijkt van sekswerkers. Tom zegt: ‘Ze willen ons niet kennen, maar wel op ons kruipen.’ De hypocrisie.
Het lijkt me ook een precaire illusie, waarbij je moet proberen te vergeten dat je net jouw portefeuille hebt bovengehaald voor seks.
De Coster: Maak je er nu niet meer van dan het is? Ik denk dat het voor veel klanten iets basaals is. ‘Ik heb honger. Ik koop een brood. Ik eet brood. Nu heb ik geen honger meer.’ Simpelweg voldoen aan een behoefte.
Brachten bepaalde verhalen je nog van je stuk?
De Coster: Het klinkt als een goedkope disclaimer, maar als Sekswerkers me één ding geleerd heeft, is het: laat alle vooroordelen aan de deur als je niks van het thema kent. Al heb ik weleens gefronst, bijvoorbeeld toen ze me gelaten vertelden hoe een man graag als een baby in een luier gezwachteld werd. Of hoe iemand hen vroeg om te doen alsof ze dood waren. Zij stellen zich daar veel minder vragen bij dan ik.
Dat zijn twee verhalen van Sonia Verstappen, een vrij iconische en ondertussen gepensioneerde Brusselse raamprostituée. Ze begreep dat die laatste man gewoon een uitgesproken angst voor vrouwen had, tenzij ze deden alsof ze dood waren. Ik moest aan Succession denken.
De Coster:(grinnikt) Er zit wel wat Roman Roy in. Angst voor vrouwen en de afwezigheid van een moederfiguur, waardoor hij een rare relatie ontwikkelt met die oudere ceo. Sonia zou er niet van schrikken. Zij zag alles in die bijna vier decennia in het vak.
Verstappen is een fiere, welbespraakte vrouw. Een 36-jarige carrière in de Aarschotstraat lijkt amper vat op haar te hebben.
De Coster: Volgens velen deed ze decennia ‘het laagste van het laagste’. ‘Mevrouw, u hebt uw ziel verloren’, wreef een Europarlementslid haar ooit aan. Maar zij is zeer trots op haar loopbaan. Terecht ook, denk ik. Ze verwoordt haar grote theorieën over mannen en vrouwen ook heerlijk eloquent, als een soort moderne versie van Jacques Brel.
Een voorbeeld?
De Coster: ‘Het zaad dat mannen bij mij achterlaten, zijn de tranen die ze als kind nooit konden plengen.’ Daar moet je Freud waarschijnlijk eens voor bellen. Of deze: ‘Ik heb duizenden mannen gehad, allemaal met hun gebreken, maar samen vormden ze de perfecte man.’ Dat had Brel ook kunnen zeggen over vrouwen. Sonia heeft het gevoel dat ze doorheen haar carrière het andere geslacht helemaal heeft kunnen doorgronden.
Sekswerk is knap lastig in een anderhalvemetermaatschappij.
De Coster:(knikt) Wat nog een extra reden was om uitgerekend in coronatijden in te zoomen op hun beroep. Want in de PowerPoints van Wilmès stond meer over fourniturenwinkels dan over sekswerkers. Zoals gewoonlijk deed men alsof ze niet bestonden. Corona sloeg een gat in hun inkomen, maar dat gat werd niet erkend. Door hun schimmige statuut vielen ze compleet tussen de plooien.
Sekswerk is niet strafbaar, het faciliteren van sekswerk vooralsnog wel.
De Coster: Het wordt gedoogd, maar wie Nanoe een server of Jacky een pand verhuurt, is in feite strafbaar. Al werkt de minister van Justitie ondertussen wel aan de decriminalisering ervan.
Hoe hebben zij het afgelopen anderhalf jaar beleefd?
De Coster: Het was overleven. Letterlijk overleven. Velen deden gewoon verder, in het geheim. Als je als overheid ergens tussen de lockdowns in plots richtlijnen verzint zoals ‘sekswerk mag weer, maar wel met een mondmasker aan’, dan hoef je echt niet te schrikken dat men er vierkant zijn of haar gat aan veegt. Mijn gesprekspartners moesten daar vooral eens goed mee lachen.
Homo-escort Lyle Muns stapte vorig jaar uit het vak. Door de coronacrisis?
De Coster: Hij wilde ook een andere richting uit, denk ik. Maar corona heeft ongetwijfeld veel sekswerkers naar de uitgang begeleid, en anderen naar de onderwereld. Met alle gevolgen van dien. Lyle zei bijvoorbeeld ook hoe de burgemeester van Amsterdam de Wallen nog het liefst ziet verdwijnen, maar niet lijkt te beseffen dat ze op die manier raamprostituées richting schimmiger plekken zou duwen. Hij maakte zich daar terecht zorgen over. Zo wordt het voor iedereen gevaarlijker.
Enkel voor Nanoe Vaessen, ‘online context creator’ op OnlyFans, bleek de pandemie zeer lucratief. Ze verkoopt niet alleen filmpjes, foto’s en fleshlights, maar blijkbaar ook dick ratings. Speciaal.
De Coster: (grinnikt) De creativiteit van de kleine ondernemer, en dat zijn ze allemaal, is grenzeloos. Het is maf, maar blijkbaar is er een markt voor. Mensen zijn nu eenmaal seksuele wezens. De vraag zal er altijd zijn. En het aanbod dus ook.
Sekswerkers
Vanaf 10/1 op Canvas en VRT NU.
Gilles De Coster
Geboren in 1980 in Wilrijk.
Presenteerde vanaf 2007 De ochtend op Radio 1.
Werkt sinds 2012 voor Woestijnvis en Play4 ( De mol, Sports Late Night)
Gaf met de interviewreeksen Strafpleiters, Misdaaddokters, Procureurs en Strafrechters voor Canvas een inkijk in Justitie.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
