‘Ja, de nieuwe generatie kent Kate Bush alleen maar dankzij ‘Stranger Things’. En dan?’

Onlangs was Kate Bush in Stranger things te horen, waardoor een nieuwe generatie haar muziek leerde kennen. Oudere luisteraars onthalen de jonge fans op hoongelach, omdat ze Bush ‘nu pas’ ontdekken, dankzij een Netflixreeks dan nog. Een krampachtige, elitaire reactie, meent Knack Focus-redacteur Tobias Cobbaert, want we kunnen toch alleen maar toejuichen dat golden oldies een nieuw leven krijgen?

Zelf ben ik na twee seizoenen afgehaakt – mijn excuses aan de fans – maar op Twitter kon ik er deze week niet omheen: Running up that hill van Kate Bush was te horen in het vierde seizoen van Stranger things. Het is niet enkel een klassieker die perfect bij de eightiesnostalgie van de Netflixreeks past, maar blijkbaar ook een song die in 2022 nog steeds een jong publiek kan beroeren. Bush scoorde er bijna veertig jaar na release zowaar opnieuw een nummer 1-hit mee. Momenteel staat de single opnieuw helemaal de iTunes charts, op Spotify wordt het nummer grijsgedraaid en op TikTok doen talloze jongeren hun ding met Bush’ klaagzang over onbegrip tussen de seksen.

Het toont aan dat Bush simpelweg een steengoed nummer schreef, waarmee ze de generatiekloof weet te overbruggen. Muziekliefhebbers aller lande kunnen alleen maar toejuichen dat haar hit, en met wat geluk haar hele discografie, herontdekt wordt door een nieuwe schare fans.

Toch?

Afhankelijk van wie je de vraag stelt, zou het antwoord wel eens kunnen tegenvallen. Op sociale media moet je niet ver zoeken naar reacties vol hoongelach, doorgaans door iets oudere muziekliefhebbers geschreven. ‘Jongeren ontdekken Kate Bush nu pas… Door Stranger Things dan nog?’ Zo luidt de algemene teneur in bepaalde muziekkringen. Een tweet als ‘Gaat de jeugd van tegenwoordig dan niet meer naar de Efteling om daar geschiedenislessen te volgen’ is ongetwijfeld met een knipoog geschreven, maar er schuilt een gevoel achter dat veel muzieknerds wel degelijk ervaren. Mensen die Kate Bush nu pas ontdekken, zijn geen échte fans.

‘Gatekeeping’ heet dat: het sentiment dat je pas een échte fan bent als je een artiest op het juiste moment en via de juiste manier ontdekte. Heb je in de jaren tachtig Hounds of Love gevonden in je lokale platenwinkel? Proficiat, je mag jezelf een echte fan noemen. Loop je anno 2022 over straat met een Kate Bush-shirt? Toch even je kennis testen: noem vijf nummers die niet Running up that hill of Wuthering Heights heten. En, je kan het al raden, Kate Bush per ongeluk ontdekken omdat je haar muziek in een Netflixreeks hoorde, is de meest foute manier. Niet puur, niet cool, enkel voor de hype. Hoe en wanneer je een nummer leert kennen, bepaalt blijkbaar hoe oprecht je appreciatie ervan is.

Het is een gevoel dat ik herken uit mijn eigen tienerjaren, toen ik nog als elitaire metalpuber door het leven ging. Ik voelde me specialer dan anderen omdat ik niet naar Wiz Khalifa en Skrillex luisterde, maar naar Slayer en Iron Maiden. Wanneer ik bandshirts in modeketens als de H&M verkocht zag worden, voelde dat alsof mijn unieke identiteit verloederd werd. Gelukkig kwam de wijsheid met de jaren, en lig ik van zulke oppervlakkige zaken niet meer wakker. Tegenwoordig vind ik niets fijner dan mijn favoriete artiesten opgepikt te zien worden, waardoor hun talent door een grotere groep mensen erkend wordt. Bubbles buried in this jungle van Death Grips werd in Westworld gebruikt? Fuck ja! SOPHIEs Lemonade op een McDonalds-reclame? Bizar, maar cool! Badbadnotgood en Massive Attack op de soundtrack van Temptation island? Waarom niet!

Jammer genoeg kan ik van sommige muziekliefhebbers niet hetzelfde zeggen. Vandaag de dag geeft een groot deel van de muziekwereld (al dan niet schoorvoetend) toe dat ook populaire wereldsterren waarde hebben. Zie bijvoorbeeld de positieve recensies voor artiesten als Billie Eilish, Harry Styles en Olivia Rodrigo. Toch heerst er bij sommigen een hardnekkig idee dat obscuriteit een artiest cooler maakt, en dat het als verraad telt wanneer die muzikanten een groter publiek bereiken.

Bovendien voelt dat soort elitarisme in het geval van Bush wel erg ongepast, voor zo ver dat niet altijd het geval is. Running up that hill is niet bepaald een obscure culthit die dankzij Stranger things eindelijk een groot publiek bereikt. Het is een iconische track uit de eighties die in eender welke andere film of serie met voldoende budget gebruikt had kunnen worden. Je bent echt geen wandelende muziekencyclopedie omdat je een monsterhit uit de eighties bij naam kan noemen.

Laat ik je even een geheim vertellen. De jeugd van tegenwoordig hangt, op enkele uitzonderingen na, niet meer rond in platenwinkels. Bovendien is er dankzij het internet al zo’n gigantisch aanbod aan hedendaagse muziek, dat je onmogelijk van jongeren kan verwachten dat ze ook nog eens alle klassieker van veertig jaar geleden kennen. Voor wie Kate Bush in de jaren tachtig kende en haar carrière volgde, is ze (terecht) een icoon. Voor wie na de millenniumwissel geboren werd, is ze een zweverige vrouw die misschien in de platenkast van papa staat, maar waar die persoon nog nooit bewust naar luisterde.

Ten slotte doet Bush zelf ook niet bepaald veel moeite om de hedendaagse jeugd aan te spreken. Haar recentste album is elf jaar oud, en ze speelt notoir weinig liveshows. Als een nieuwe generatie muziekliefhebbers haar muziek dan toevallig ontdekt via Stranger things, kunnen we dat toch alleen maar toejuichen? Ja, jongere generaties hebben andere manieren om muziek te ontdekken. TikTok en Netflix slagen er beter in om de jeugd te bereiken dan de hitlijsten van dertig jaar geleden of de stoffige vinylstapel op zolder. En dan? Het is nog steeds hetzelfde nummer.

Met wat geluk kunnen de generaties zich later dit jaar alsnog verzoenen door samen te vieren dat Kate Bush eindelijk een mooie positie in De Tijdloze haalde. Ja, mede dankzij Stranger things.