Lana Del Rey noemde haar nieuwe plaat naar illustrator Norman Rockwell: ooit verguisd, maar vandaag gelauwerd om zijn blik op het gewone Amerika. Dat is om meer dan één reden een interessante keuze.
Norman Fucking Rockwell. Lees het nog eens, laat het rollen op uw tong – Nor-man Fuck-ing Rock-well – en geef toe dat Lana Del Rey sinds afgelopen vrijdag een goede kans maakt op de titel van beste albumtitel van 2019. De drie woorden schoten haar toevallig te binnen tijdens een jamsessie, vertelde ze vorig jaar aan Vanity Fair. ‘Het voelde als een uitroepteken: dit is de Amerikaanse droom, op dit moment’, zei ze toen. ‘Hier zijn we – Norman fucking Rockwell.’
Om dat citaat te snappen, moet u iets weten over Rockwell zelf, een schilder en illustrator uit New York die met zijn werk mee heeft bepaald hoe de Amerikanen naar zichzelf kijken – en de rest van de wereld naar Amerika. Dat deed hij vooral met zijn werk voor The Saturday Evening Post, waarvan hij, verspreid over een halve eeuw, ruim driehonderd keer de voorpagina illustreerde. De gedetailleerde covers zijn stuk voor stuk huiselijke taferelen die de Verenigde Staten van vlak na de Tweede Wereldoorlog typeren, van een moeder die de honkbaloutfit van haar zoon herstelt tot een jong koppeltje dat op een versleten bankje naar de maan zit te turen. In totaal maakte Rockwell meer dan vierduizend illustraties in dezelfde stijl: portretten van de presidenten Eisenhower, Kennedy, Johnson en Nixon en reclametekeningen voor Coca-Cola, maar ook tientallen illustraties voor de kalenders van de Boy Scouts of America. Telkens de gewone man, vaak met zijn dagelijkse beslommeringen, maar een triest gezicht zal je niet snel terugvinden op een Rockwell. Of zoals Del Rey het vraagt in Venice Bitch: ‘Paint me happy in blue.’
Tekst gaat verder onder de foto.
Maar aan die Amerikaanse droom zijn kosten, zoals aan veel patriottische iconen, en daar was Rockwell zich toen al van bewust. Zijn bekendste kritische werk is een portret van Ruby Bridges, een zwart meisje dat wereldberoemd werd toen ze in 1960 onder begeleiding van soldaten voor het eerst naar een volledig witte school ging en werd uitgejouwd. Ruim een halve eeuw later, in 2011, stond het schilderij te pronken in het Witte Huis tijdens een ontmoeting tussen Bridges en toenmalig president Barack Obama.
Ook Del Rey spaart haar kritiek voor haar Verenigde Staten, en bij uitbreiding de rest van de wereld, niet. ‘The culture is lit, and if this is it, I had a ball / I guess that I’m burned out after all’, zingt ze in The Greatest: als dit dan de Amerikaanse droom is, dan wil ze liever niet ontwaken. Verderop zingt ze: ‘Life on Mars” ain’t just a song / I hope the live stream’s almost on.‘ Een sneer naar de internetgeneratie die haar grootmaakte én waar ze zelf toe behoort.
Tekst gaat verder onder de foto.
Voorlopige conclusie: Lana Del Rey heeft haar album genoemd naar Norman Rockwell om zijn idyllisch beeld van een staat met hardwerkende, bescheiden inwoners te beschimpen en tegelijk zijn eigen kritiek op dat beeld te delen. Een beetje alsof Zwangere Guy een plaat zou uitbrengen die Ernest Fucking Claes heet.
Nu we erover nadenken: wij zouden zó graag een plaat van Zwangere Guy horen die Ernest Fucking Claes heet.
Maar dat is niet de enige mogelijke verklaring waarom Norman Fucking Rockwell heet zoals het heet. Rockwell en Del Rey hebben namelijk ook iets gemeen: de bakken kritiek die ze over zich heen kregen en krijgen. De zangeres kreeg haar portie vooral in het begin van haar carrière, toen ze na het succes van Video Games in een paar blogberichten tijd veranderde van ’toekomst van de indie, gedrenkt in korrelige videobeelden en andere vormen van nostalgie’ naar ‘gebuisde popster die het al probeerde als Lizzie Grant en nu met een nepbovenlip zichzelf authenticiteit probeert aan te meten’. Een hetze die uiteindelijk rond één vraag draaide: is Lana Del Rey serieus te nemen als artiest?
Die vraag stellen kunstcritici zich tot op vandaag ook bij Norman Rockwell. De ene prijst zijn technische kwaliteiten en zijn inzicht in het Amerikaanse collectieve bewustzijn, de andere vindt vooral dat de schilder die heeft verspild aan oeverloze sentimentaliteit en overdreven optimisme. Maar Rockwell, die in 1978 overleed, heeft wél zijn eigen museum. Zijn werk inspireerde scènes in Forrest Gump, maar evengoed de grote David Lynch, die blij is als je Blue Velvet een kruising van Norman Rockwell en Hiëronymus Bosch noemt.
Bijgestuurde, maar nog steeds voorlopige conclusie: Lana Del Rey heeft haar album genoemd naar Norman Rockwell om zijn idyllisch beeld van een staat met hardwerkende, bescheiden inwoners te beschimpen, tegelijk zijn eigen kritiek op dat beeld te delen en zich te vereenzelvigen met een kunstenaar wiens artistieke waarde in vraag werd en wordt gesteld doordat hij vooral commercieel werk maakte. Wat dat betreft geven we nog mee dat Norman Fucking Rockwell sinds de dag van de release de vier- en vijfsterrenreviews aan elkaar rijgt. Anders gezegd: Lana Del Rey heeft fucking gelijk gekregen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
