‘Vlaamse festivalindustrie moet zichzelf heruitvinden’

In Vlaanderen grijpen festivalorganisatoren steeds vaker naar groepen van eigen bodem om hun affiche samen te stellen. Een zelfdestructieve trend meent Kevin Imbrechts, een master in de Culturele studies die de Vlaamse festivalprogrammering onder de loep nam.

In Vlaanderen grijpen festivalorganisatoren steeds vaker naar groepen van eigen bodem om hun affiche samen te stellen. Een zelfdestructieve trend meent Kevin Imbrechts, een master in de Culturele studies die de Vlaamse festivalprogrammering onder de loep nam.

De festivalzomer draait weer op volle toeren. Bij dit mooie zomerweer lijkt de Vlaamse festivalwereld te floreren. Toch kregen de festivals de voorbije jaren stevige klappen te verduren. Tientallen festivals, waaronder Novarock in Kortrijk, hielden het voor bekeken. Anderen zoals Maanrock in Mechelen kondigden een sabbatjaar aan. Twee slechte zomers en de aanslepende economische crisis eisten hun tol. Maar ook de hoge gages voor Vlaamse bands dragen bij tot de malaise, meent Kevin Imbrechts na gesprekken met 16 festivalprogrammatoren en 5 muziekjournalisten.

Vlaanderen boven

In de jaren negentig waren buitenlandse groepen steevast de hoofdact van een festival. Vlaamse groepen moesten als voorprogramma opdraven. Die trend is nu grotendeels gewijzigd. “Op grote festivals zoals Rock Werchter krijgen internationale groepen nog ruim de voorkeur boven Belgische groepen, die je er trouwens steeds minder ziet opduiken. Maar de kleinere festivals trekken tegenwoordig volop de kaart van Vlaamse bands, ook voor de headlinerposities. Denk aan groepen als Triggerfinger, The Van Jets en Daan om er maar enkele te noemen.” aldus Imbrechts.

Selectiecriteria

Nochtans laten programmatoren zich bij het samenstellen van de affiche niet zozeer leiden door “lokaliteit”. De kostprijs en de populariteit van een groep wegen het zwaarst door bij de programmering. Waarom tellen festivals dan zoveel Vlaamse groepen op de affiche? Imbrechts verklaart: “We zijn in een post-globaal tijdperk aanbeland waarin het lokale meer en meer aan belang wint. Dat merk je ook in de muziekindustrie, waar de dominante positie van Amerikaanse en Britse muziekmarkten verzwakte ten voordele van de lokale muziekmarkten. De regionalisering van de invloedrijke muziekzender MTV speelde daarin een belangrijke rol. Ook in Vlaanderen stijgt de media-aandacht voor Vlaamse artiesten, die zo populairder worden bij het publiek, zodat organisatoren hen maar al te graag op hun festival willen programmeren.”

Concurreren met Oost-Europa

Ook de explosie van de festivalindustrie in Oost-Europa -denk aan het populaire Sziget-festival in Boedapest- laat zich in Vlaanderen voelen. De concurrentiestrijd om internationale groepen wordt steeds groter. Organisatoren zijn genoodzaakt om terug te grijpen naar Vlaamse pop- en rockhelden. Talent van eigen bodem krijgt zo meer speelkansen op Vlaamse festivals. Is dat geen goede zaak?

Dure eenheidsworst

“Niet helemaal”, stelt Imbrechts, die de trend zelfdestructief noemt. “De stijgende vraag naar Vlaamse acts zorgt voor een opbod tussen onze festivals en jaagt de gages van de populaire artiesten de hoogte in. Festivals moeten in moeilijke economische tijden dieper in de buidel tasten om publiekstrekkers te strikken.” Zo wordt voor acts als Triggerfinger tot 60.000€ neergeteld.

Maar ook het publiek raakt verzadigd: doordat festivals in dezelfde kleine vijver blijven vissen, zien trouwe festivalgangers doorheen de zomer vaak dezelfde groepen optreden. De festivals worden zo een eenheidsworst.

Alsof dat niet genoeg was, fnuikt de trend ook de opkomst van nieuwe artiesten. Jonge talenten stromen moeilijker door naar de headlinespots die voor dat selecte groepje artiesten voorbehouden blijven.

Inzetten op exclusieve ervaring

Imbrechts ziet oplossingen voor de malaise in de Vlaamse festivalindustrie. Zo ziet hij een belangrijke rol weggelegd voor exclusiviteit binnen de Vlaamse festivalprogrammering. Festivalorganisatoren moeten bedingen dat een groep die bij hen speelt niet elke week elders in Vlaanderen, laat staan in dezelfde regio, een podium bestijgt. Dat is geen evidentie nu bijna elke gemeente z’n eigen festival heeft. Een andere optie is om minder voor grote namen, maar meer voor een aantrekkelijk verhaal te kiezen, dat meer aanbiedt dan enkel muziek. Het succesvolle “Deep In The Woods”-festival dat met de bossen van Héer-sur-Meuse voor een prachtig decor koos, moet Vlaamse organisatoren kunnen inspireren.

Kevin Imbrechts doet mee aan de Vlaamse Scriptieprijs. Schrijf je ook in om kans maken op €2.500 en persaandacht voor je scriptie.