‘Theo Francken heeft nog veel te leren van Iggy Pop wat gender betreft’

‘Van iemand die openlijk solliciteert voor de job van onderwijsminister mogen we minstens verwachten dat hij jongeren afrekent op inhoud, niet op het textiel rond hun lijf’, schrijft Knack Focus-redacteur Jonas Boel over de recente Twitterrel van Theo Francken.

‘Lijkt me iets om terug te sturen.’ Met die woorden posteerde Theo Francken zich de voorbije week opnieuw midden in een internetrelletje. De voormalige staatssecretaris verwees op Twitter naar een campagne van Zalando, ‘Goodbye Stereotypes. Hello Zerotypes’, waarin onder meer een jongeman in een jurk te zien is.

Nu kennen we Francken al lang als een volbloed reactionair en een gretig provocateur. De jongen van Zalando is namelijk niet alleen gekleed in een jurk, maar heeft ook een donkerkleurige huid. ‘Terugsturen’ is in dezen dus meer dan alleen maar een verwijzing naar de webshop van Zalando. Of zo werd het op de sociale media in elk geval geïnterpreteerd door velen die Franckens uitspraken over het ‘opkuisen’ van het Brusselse Noordstation nog fris in het geheugen hebben zitten.

Hoe dan ook, Theo de mannetjesputter strikes again! In 2018 waren het mannen in make-up en lingerie, of zelfs maar met een ‘sacoche’, die het moesten ontgelden. ‘Lang leve de man die al die ongein niet nodig heeft om zich goed in zijn vel te voelen’, schreef hij toen in een Facebookbericht. Maar dat was ‘niets persoonlijks’, voegde hij eraan toe voor diegenen die zulks ‘nodig hebben of leuk vinden’. Ik vraag me af: dacht Francken daarbij enkel aan mannen, of ook aan vrouwen die ‘al die ongein’ nodig hebben of leuk vinden?

Francken pakt graag uit met zijn diploma pedagogische wetenschappen, zeker wanneer er een job als minister van Onderwijs in het verschiet ligt. Maar wat stylingadvies of genderkwesties betreft heeft hij veel te leren van James Osterberg Jr., beter bekend als Iggy Pop, professor in de punkwetenschappen.

In 2011 verscheen een fotoreportage van Iggy in T Magazine, waarin het punkrockicoon zich onder meer liet fotograferen in een beeldige cocktailjurk én met een ‘sacoche’ van Dior. Fotograaf Mikael Jansson gebruikte later verschillende beelden van die sessie in een fotoboek over de zanger, vergezeld van het citaat ‘I’m not ashamed to dress ‘like a woman’ because I don’t think it’s shameful to be a woman.’

Kijk, dát vinden wij nu eens pedagogisch verantwoord! In één zin veegt Iggy genderstereotypen van tafel en steekt hij een hart onder de riem van elk jongmens (m/v/x) die op een andere manier in z’n vel zit dan de norm die kale, blanke mannen in donkerblauw pak en stropdas hun menen voor te schrijven. Theo de machoman mag jongens in een jurk gerust iets bizars of een ‘marginaal fenomeen’ vinden, maar van Theo het verkozen parlementslid, die bovendien openlijk solliciteert voor minister van Onderwijs, mogen we minstens hopen of verwachten dat hij jongeren afrekent op inhoud, niet op het textiel rond hun lijf.

De farao van Lubbeek kent zijn geschiedenislesjes niet. Van de Grieken en de heersers over Egypte tot Louis VIII en de door Franckens partij zo bewonderde, nationalistische Schotten: jurken of rokken waren en zijn een ding. Ook een mannending, ja. En dan zwijgen we nog over make-up. Of over alle succesvolle popiconen die zich de voorbije decennia rond de lenden hulden op een manier die het kruis van enige luchttoevoer verzekert.

Een recent voorbeeld is Harry Styles, ooit de hartenbreker van boyband One Direction, die zich niet te beroerd voelt om in een kleed van Comme Des Garçons over de rode loper te schrijden. Zijn held David Bowie, die zich ooit naast Iggy Pop in netkousen lief fotograferen, prijkte in 1971 in een jurk op de hoes van The Man Who Sold The World. Ook Martin Gore van Depeche Mode was een rokkendrager en liet in 1985 optekenen: ‘Sexual barriers and gender roles are old-fashioned and out’. 1985, 35 jaar geleden.

De lijst is lang en divers: Anthony Kiedis van Red Hot Chili Peppers, een hippe rapper als Young Thug, Guido Belcanto… Zelfs in het traditioneel conservatieve Turkije werd een zanger als Zeki Müren, een flamboyante travestiet, in de jaren 60 en’70 innig aan de borst gedrukt door het grote publiek. En wie herinnert zich nog dEUS-bassist Danny Mommens in de periode van The Ideal Crash, of Axl Rose van Guns N’ Roses, rond de tijd van Use Your Illusion?

Ook Rose z’n tegenpool Kurt Cobain trad regelmatig op in een jurk. Die keuze was voor de zanger van Nirvana, die in z’n jeugd vaak in aanraking kwam met homofobie en seksisme, trouwens meer was dan een rock-‘n-roll-gimmick. De jonge, sensitieve Cobain beantwoorde niet aan de gangbare norm van mannelijkheid, vond moeilijk aansluiting bij de andere jongens in zijn omgeving en werd door zijn omgang met meisjes vaak voor homoseksueel versleten, waardoor zijn zelf- en wereldbeeld nog meer in de war raakte. ‘I thought that [being gay] might be the solution to my problem’, zei hij ooit tijdens een interview met de iconische muziekjournalist Jon Savage. Een ‘probleem’ dat hem in z’n hoofd voor altijd zou achtervolgen, met de gekende, latere gevolgen.

Wat heeft pedagoog Theo Francken zijn legertje volgelingen eigenlijk bijgebracht met zijn ‘iets om terug te sturen’-tweet? In het ‘beste’ geval dat jongens in een jurk iets zijn om te verwerpen. Iets dat niet past. Een probleem, met andere woorden. Ziet Francken zijn gedroomde eliteschool, of zijn toekomstbeeld voor de schoolgaande jeugd er zo uit: een wereld waar je niet op talent of potentieel wordt beoordeeld, maar op je vrouwelijkheid of de keuze van je outfit? Dat belooft.

Leve de man die geen donkerblauw pak met stropdas en een Twitteraccount nodig heeft om zich goed in zijn vel te voelen.