Will Butler @ ABClub: Man op de rand van een zenuwinzinking

U kent hem al tien jaar als de hyperkinetische spring-in-’t-veld van Arcade Fire, maar in een uitverkochte ABClub toonde Will Butler dat hij nog veel méér muzikale pijlen op zijn boog heeft. Ruim de helft van de nummers uit zijn set stonden niet eens op zijn pas verschenen solodebuut ‘Policy’.

Op het podium bleek Will Butler een trio te zijn, waarvan de leden elk gehuld gingen in een zwart T-shirt waarop in witte letters hun naam geschreven stond. De jongere broer van Win Butler, die afwisselend een akoestische of elektrische gitaar en een klavier beroerde, liet zich in Brussel assisteren door twee getalenteerde jongedames: de zwartharige Julie boog zich over een piano en synth, terwijl de blonde Sara te keer ging op een Moog en occasioneel op een cymbaal mepte. Beide vrouwen stonden ook in voor de frivole backingkoortjes. Normaal wordt Butler op tournee vergezeld door Jeremy Gara, de drummer van Arcade Fire, maar de man was om onduidelijke redenen vervangen door een aftandse drumcomputer, wat in de AB prompt voor een eighties vibe zorgde.

‘Policy’, een cd die precies een maand geleden uitkwam, valt op door zijn stilistische veelzijdigheid, omdat Will Butler, naar zijn eigen zeggen, niet in staat is zich tot één ding te beperken. Ook live houdt de 32-jarige artiest ervan verwarring te stichten. Vanaf opener ‘You Must Be Kidding’ legde hij een expliciete punkattitude aan de dag en serveerde hij een rammelende vorm van garagerock, die beurtelings verwees naar Violent Femmes, Jonathan Richman’s Modern Lovers en The Velvet Underground. Maar net zo goed hoorde je flarden new wave, hoekige funk, elektrodisco, synthpop en doowop. De songs klonken niet alleen speels en impulsief, ze vertoonden ook nauwelijks gelijkenissen met die van de groep waarmee Butler bekend was geworden.

Lak aan conventies

Dat ’s mans eerste soloplaat amper 28 minuten duurt en telt slechts acht tracks telt is zeker niet te wijten aan een gebrek aan materiaal. In de voorbije jaren schreef Will Butler massa’s songs en in de AB bewees hij dat hij nog heel wat moois achter de hand houdt. Zo bedacht hij eerder dit jaar, voor de website van The Guardian, een week lang dagelijks een nieuw liedje, geïnspireerd door de actualiteit en steunend op een artikel dat hij de dag voordien in de bewuste krant had gelezen. Ook uit die reeks stonden er in Brussel enkele voorbeelden op het menu. Bovendien kreeg Butler vorig jaar een Oscarnominatie voor de soundtrack die hij samen met Owen Pallett schreef voor de film ‘Her’ van Spike Jonze. De muzikant is dus niet voor één gat te vangen: tijdens de huidige tournee verzorgt hij zelfs zijn eigen voorprogramma.

De door een synthbas aangedreven flamencopop van ‘Son of God’, het springerige ‘The Sun Comes Up’ of de naar Talking Heads verwijzende, apocalyptische cartoonfunk van ‘Something’s Coming’ gaven het al aan: Will Butler is een prettig gestoorde artiest die lak heeft aan conventies, ironie noch satire uit de weg gaat en afwisselend een zeker ‘ennui’ en paranoia uitstraalt. Zijn zangstijl herinnerde nu eens aan Lou Reed of Tom Verlaine, dan weer aan Julian Cassablancas van The Strokes, maar wie goed luisterde, merkte dat achter zijn tongue-in-cheek-voordacht vaak ook wanhoop en eenzaamheid schuilgingen. En hoewel Butler zijn sound als American Music omschrijft, waren de synthmotiefjes in het luchtig stuiterende ‘Anna’ duidelijk schatplichtig aan Kraftwerk. De beats lonkten warempel naar wat tijdens de jaren tachtig Die Neue Deutsche Welle werd genoemd.

Absurdisme

‘Sing To Me’ diende zich aan als een druilerige pianoballad; ‘Witness’, over iemand die te angstig is om voor de rechtbank te getuigen, als nerveuze heliumgospel en het op een deraillerende Buzzcocksgitaar geplante ‘What I Want’ als een gulle portie absurdisme. Will Butler zong meestal alsof hij op het punt stond een zenuwinzinking te krijgen, maar net wanneer je dacht dat je hem nu wel doorhad, gooide hij er een nummer over de Griekse bankencrisis tegenaan, zoals het synthy ‘Clean Monday’, waarin zijn ritmische, staccato-pianospel aan dat van John Cale herinnerde. ‘Luckiest Sailor’ was rafelige akoestische folk, ‘Surrender’ werd door de damesstemmen van ontwapenende ‘oh-oh-ohs’ voorzien en de energieke afsluiter ‘Take My Side’ sloeg zowaar een brug tussen rockabilly, The Stooges en The Who ten tijde van ‘My Generation’.

Tussendoor kwam Will Butler ook nog op de proppen met een knagende maar geslaagde punkfunkcover van ‘The Death of Ferdinand de Saussure’, een pareltje van Magnetic Fields. Om uiteindelijk, met het oog op de enige bis, samen met zijn begeleidsters het publiek in te duiken en er, onversterkt, het van Smokey Robinson & The Miracles geleende ‘Way Over There’ ten gehore te brengen.

Butler genoot er duidelijk van nog eens in kleinere zalen te spelen, waar hij de gezichten van de toeschouwers kon zien en songs kon spelen die zijn publiek nog nooit eerder had gehoord. Zeker, het was een nonchalant, niet altijd even coherent concert, maar het gaf wel blijk van vakmanschap, speelplezier en een aanstekelijke energie. Een pretentieloze avond waar zowel de artiest als het publiek lol aan beleefden. Veeleer good fun dan Grote Kunst. Maar hey, entertainment is óók een nobele discipline.

Dirk Steenhaut