PJ Harvey @ Koninklijk Circus

Amper een week na de release van haar nieuwe cd ‘Let England Shake’ gaf PJ Harvey het eerste van twee uitverkochte concerten in het Koninklijk Circus. Daarbij toonde de zangeres zich van haar donkerste, maar ook van haar veelzijdigste kant.

DA GIG: PJ Harvey in het Koninklijk Circus, Brussel op 18/2.

IN EEN ZIN: Een gedurfd concert dat haast overwegend om Harveys jongste cd draaide en dus vooral tegemoet kwam aan de fanatiekste fans.

HOOGTEPUNTEN: ‘In the Dark Places’, ‘The River’, ‘Angelene’, ‘C’Mon Billy’, ‘Down By The Water’.

DIEPTEPUNTEN: geen.

BESTE QUOTE: De zangeres richtte zich tijdens haar optreden op geen enkel moment tot haar publiek. Alleen toen ze, net voor de enige bis, haar band voorstelde, kon er een bedankje af. Wel grappig: iemand in de zaal riep “Polly, I Love You”, waarop Mick Harvey droogjes repliceerde met “Thank you”.

Met ‘Let England Shake’ heeft Polly Jean Harvey wellicht de moedigste plaat uit haar carrière gemaakt. Behalve met de vorm, iets tussen weird folk, Brechtiaanse opera en macabere musical in, heeft dat vooral met de inhoud te maken. De betrokkenheid van Groot-Brittanië bij de oorlogen in Irak en Afghanistan deed haar stilstaan bij de essentie van haar Engelse identiteit en riep ambivalente gevoelens wakker. Want hoe kun je van je land houden in het besef dat het zijn rijkdom in ruime mate dankt aan imperialisme en bloedige oorlogen? De artieste hoefde niet lang te zoeken naar parallellen tussen vroeger en nu en stelde vast dat militaire gruwel van alle tijden is. Bovendien zijn de apocalyptische slagveldtaferelen, die ze schildert op ‘Let England Shake’, universeel genoeg om ook buiten het rijk van David Cameron een gevoelige snaar te raken.

De nieuwe cd werd tijdens het concert integraal uitgevoerd en dat had uiteraard invloed op de sfeer in de zaal. PJ Harvey liet dit keer zelfs haar imago dicteren door de teneur van de songs: ze verscheen op het podium in een lange zwarte jurk met lederen corsage, speciaal voor haar bedacht door Ann Demeulemeester, en met een excentrieke hoed van de Brusselse ontwerper Elvis Pompillo. Het leek wel alsof een raaf zich nine-elevengewijs in haar schedel had geboord, waardoor je alleen nog de verwrongen vleugels uit haar hoofd zag steken. Gothic? Jazeker, maar ook doeltreffend, want in visueel opzicht hield la Harvey het midden tussen heks, schikgodin en treurende weduwe.

Hoewel ze occasioneel gitaar speelde (ze had er zelfs een van het merk EROS!), begeleidde de zangeres zich tijdens een groot deel van het concert op een autoharp. In haar band herkenden we drummer Jean-Marc Butty en de multi-instrumentalisten John Parish en Mick Harvey, die elkaar voortdurend afwisselden op gitaar, toetsen, bassynth en percussie, maar ook vocaal meer dan één duit in het zakje deden. Het optreden verliep voornamelijk in een begrafenissfeer: ‘The Big Guns Called Me Back Again’ werd aangezwengeld door lugubere doodsroffels en in ‘The Words That Maketh Murder’ of ‘Written On The Forehead’ goochelde PJ Harvey overvloedig met beelden van oprukkende tanks, uitgemergelde soldaten en afgerukte ledematen. Slechts één keer werd de ernst doorbroken, toen de chanteuse ‘The Last Living Rose’ in de verkeerde toonaard inzette en ze een gegeneerde lach niet kon onderdrukken.

Harvey was goed bij stem en bewees dat ze, als zangeres, tegenwoordig van alle markten thuis is. De manier waarop ze in ‘On Battleship Hill’ naar de hoogste noten greep, herinnerde aan de capriolen van Kate Bush en Björk, terwijl aan aftelrijmpjes verwante songs als ‘The Glorious Land’ of ‘Hanging In The Wire’ bewust werden vertolkt met een truttig kindstemmetje om zo het contrast tussen onschuld en gruwel extra in de verf te zetten. In ‘England’ ging ze een dialoog aan met een sample van een koerdische zangeres, al vonden we zelf de iets meer naar rock neigende nummers, zoals ‘In the Dark Places’ en ‘All and Everyone’, het overtuigendst.

Het publiek reageerde opvallend enthousiast op het nieuwe materiaal, maar toen PJ Harvey enkele oude bekenden haar set binnensmokkelde, zoals ‘The River’ en ‘Angelene’ uit ‘Is This Desire?’ of ‘C’Mon Billy’ en ‘Down By the Water’ uit ‘To Bring You My Love’, voelde je toch een zekere opluchting in het Koninklijk Circus. De enige bis, het uit ‘White Chalk’ geplukte ‘Silence’, kwam er pas na minutenlang aandringen. Ons verdict: een emotioneel en geslaagd concert, maar wel één dat zich, zoals Lou Reeds ‘Magic and loss’ destijds, vooral richtte tot de fanatiekste fans. Want als iemand over twintig jaar de grootste klassiekers van PJ Harvey oplijst, lijkt de kans dat er iets uit ‘Let England Shake’ tussen staat, ons toch vrij gering.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Let England Shake / The Words That Maketh Murder / All and Everyone / The Big Guns Called Me Back Again / Written On The Forehead / In The Dark Places / The River / Angelene / The Glorious Land / The Last Living Rose / England / Bitter Branches / Down By The Water / C’Mon Billy / Hanging In The Wire / On Battleship Hill / The Colour Of The Earth // Silence.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content