Pixies @ AB: De vleesgeworden jukebox van de indierock

Een beetje ironisch toch, dat de herenigde Pixies vandaag populairder zijn dan tijdens hun artistieke bloeiperiode in de eighties. De tijd heeft de groep uit Boston blijkbaar bijgebeend. Haar twee concerten in de AB waren dan ook lang van tevoren uitverkocht.

Soms moet je een vol decennium van het toneel verdwijnen om de stap van cult naar mainstream te kunnen zetten. Tussen 1993 en 2004 stonden Pixies op non-actief, maar dank zij hun diepgaande invloed op bands als Nirvana, Radiohead, Pavement en P.J. Harvey werden ze postuum ontdekt door nieuwe generaties fans die hun platen koesterden als een kostbaar goed. Voordien was het commerciële succes van Pixies altijd vrij bescheiden gebleven, maar toen frontman Black Francis negen jaar geleden zijn troepen weer samen floot, waren ze plots welkom in grote arena’s en werden ze op grote festivals tot headliners gebombardeerd.

Dat het kwartet tijdens het jongste decennium weinig meer deed dan zijn oude -maar nog altijd frisse- songcatalogus warm houden, mocht de pret niet drukken. Pixies waren, net als The Velvet Underground in een iets verder verleden, een instituut geworden. Wie de groep ten tijde van ‘Surfer Rosa’ of ‘Doolittle’ nooit had kunnen zien wegens te laat geboren, haalde haar dus alsnog in als een indierockmirakel.

Toegegeven, toen het viertal in 1987 debuteerde met de ep ‘Come On Pilgrim’, klonk zijn mengeling van furieuze postpunk, onstuimige noise en melodieuze surfrock volkomen uniek. Pixies hanteerden een even gejaagde als grillige ritmiek, die de luisteraar op het verkeerde been zette, en waren de grondleggers van de hard/zacht-dynamiek die later door talloze andere bands zou worden overgenomen. Bovendien kon niemand schreeuwen zoals Black Francis, een man die er uitzag als een gezonde boerenzoon, maar totaal in de ban was van science fiction en het surrealisme van Salvador Dalí en Luis Buñuel. In zijn teksten toonde hij zich geobsedeerd door buitenaardse wezens, gemutileerde lichamen, getallensymboliek en bijbelse incestverhalen, maar net zo vaak schreef hij pure nonsens die gewoon goed bekte. En dan was er ook nog de stem van bassiste Kim Deal, die de nummers van een gulle dosis sensualiteit voorzag.

Oldies-act

De jongste jaren waren Pixies hard op weg een oldies-act te worden, maar uiteindelijk ging de groep, na lang aarzelen, toch weer de studio in met producer Gil Norton. Tot een nieuwe langspeler heeft dat niet geleid, want, zo luidt de redenering, wie luistert in dit verbrokkelde indietijdperk nog naar cd’s? Wel verscheen vorige maand de eerste in een reeks van vijf ep’tjes die in de loop van dit en volgend jaar het licht zullen zien.

Het feit dat Pixies vers materiaal spelen, maakte de shows in de AB iets om met spanning naar uit te kijken, ook al zou bassiste Kim Deal er niet meer bij zijn. Zij trok eind juni de deur definitief achter zich dicht en is voorlopig vervangen door Kim Shattuck, die in de VS een zekere bekendheid verwierf met bandjes als The Pandoras en The Muffs. Goed nieuws was alvast dat Pixies tijdens hun huidige tournee avond na avond drastisch verschillende sets spelen. Dat houdt er, ook voor het publiek, de spanning een beetje in.

Toch was het openingskwartier in de AB allesbehalve memorabel. ‘Wave of Mutilation’ klonk futloos, het doorgaans fantastische ‘Where is my Mind?’ werd gereduceerd tot een ongevaarlijk kampvuurliedje en ook tijdens het uit de film ‘Eraserhead’ van David Lynch geplukte ‘In Heaven’ kwamen Pixies beschamend routineus voor de dag.

Voor de toeschouwers was dat blijkbaar geen bezwaar, want zij zongen zo luid mee dat ze, qua volume, niet zelden de muzikanten overstemden. Maar vanaf ‘Nimrod’s Son’ leek de groep plots wakker te schieten en toen was er geen houden meer aan: met een kort aangebonden bas en treiterige tempowisselingen zorgden de Pixies als vanouds voor opwinding in de zaal. Nog explosiever was het snel en punky gespeelde ‘Vamos’, waarin gitarist Joey Santiago met statische noise goochelde en een soort kraaksolo uit zijn instrument perste, terwijl David Lovering eens te meer aangaf waarom hij voor dit combo de geknipte drummer is.

Hypernerveus

Het kwartet had zich intussen vermomd in een jukebox die tegen een hoog tempo klassiekers uitspuwde, en doorgaans klonken die zo gebald en beknopt dat ze nooit de kans kregen te vervelen. Op het menu stonden onweerstaanbaar melodieuze popnummers van het type ‘Here Comes Your Man’, ‘Monkey Gone to Heaven’, ‘Velouria’ en ‘Caribou’, maar ook brokken krachtvoer zoals ‘Gouge Away’, ‘Bone Machine’, het door glamrockgitaren aangevuurde ‘U-Mass’ en het hypernerveuze ‘Broken Face’. Dat Pixies nooit terugdeinzen voor een beetje chaos, bleek dan weer uit het grofkorrelige ‘River Euphrates’ en het schuimbekkende ‘Planet of Sound’.

Black Francis en de zijnen hadden ook een handvol nieuwe songs in de aanbieding, waaronder ‘Andro Queen’, ‘Indie Cindy’, ‘Another Toe in the Ocean’ en het vrij rustige ‘Silver Snail’. Allemaal vrij poppy, best degelijk, maar minder spectaculair dan de oudere nummers. Tja, je kunt de klok nu eenmaal niet terugdraaien: op zijn 48ste kan Black Francis onmogelijk pretenderen dat hij nog hetzelfde ongeleide projectiel is als een kwarteeuw geleden.

De covers van Neil Young, The Fall en The Jesus and Mary Chain, die tijdens andere Europese concerten werden opgediept, bleven in Brussel onaangeroerd, maar met 29 songs in anderhalf uur lieten de Pixies er zeker geen gras over groeien. Toen ze tijdens de bissen ‘Wave of Mutilation’ hernamen, hoorde je een wereld van verschil met het aarzelende begin van de set. Black Francis en Co kunnen het nog, zoveel was duidelijk. Maar of ze evenveel toekomst als verleden hebben, zal in ruime mate afhangen van de kwaliteit van de nummers die ze momenteel nog achter de hand houden. In afwachting speelden ze een prima, bij vlagen briljant concert in de AB. Soms is er niet veel nodig om een mens gelukkig te maken.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Wave of Mutilation (U.K. Surf) / Where Is My Mind? / In Heaven (Lady in the Radiator / Andro Queen / Nimrod’s Son / Vamos / Break My Body / Brick is Red / Here Come Your Man / Indie Cindy / Another Toe in the Ocean / River Euphrates / Monkey Gone to Heaven / Velouria / Havalina / Gouge Away / Bone Machine / ? / U-Mass / Broken Face / Isla de Encanta / What Goes Boom / Silver Snail / Caribou / Greens and Blues/ Planet of Sound // Hey / Wave of Mutilation / Rock Music.

Pixies spelen ook vanavond nog in de AB. Dit concert is uitverkocht.