Lou Barlow @ Trix: Een krop in de keel

Echt grote artiesten hebben geen toeters of bellen nodig om de toeschouwer naar de strot te grijpen. Lou Barlow, die met het sobere ‘Brace the Wave’ net zijn derde soloplaat uitbracht, hield het in Trix ontwapenend eenvoudig, maar wist met zijn ‘anxiety songs’ desondanks menige hartspier te masseren.

Lou Barlow wordt algemeen beschouwd als één van de pioniers van de lofi. De primitieve opnamekwaliteit van zijn muziek vormt zelfs een wezenlijk onderdeel van zijn esthetiek: de artiest zoekt de schoonheid doorgaans op ongebruikelijke plekken en geeft ook de imperfectie zonder schroom een plaats in zijn werk. De 49-jarige Amerikaan, die na en jarenlang verblijf in L.A. onlangs terugkeerde naar Massachusetts, werd halverwege de eighties bekend als bassist van Dinosaur Jr, een groep die hij na drie platen verliet wegens zijn problematische verhouding met frontman J Mascis. Met zijn experimentele slaapkamerproject Sentridoh en zijn rockbands Sebadoh en The Folk Implosion hield hij echter voldoende ballen in de lucht om een onuitwisbare stempel op de Amerikaanse indiescene te drukken.

Sinds 2005 maakt Barlow ook platen onder zijn eigen naam, maar het jongste decennium heeft hij vooral besteed aan het herstellen van verzuurde professionele relaties. Na een hiaat van negentien jaar trad hij weer toe tot Dinosaur Jr en in 2013 nam hij, voor het eerst in veertien jaar, nog eens een plaat op met Sebadoh. Dat werkstuk, ‘Defend Yourself’, werd overschaduwd door het uiteenvallen van zijn op dat moment al 25 jaar durende huwelijk, maar zijn pas verschenen langspeler ‘Brace the Wave’ staat net zo goed in het teken van relationele muizenissen en de introspectieve bespiegelingen die ermee gepaard gaan. “I’m feeling most comfortable writing uncomfortable songs”vertelde Lou Barlow ooit in een interview. Zijn nieuwe liedjes lijken dat weer perfect te illustreren. De zanger worstelt met verlies en verlangen, probeert zijn wanhoop en schuldgevoelens van zich af te schrijven en analyseert hoe gebeurtenissen uit het verleden nog altijd naschokken veroorzaken in het heden.

Afgekloven

Musiceren maakt voor hem deel uit van een verwerkingsproces. En ook al legt Barlow systematisch zijn hart bloot en lijken zijn songs met al hun pijnlijke details op uittreksels uit een ‘journal intime’, toch vervalt hij nooit in pathetiek of zelfbeklag. ‘Brace the Wave’ is een afgekloven, spaarzaam geproducete indiefolkplaat, waarop de artiest zelf alle instrumenten bespeelt. Ze klinkt zo rauw en onopgesmukt dat je zou zweren dat ze het demostadium nooit is ontgroeid, maar wie Lou Barlow een beetje kent , zal daar zeker geen aanstoot aan nemen.

In Trix werd het voorprogramma verzorgd door Rudy Trouvé, die al jaren met Barlow bevriend is. Beide muzikanten hebben een groot respect voor elkaar en brachten vijftien jaar geleden al eens een plaat uit waarop ze elk één kant voor hun rekening namen. Trouvé, die in zijn eentje op het podium stond, bediende zich van een drummachine, allerlei effectpedaaltjes en een loop station, wat hem toeliet lagen gitaar, melodica en keyboards op elkaar te stapelen en tegelijk te zingen. Wegens fileproblemen zagen we slechts een deel van zijn optreden, maar we onthielden onder meer een zeemanslied van The Love Substitutes, een op muziek gezet gedicht van Rimbaud en smaakvolle visuals die de muziek ondersteunden. En passant vertelde Trouvé dat hij enkele klachten had over het leven: “Het frustreert me vooral dat alles zo snel voorbijgaat”, mompelde hij, om vervolgens het prachtige ‘Time’ in te zetten. Het was een bijzonder fijn concert, zoals we van de artiest gewend waren en dat vond ook Barlow zelf: “Dankjewel Rudy, om vanavond zoveel toeschouwers naar deze zaal te lokken.”

Ook de Amerikaan trad solo op, waarbij hij zich afwisselend begeleidde op een akoestische gitaar en een bariton-ukulele, die hij had gemodificeerd door ze lager te stemmen dan gebruikelijk en waarop hij met uiteenlopende tunings experimenteerde. Niet zelden schakelde Lou Barlow tegen het einde van een nummer over op een analoge synth om er wat extra textuur aan toe te voegen. Op ‘Moving’ na (“de beste song van de plaat, alleen weet ik niet meer hoe ik hem moet spelen”) kwam het nieuwe ‘Brace the Wave’ in Antwerpen integraal aan bod, zodat de set voornamelijk baadde in tristesse en melancholie.

Maar in opener ‘Redeemed’ was toch ook enige euforie voelbaar, want de man heeft inmiddels een nieuwe vrouw in zijn leven. Het met repetitieve motiefjes versierde ‘Wave’ was fraaie indiepop, in ‘Lazy’ ontwaarden we verwijzingen naar countryblues, in het van keltische invloeden doordrongen ‘Nerve’ hoorden we echo’s van Richard Thompson en het pakkende, op elegante fingerpicking steunende ‘C&E’ gaf aan dat ook het oeuvre va Nick Drake aan Barlow niet is voorbijgegaan.

‘Pulse’ ging over slapeloosheid, een kwaal waar, aldus de artiest, wel meer mannen van middelbare leeftijd last van hebben. Over het hypnotiserende ‘Repeat’ wilde hij dan weer kwijt dat hij lange tijd ten onrechte dacht dat het één van zijn beste liedjes was. Maar: “Zelfbedrog is een belangrijk aspect van het creatieve proces”.

One-liners

Barlows songs zaten vol memorabele one-liners, zoals “My easy way out is the hardest way out for the truth to emerge” of “I made myself available and crawled into your arms”. Nu en dan vertelde de zanger anekdotes over eerdere bezoeken aan ons land: over die ene keer dat hij in Brussel zo dronken op het podium stond dat hij ter plekke een black-out kreeg. Of over die keer op Pukkelpop toen Korn een doedelzak te voorschijn toverde. Uiteraard was er in de set ook ruimte voor ouder werk, zoals ‘Monkey Begun’ en het bloedmooie ‘Legendary’, uit zijn eerste soloplaat ‘EMOH’; het van Dinosaur Jr geleende ‘Imagination Blind’ (“Eén van hun mindere momenten, het is een liedje van de bassist”, klonk het vol zelfspot). Voorts plukte Lou Barlow uit de discografie van Sebadoh (‘Think (Let Tomorrow Bee)’, het recente ‘I Will’) en The Folk Implosion (het voor de soundtrack van ‘Kids’ geschreven ‘Natural One’) en diepte hij met ‘Punch the Nose’ zelfs het eerste nummer dat hij, als twaalfjarige, ooit op papier had gezet.

Tijdens het slotkwartier ging Barlow ‘op verzoek’ en werd, dank zij ‘Soul and Fire’ en ‘Two Years Two Days’, nog eens benadrukt hoeveel juweeltjes hij al aan de wereld had geschonken. Maar met zijn sobere, minimalistische aanpak gaf de man vooral aan dat hij weinig rekwisieten nodig had om het publiek een fikse krop in de keel te bezorgen.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Redeemed / Wave / I Will / Nerve / Pulse / Lazy / Boundaries / C + E / Repeat / Legendary / Monkey Begun / On Fire / Imagination Blind / Natural One / Punch in the Nose / Think (Let Tomorrow Bee) // Soul and Fire / Vampyre / Two Years Two Days / Too Pure.