Hooggespannen verwachtingen, want na een stilte van zeven jaar is het Canadese Godspeed You! Black Emperor weer op tournee.
DA GIG: Godspeed You! Black Emperor in Koninklijk Circus, Brussel, op 15/1
IN EEN ZIN: de composities van Godspeed deden denken aan een briesje dat geleidelijk aanzwol tot een vernietigende tornado of aan een sluimerende vulkaan die, volkomen onverwacht, as, vuur en lava begon te braken.
HOOGTEPUNT: het concert was één lange, fantastische trip waarin het ene piekmoment het andere pijlsnel opvolgde. Specifieke ‘highlights’ opnoemen wordt daardoor zo goed als onmogelijk.
DIEPTEPUNT: openingsnummer ‘Hope Drone’ was het enige uit een 160 minuten durende set dat slechts matig wist te boeien.
BESTE QUOTE: de leden van Godspeed spraken of zongen niet, maar de boodschappen op het projectieschermen varieerden van “hope” tot “the end is at hand.” Kies maar wat u zelf het aantrekkelijkst vindt.
Tijdens een uitputtingsslag van twee uur en twintig minuten lieten de vaandeldragers van de postrock het publiek in een uitverkocht Koninklijk Circus werkelijk alle hoeken van de zaal zien.
Hoewel Godspeed zijn outsiderspositie altijd heeft gekoesterd, groeide het negenkoppige collectief uit Montréal met zijn epische postpunksymfonieën aan het eind van de nineties tegen wil en dank uit tot een begrip. De groep werd omgeven door mysterie: van de leden waren enkel de voornamen bekend, foto’s waren taboe, interviews werden nauwelijks gegeven en een frontman was er ook al niet. Godspeed You! Black Emperor kwam enkel als collectief naar buiten, speelde louter donkere, instrumentale gitaarmuziek die door toevoeging van viool en cello een haast klassieke grandeur kreeg, en gebruikte field recordings en gesamplede stemmen om zijn werk van een politieke lading te voorzien. Al gauw werd de groep het uithangbord van het toonaangevende Constellation-label en toen ze in 2003, na de cd ‘Yanqui U.X.O’, een lange pauze besloot in te lassen, zwermden de muzikanten uit naar A Silver MT Zion, HRSTA, Fly Pan Am, Do Make Say Think en Set Fire to Flames. Sinds haar afwezigheid nam haar cultstatus alleen maar toe, ook al omdat GY!BE als inspiratiebron fungeerde voor een hele lichting bands die van de Canadezen wel de (vrije) vorm maar niet de diepgang overnam.
Ondanks zijn afkeer voor de media en de muziekindustrie dook Godspeed enkele maanden geleden plots weer op tijdens All Tomorrow’s Parties en nu is er dus een tournee, al kan niemand met zekerheid zeggen of die nu écht een nieuwe fase in het bestaan van het gezelschap inluidt. Maar toeval of niet, het eerste dat in Brussel op het scherm achter de groep werd geprojecteerd was het woord ‘hope’. Het concert deed vrij informeel aan: de muzikanten zaten in een halve cirkel op het podium, zodat ze elkaar oogsignalen konden geven, en af en toe verdween er een backstage om even een biertje te halen. Door het ontbreken van de celliste presenteerde Godspeed zich dit keer als een octet, met drie gitaristen, twee bassisten, twee drummers en een violiste. Ook goochelde vrijwel iedereen met loops en elektronische effectapparatuur.
Het eerste kwartier van de set, ingenomen door het monotone ‘Hope Drone’, was al meteen een loyaliteitstest voor het publiek. Geleidelijk gingen noise en dissonantie echter over in langzaam opgebouwde, geleidelijk versnellende composities waarin je af en toe de geest van Ennio Morricone, Ry Cooder of zelfs Joaquín Rodrigo herkende. Als luisteraar had je het gevoel in een rubberbootje op een meanderende rivier rond te dobberen, tot de muziek je onverwachts meezoog in een kolkende stroomversnelling. Nummers als ‘Gathering Storm’, ‘Dead Metheny’ of het op een walsritme geplante ‘Rockets Fall on Rocket Falls’ begonnen als een briesje dat onverhoeds aanzwol tot een vernietigende tornado of deden denken aan een sluimerende vulkaan die plots as, vuur en lava braakte. Nu eens werden de snaren zachtjes gestreeld, dan weer werden ze agressief met schroevendraaiers bewerkt.
De dynamische interactie tussen de muzikanten zorgde ervoor dat thema’s en motiefjes kwamen en gingen. De teneur van de stukken hield het midden tusen sober en barok, log en majestueus, dromerig en apocalyptisch. Daarbij was het vaak de viool van Sophie Trudeau of de gitaar van Efrim Menuck die de fraaiste melodieën introduceerde. Sommigen beschouwen de muziek van Godspeed als een soundtrack bij de teloorgang van de westerse beschaving. De grofkorrelige filmbeelden van vuilnisbelten en brandende petroleumbronnen of de boodschap “The end is at hand” logen er alvast niet om. Of de dame en heren van Godspeed daarom ook onheilsprofeten zijn? Niet noodzakelijk. Ze reikten stof tot nadenken aan, maar lieten de toeschouwer zijn eigen conclusies trekken.
Meer nog dan een concert was de passage van GY!BE in het Koninklijk Circus een geestesverruimende trip die je emotioneel grondig door elkaar geschud achterliet. Depri zouden we de avond echter niet noemen. De Canadezen herinnerden er ons gewoon aan dat wie niet geleefd wil worden, er goed aan doet het heft in eigen handen te nemen. Zullen we dan maar?
Dirk Steenhaut
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier