An Pierlé @ Les Nuits Botanique: De kerk in het midden en het orgel boven

Ten tijde van ‘Mud Stories’ wilde ze die enge patriarchale God nog in een kooitje stoppen, maar vandaag wordt ze almaar vaker in gebedshuizen gesignaleerd. Heeft An Pierlé het licht gezien? Neen, ze heeft het gehóórd. Tijdens haar concert op Les Nuits stond zowaar een kerkorgel centraal.

Zo’n reusachtig instrument sleep je uiteraard niet zomaar overal mee naartoe. Dat verklaart waarom de live-première van de nieuwe cd ‘Arches’ niet in een concertzaal plaatsvond, maar gereserveerd was voor de Sint-Dominicuskerk, vlakbij het Brusselse Jubelpark. Het was overigens niet de eerste keer dat An Pierlé het altaar inpalmde. Toen ze in haar thuisstad Gent nog de titel van officiële stadscomponiste droeg, werd haar gevraagd voor Odegand ‘iets speciaals’ te doen met het achttiende eeuwse orgel van de Sint-Jacobskerk. Het was liefde op het eerste gezicht en het project inspireerde de zangeres ertoe songs te bedenken waarin ze de monumentale klanken van het pijporgel zou kunnen integreren.

Er volgde een tournee door kerken en kathedralen die haar toeliet de akoestische wetmatigheden van die ruimten en de mogelijkheden van het instrument verder te onderzoeken. Een eerste vaststelling was alvast dat het orgel zo luid en dominant klinkt dat het weinig bijkomende ingrediënten verdraagt en een andere manier van zingen vereist. De arrangementen dienden behoedzaam gedoseerd te worden en dus voegde An Pierlé aan haar nummers enkel stemmen, een drummachine en hier en daar een beetje gitaar en toetsen toe.

‘Arches’ is het eerste deel van een tweeluik, waarvan het sluitstuk, ‘Cluster’, tegen dit najaar is aangekondigd. Het is de opvolger van die andere diptiek, ‘Strange Days’/’Strange Ways’, die alweer drie jaar geleden uitkwam.Toch heeft Pierlé in die tussentijd niet stil gezeten: ze componeerde de soundtrack voor ‘Le Tout Nouveau Testament’, de jongste film van Jaco Van Dormael en maakte, samen met Fulco Ottervanger van Stadt, de alom geloofde kindervoorstelling ‘Slumberland’.

Toegankelijke avant-garde

Met het experimentele ‘Arches’ zet ze op artistiek vlak weer een flinke stap vooruit. De zangeres wijkt resoluut af van de geijkte paden, exploreert nieuwe klankkleuren en flirt, net als Kate Bush of Björk, met avant-garde, zonder er de toegankelijkheid van haar werk voor op te offeren. Ze schrijft nog altijd herkenbare popsongs over donkere onderwerpen: de wereld is anno 2016 nu eenmaal een plek waar het in sociaal en politiek opzicht niet altijd aangenaam toeven is. Maar door de gekozen muzikale context dwingt ze het publiek wèl er op een andere manier naar te luisteren.

In de Dominicanenkerk liet An Pierlé zich assisteren door een vierkoppige band, waarin voor de stemmen van Loesje Maieu (Blackie & The Oohoos) en Kaat Hellings, allebei ook actief op toetsen en elektronica, een belangrijke rol was weggelegd. Haar levensgezel en producer Koen Gisen speelde gitaar en percussie, terwijl Karel De Wilde, onzichtbaar voor de toeschouwer, het machtige pijporgel bedwong zoals alleen een bedreven barokmusicus dat kan.

De openingsnummers zong Pierlé vanaf het oksaal, een verdieping boven de groep dus, en neerkijkend op de aanwezigen, waardoor het concert meteen theatrale allures kreeg. Ook de felle maar uitgekiende belichting droeg daar toe bij. Het hoeft dan ook niet te verbazen, dat we achteraf in onze noties meermaals het woord ‘gothic’ aantroffen. Een en ander lag ook aan de soms spooky aandoende driestemmige zangpartijen, die afwisselend deden denken aan Meredith Monk en Dead Can Dance. Later op de avond zouden we trouwens nog méér eighties-invloeden herkennen. Zo had ‘The Road Is Burning’ iets van een elektropopsong van The Human League, al gaf An Pierlé er met enkele jazzy klavieruitweidingen toch een eigen draai aan.

Vanaf het derde nummer in de set, ‘Certain Days’, daalde de zangeres af naar het podium waar ze haar muzikanten vervoegde. ‘Vibra’ klonk, met zijn xylofoontjes, klokjes en Tibetaans aandoende belletjes, tegelijk exotisch en zinnenprikkelend en het gesofisticeerd vormgegeven ‘Birds Love Wires’ (“I’ve been crying for no reason, but the pain remains”) groeide alras uit tot een publieksfavoriet. Ook zeer mooi: ‘There Is No Time’, dat onmiskenbaar was bestoven door Mark Holis en de latere Talk Talk, maar waarin je ook echo’s van Roxy Music kon herkennen.

Extatisch

Behalve alle nummers uit ‘Arches’ kregen de fans, met ‘Sovereign’ en het zwaar aangezette ‘Bedroom Dust’ ook al een voorsmaakje van het nog te verschijnen ‘Cluster’. Het enige vertrouwde liedje was een smaakvol verbouwd ‘How Does It Feel?’ (beter dan het origineel!), dat zonder blozen naast de ballads uit John Cales ‘Paris 1919’ mocht staan.

Door de specifieke architectuur van een kerk valt de klankweergave er iets moeilijker onder controle te houden dan in een gewone concertzaal. Het was dus niet altijd vanzelfsprekend de instrumenten van elkaar gescheiden te houden. Dat was een probleem bij iets bombastischer songs zoals ‘Dragon JM’, dat overdadig dicht geplamuurd leek omdat de geluiden met elkaar versmolten. Ook ‘Changing Tides’, dat werd voortgestuwd door omineus drumgeroffel, kwam daardoor niet helemaal uit de verf.

Het publiek reageerde niettemin extatisch. Terecht, want het was net getuige geweest van een zeer geslaagde première waarin de kleine schoonheidsfoutjes geenszins opwogen tegen het gevoel iets bijzonders te hebben beleefd. Met het oog op ‘The Cold Song’, de enige geplande toegift, klommen de drie zangeressen weer naar het oksaal om er, samen met het orgel, een laatste intrigerende vocale prestatie te leveren. Maar dat bleek niet te volstaan om de honger van de toeschouwers te stillen. An Pierlé en haar gezellen zochten dus hun toevlucht tot een reprise van ‘Birds Love Wires’. De exemplaren van ‘Arches’ gingen daarna als zoete broodjes van de hand. Dat je aan dit evenement van les Nuits Botanique ook een rein zieltje over hield, was een welgekomen bonus.

Dirk Steenhaut