Rapster Coely over Beyoncé, de ster die haar al sinds haar kinderjaren gidst

Van No, No, No tot Beychella: rapster Coely werd groot met Beyoncé. Stemgebruik, danspasjes, choreografieën, alles leerde ze van Queen Bey. En toch vraagt ze zich bij de release van Beyoncés visual album Black Is King af: ‘Is de hype niet wat te ver doorgeslagen?’

Een leven zonder Beyoncé, ik kan het me niet indenken. Ze is er altijd al geweest en hopelijk zal ze er nog lang zijn ook.

Rond mijn zevende moet ze in mijn leven gekomen zijn. Muziek was altijd aanwezig thuis: mijn moeder zong vaak en elke zondag gingen we met het hele gezin naar de kerk, waar we samen gospels zongen. In die tijd keek ik bovendien uren aan een stuk naar MTV, naar de clips van Michael Jackson en Lauryn Hill, Mariah Carey en Christina Aguilera.

Maar toen zag ik de video van No, No, No van Destiny’s Child – de oude line-up nog – en ik was helemaal van slag. Hun kleren, hun stemmen, hun harmonieën: ik wist niet wat ik zag, ik wilde ook bij Destiny’s Child horen. Met vriendinnetjes deed ik op de koer uren aan een stuk de choreografieën na, thuis oefende ik elke dag voor de spiegel.

Beyoncé, Beyoncé, Beyoncé: ik kon aan niets anders meer denken. Ze heeft ook een aantrekkelijk persoonlijk verhaal. Van de talentenwedstrijden naar de top, daar put je als jong meisje moed uit.

Die choreografieën gingen me ook goed af, nog altijd: elk dansje dat ik Beyoncé zie uitvoeren kan ik zomaar, zonder oefenen, nadoen. Blijkbaar zit er ergens een beetje Beyoncé in mij.

The female MJ

Van hun teksten begreep ik indertijd geen woord, maar toch kon ik ze al snel meezingen. Zoals ik ook de oude Congolese liedjes van mijn moeder, in het Lingala, al snel kon meezingen. Echt Engels heb ik pas later geleerd, dankzij The Simpsons en The Fresh Prince of Bel-Air. Zo heb ik pas jaren later ontdekt wat sommige lyrics betekenden. ‘Let me cater to you’, wist ik veel wat dat wilde zeggen.

Posters van Destiny’s Child had ik niet, wel van 50 Cent en Christina Aguilera – waarschijnlijk had ik net de Joepie gemist waarin een poster van Beyoncé zat -, maar ik weet wel nog dat de favoriete kapster van mijn vader een dvd met een liveconcert van Destiny’s Child in haar kapsalon had liggen. Telkens wanneer ik er kwam, zette zij die dvd op. Ineens vond ik die bezoekjes helemaal niet zo vreselijk meer. Integendeel, ik begon op den duur te smeken of ik niet please nog eens naar de kapper mocht ‘want het is toch alweer twee weken geleden’.

Om eerlijk te zijn was ik als kind meer fan van Kelly Rowland, omdat zij meer mijn huidskleur had, maar toen Beyoncé solo ging ben ik haar uiteraard blijven volgen. En met elke single werd ik een grotere fan. Vooral van haar vocals: de energie die zij in haar stem kan leggen, is echt on-ge-loof-lijk. Wat ze allemaal al niet gedaan heeft, van r&b tot opera en gospel, en technisch altijd tot in de puntjes perfect: ik ben nog iedere keer volledig impressed als ik haar stem hoor. En het is en blijft een prachtige vrouw. En qua performance is ze natuurlijk een beest. Hoe zij zich op een podium beweegt en de aandacht van het publiek naar zich toe trekt: uniek. Op dat vlak is ze voor mij de vrouwelijke Michael Jackson, she’s the female MJ.

Ze lijkt al zo oud, zoveel ouder dan ik in elk geval, terwijl ze bij de release van Single Ladies (Put a Ring on It) of Halo even oud was als ik vandaag, bijna 27. Omdat ze al zo lang op het hoogste niveau meedraait, durven we weleens te vergeten dat ze nog altijd geen veertig is. In mijn hoofd was ze in de periode van Destiny’s Child al een oude zangeres, al komt dat natuurlijk ook door alle invloeden die ze in haar muziek en in haar stem heeft verwerkt. Via Beyoncé krijg je tegelijk Aretha Franklin te horen. En Diana Ross. En Tina Turner. En al die andere zwarte zangeressen die ik ook zo goed vind.

Mp3’s

Als ik nadenk over mijn liefde voor Beyoncé denk ik ook aan hoe de muziekindustrie de afgelopen twintig jaar is veranderd. Ik heb haar leren kennen via MTV en ging nadien als een gekkin haar platen downloaden via Limewire en BearShare, nog later via YouTube, ondanks ons trage internet thuis. Het duurde soms uren voor ik een plaat volledig had gedownload, vandaag kun je je dat niet meer voorstellen. En maar mp3’s uitwisselen op de speelplaats!

Ondertussen heb ik haar al een paar keer live aan het werk gezien. De eerste keer was in het Sportpaleis, tijdens haar The Mrs. Carter Show World Tour in 2014. Op plaat hoor ik elke nuance, elke panfluit, elke trompet, elk klein detail. En live bleef dat overeind. Ze zingt zo goed als alles mee, toch vrij uitzonderlijk voor artiesten van haar niveau die ook nog eens zo veel bewegen op het podium. Alsof alles op voorhand in een draaiboek was gegoten en tot op de millimeter werd gevolgd, zo voelde het.

Na die avond dacht ik: ik wil dit ook kunnen, ik wil ook een beest zijn op het podium. Ze inspireerde me om nog harder te werken, nog meer mijn best te doen, nog meer mijn grenzen op te zoeken.

Je leert jezelf echt kennen op een podium, heb ik ondervonden. Hoe je reageert als er iets misloopt, zegt bijvoorbeeld veel over wie je bent. Soms gebeurt er iets onverwachts – dat is nu eenmaal zo bij liveconcerten – en ondertussen heb ik geleerd hoe ik de dingen in mijn voordeel kan draaien. Onder andere door te denken: ‘What would Beyoncé do?’ Meestal is het antwoord dan: gewoon doorgaan, want the show must always go on.

Ik heb haar al vaak gecoverd. In de living, in de keuken, in mijn slaapkamer, onder de douche: mijn moeder kon het op den duur niet meer aanhoren. Een van de eerste keren dat ik bij Studio Brussel te gast was, heb ik Freedom gezongen, een van haar moeilijkste nummers, met al die verschillende toonhoogtes. Maar tijdens optredens cover ik haar nooit. Ik heb lang naar mijn eigen stem moeten zoeken en nu ik die eindelijk gevonden heb, wil ik toch vooral mijn eigen nummers brengen. Ook al werd ik vroeger soms ‘de Antwerpse Beyoncé’ genoemd – een heel mooi compliment – ik ben geen Beyoncé. Verre van. Zij is echt next level.

Wat ik ten slotte ook fijn vind, is dat ze haar privéleven goed weet af te schermen. Er hebben nooit veel roddels rond haar gehangen, of rond haar relatie met Jay-Z. Ik snap dat: als artiest ben je een publiek figuur, maar je wilt wel een stuk voor jezelf houden. Ik denk dat ze evenwichtig in het leven staat en goed weet wat ze wil, en al zeker wat ze niet wil.

En toen ze begin dit jaar samen met Adidas haar eigen sneakers uitbracht – ik ga er niet om liegen – heb ik meteen twee paar gekocht.

Overrated

Maar goed, ik heb haar intussen al voldoende bewierookt. Laten we vooral niet vergeten dat ik toch ook al een paar keer ontgoocheld ben geweest. Toen Lemonade uitkwam bijvoorbeeld, haar album uit 2016. Akkoord, er staan zeker sterke singles op en het visual album (waarbij de nummers begeleid worden door korte films die de muzikale concepten illustreren, nvdr.) was dope, maar ik vind zeker niet alles goed. Die beat daar, de productie ginder, er mankeert precies iets aan.

En als actrice vind ik haar ook niet altijd – euh – even sterk. Van The Lion King was ik als een van de weinigen niet overtuigd. In haar rol van Nala had Beyoncé dan wel een warme, moederlijke praatstem, ik vond de originele tekenfilm toch stukken beter. Allicht is het puur nostalgie, maar voor mij hoeft niet alles zo realistisch te zijn. Soms mag een tekenfilm gewoon een tekenfilm zijn. En laten we eerlijk zijn: Beyoncé kan wel wat acteren, maar als zangeres is ze stukken beter.

Haar nieuwe single Black Parade, die zomaar uit het niets kwam, heb ik nog niet beluisterd. Ik vind het heel goed dat ze inspeelt op de Black Lives Matter-beweging en ben benieuwd of ze er in de lyrics en de visuals van haar nieuwe album naar zal verwijzen.

Belangrijker vond ik het feit dat ze in 2018 als eerste black female artist Coachella mocht headlinen. Een echte mijlpaal. Na al die jaren: het werd verdorie tijd. Ook op dat vlak is ze een voorbeeld: ze heeft me getoond dat het mogelijk is om als zwart meisje op een podium te staan. In haar zog zijn veel young black queens opgestaan, elk op haar niveau. En wat een orgelpunt was Coachella! Wat een show (die de muziekgeschiedenis inging als Beychella, nvdr.) was me dat. Ik zat hier thuis midden in de nacht te kijken naar de livestream, roepend en gillend, terwijl mijn man in de kamer ernaast lag te slapen.

Of hij een fan is? Nee, niet bepaald. Hij luistert liever naar old-school hiphop. De openingsdans op ons huwelijk was van Boyz II Men, dat zegt genoeg. Al is er later op de avond wel uitbundig gedanst op Beyoncé.

Maar Black Parade dus en straks Black Is King. Ik ga zeker kijken, tuurlijk, maar ik ben ook wel een beetje op mijn hoede. Is ze niet wat te groot geworden? Is de hype niet wat te ver doorgeslagen? Is ze muzikaal nog wel vernieuwend? Ik wil de Beyhive niet tegen mij in het harnas jagen, maar ik voel soms dat ik Beyoncé te overrated begin te vinden.

Ach. Ik kan dat nu allemaal wel zeggen, vol overtuiging. Maar straks klik ik toch weer een van haar nummers aan op YouTube en ben ik vertrokken voor nog maar eens een uur Beyoncé.

Coely: ‘Mag ik elf songs kiezen?’

‘Een top tien van mijn favoriete Beyoncé-songs?’ herhaalt Coely de vraag. ‘Mag elf ook? Ik kan echt niet kiezen.’

01. Love on Top (4, 2011)

‘Telkens als ik dit nummer hoor, word ik op slag verliefd. Op alles en iedereen.’

02. Party (feat. André 3000) (4, 2011)

‘Zoals veel van haar nummers maakt deze song me instant blij.’

03. Hold Up (Lemonade, 2016)

‘Hoe ze dit nummer heeft bedacht, ik snap het niet.’

04. 6 Inches (feat. The Weeknd) (Lemonade, 2016)

‘Heel sassy. Héél, héél, héél sassy. ‘

05. I Care (4, 2011)

‘Het refrein pakt me elke keer opnieuw, een en al ontroering.’

06. Get Me Bodied (B’Day, 2006)

‘Een familiesong, met een groove om samen op te dansen.’

07. Bootylicious (met Destiny’s Child, Survivor, 2001)

‘Jeugdsentiment. De gouden kleren, de gouden tanden, ik kan de clip wel dromen.’

08. Upgrade U (feat. Jay-Z) (B’Day, 2006)

‘Stoer.’

09. I Was Here (4, 2011)

‘Bij het refrein gaat ineens de wereld open, alsof de zon binnenvalt. Zoals in I Will Always Love You van Whitney Houston. Ooit wil ik zo’n song maken.’

10. Run the World (Girls) (4, 2011)

‘Soms word ik dit nummer beu, maar ik merk dat ik er toch telkens naar terug grijp.’

11. Formation (Lemonade, 2016)

‘Echt dope. ‘My daddy Alabama, momma Louisiana, you mix that negro with that Creole make a Texaas bamma’: hoe kun je nu aan zo’n bar denken?’

Opgetekend door Lander Deweer