‘Radiopresentatoren mogen stoppen met de bijsluiters en gewoon een plaatje draaien’

‘Zelden heb ik meer rare, verwarde en soms ronduit hulpeloze stukken gelezen als de laatste maand over popicoon en vermeend pedofiel Michael Jackson’, schrijft auteur P.B. Gronda.

Zelden heb ik meer rare, verwarde en soms ronduit hulpeloze stukken gelezen als de laatste maand over popicoon en vermeend pedofiel Michael Jackson.

De aanleiding was de documentaire Leaving Neverland, die in de door true-crimepodcasts weer populair gemaakte traditie van eenzijdige veroordeling zonder weerwoord van Jackson zijn zaak maakte.

Er waren er die zeiden: niks van aantrekken, van die pedofilieverhalen, lekker plaatjes blijven draaien. Dan waren er die dachten: wel blijven draaien, maar met een bijsluiter. En natuurlijk zijn er altijd de mensen die zeggen: complete ban, alle mensen die fouten hebben gemaakt moeten verbannen worden.

Het grappigste was iemand die schreef dat hij overwoog om de muziek van voor de eerste beschuldigingen nog wel zonder schuldgevoel te beluisteren en het latere repertoire af te schrijven.

Het zijn allemaal rationele of pseudorationele constructies over iets dat au fond zuiver emotioneel is.

Een vriend zei onlangs in een radio-interview: we zouden er geen rekening mee moeten houden, maar de menselijke hersenen werken nu eenmaal associatief.

En zo simpel is het eigenlijk. Het antwoord op die aloude vraag ‘mogen we nog genieten van kunst van criminele artiesten’ is dat er niet echt een antwoord is. Het is namelijk heel persoonlijk.

Er zullen mensen zijn die zich daar weinig van aantrekken, er zullen mensen zijn die geen ‘Keep it in the closet’ meer kunnen horen. Sommige mensen denken meer in compartimenten dan andere.

Er is ook een soort progressief relativisme omtrent dingen die artiesten uitsteken. Nu is het door mijn werk zo dat ik veel met andere schrijvers, met muzikanten, kunstenaars, regisseurs en acteurs in contact kom. Weinigen van hen zijn wat je helemaal normaal zou noemen. Ik zou durven te beweren: geen van hen is wat je helemaal normaal zou noemen. En gelukkig maar. Maar, niet onbelangrijk: geen enkele van hen is bij mijn weten een verkrachter, moordenaar of pedofiel. Zij die zorgen voor boeken, liedjes en films over liefde, leven en dood gaan soms diep en als je diep gaat, dan wordt het donker. Ik weet ervan, alle artiesten weten ervan.

Dat wil niet zeggen dat een juridisch kader daarom niet van toepassing is, en vooral ook: dat er een grijze zone is van drugs en groupies van 16, 17 die 22 lijken en dat soort zaken, wil nog niet zeggen dat prepuberale kinderen lokken en eventueel zelfs misbruiken in eender welke context goed te praten of zelfs te relativeren is. Wie dat wel doet, is in de eerste plaats ziek van een maatschappelijk ontoelaatbare seksuele geaardheid.

Ik denk niet dat ik nooit meer naar de muziek van Jackson zal luisteren zonder ze bij tijden steengoed te vinden. Tegelijkertijd ben ik empathisch met het verdriet en trauma dat die man heeft achtergelaten en denk ik dat mijn genot van de muziek hierdoor soms getemperd zal worden. De kern van de zaak is alleszins dat het persoonlijk is, en dat de morele schuld niet bij de luisteraar ligt. Radiopresentatoren mogen dus stoppen met de bijsluiters en gewoon een plaatje draaien.