Op bezoek bij Jan Verstraeten & Murielle Scherre, waar ze muziek en genderneutrale lingerie maken

Ten huize van Jan Verstraeten en Murielle Scherre weerklinkt er tegenwoordig Violent Disco, zoals de eerste langspeler van Verstraeten heet. ‘Ik wilde deze plaat echt nu uitbrengen, ook al had ik sinds corona veel angst om buiten te komen.’ ‘En ik ben graag je harnas.’

Terwijl hij in zijn bureaustoel zachtjes heen en weer beweegt, klikt Jan Verstraeten zijn computerscherm in sluimerstand. Hij heeft net de videoclip bij Violent Disco getoond, het titelnummer van zijn pas verschenen debuutalbum. Onder meer actrice Dolores Bouckaert is in de clip te zien, in lingerie van La Fille d’O, het merk van Verstraetens vriendin Murielle Scherre. ‘In de toekomst wil ik nog meer mensen met elkaar verbinden’, zegt Verstraeten, die sinds kort ook als vormgever bij La Fille d’O aan de slag is. ‘Ik ben nog altijd een gigantische kluizenaar, maar dankzij Murielle ben ik ook de schoonheid van samenwerkingen gaan inzien.’

De vloer is bedekt met confetti en ballonnen. Aan de muren hangen fluwelen doeken, ertussen een schilderij waarop twee tongzoenende monden te zien zijn. Een van de monden heeft de opvallende, scherpe hoektanden van een demon. Het is de hoes van Violent Disco en net als de videoclip bij de eerste singles Gone, Gone, Gone en Goodbye World maakte Verstraeten ook die zelf. Hij heeft lang getwijfeld wat hij wilde worden – filmmaker, schilder of muzikant – en werd dan maar alles ineens.

Was bij Cheap Dreams, zijn ep uit 2019, geel nog de hoofdkleur, dan heeft Verstraeten nu voluit voor het roze gekozen. Het past bij de opgewekte, meer dansbare sfeer van Violent Disco. Verstraeten brengt nog altijd popmuziek met piano en viool, maar meer dan vroeger schudt hij de lieflijkheid van zich af.

***

Met cake en gemberthee lokt Murielle Scherre ons naar het bordes. Zonlicht zet de voordeur, een poort bijna, in vuur en vlam. Boven aan de trap, acht treden van de begane grond verwijderd, gaan we om een tuintafel zitten.

Drie jaar wonen Scherre en Verstraeten hier nu, in het voormalige gemeentehuis van Desteldonk, een door bedrijventerreinen omringde gemeente in het Gentse havengebied.

Er is geen bel, wel een ijzeren deurklopper en op de dakrand staan zelfs kantelen. In de kelder is ooit een cel ingericht, voor dronkaards uit de kroeg aan de overkant van de straat. En naast onze tafel geeft een torentje het gebouw het aanzien van een klein kasteel.

Tussen cel en torentje ontwierp Scherre haar recentste collectie genderneutrale lingerie en blikte Verstraeten Violent Disco in. Zijn roze plaat met vampiertanden op de cover.

Op de hoes van je ep was ook al een vampier te zien en je opent Violent Disco met het nummer Vampire in My Bed. Waarvoor staat de vampier in jouw gedachtewereld?

Jan Verstraeten: (denkt na) Ik schrijf echt veel en als ik aan het schrijven ben, heb ik meestal geen idee wat ik wil zeggen. Pas later zie ik plots een betekenis. Of niet. (lacht) Maar de vampier komt inderdaad vaak terug. Je kunt die op allerlei manieren interpreteren. Als een schaduwkant van jezelf, die onder je bed ligt te wachten om toe te slaan. Als een minnaar die al je energie uit je zuigt. Voor mij persoonlijk is het een duivel die ik zelf voed en onderhoud, ook al is hij slecht voor me. Maar hij blijft me in zijn greep houden, wat ik ook probeer. Een donkere kant die in mijn nek zit te hijgen. Soms omarm ik hem, soms vechten we. Een gevecht met mezelf is het eigenlijk.

Helpt muziek je om dat gevecht aan te gaan, meer dan bijvoorbeeld schilderkunst?

Verstraeten: Ja. Als ik me niet goed voel, werkt muziek maken enorm helend. Ik zou niet weten wat ik anders zou moeten doen. Het is veel intenser dan schilderen of wat dan ook. Toen ik de hoes aan het maken was, kon ik mijn verstand op nul zetten. Het idee was er, ik moest puur technisch nadenken hoe ik ze zou schilderen. Maar muziek is een beest dat je niet kunt temmen, het is allesbehalve meditatief. Je moet in jezelf graven en constant met jezelf communiceren. Een heel raar en intensief proces dat ik zelf nog niet helemaal snap. Ineens lag deze plaat er, ik blijf dat ongelooflijk vinden.

Murielle Scherre: Toen je eenmaal aan deze plaat begon te schrijven, was het alsof je gewoon nog moest oogsten wat je de jaren ervoor had geplant. De onzichtbare voorbereidingen waren al jaren bezig. Bij mij is dat ook zo als ik een nieuwe collectie wil ontwerpen.

Verstraeten: Alles kwam in een stroomversnelling toen ik op Netflix maffiafilms en -series begon te kijken: The Irishman, Goodfellas, Scarface, Peaky Blinders, de ene na de andere. Ik schrijf graag muziek met een serie of een film op de achtergrond en door die maffiafilms evolueerde mijn muziek als vanzelf meer naar soul en funk. Het werd gemener dan ik van plan was – oorspronkelijk zou ik meer in de lijn van mijn ep blijven – maar achter me hoorde ik Al Pacino allerlei stoere praat verkopen en in het wilde weg schieten. Dan kon ik toch geen zachte, ingetogen muziek componeren? Ha nee, ik moest meedoen met Al Pacino! (lacht)

Murielle, in hoeverre heeft jouw muzieksmaak de plaat beïnvloed?

Scherre: Ik was twintig op het einde van de jaren negentig, ik ben hoofdzakelijk uitgegaan in de hoogdagen van de deep en de happy house, al die vieze house, maar zo ver zit Jan nog niet. En ik heb wat meer new wave meegekregen. Voor de rest hebben we een vrij gelijkaardige muzieksmaak.

Verstraeten: Moby heeft me ook geïnspireerd deze keer. Maar daar moet Murielle niets van weten.

Scherre: Ondertussen wel. Door al je lobbywerk is hij van mijn zwarte lijst verdwenen. (lacht)

Verstraeten: Je inspireert me vooral door je ingesteldheid en niet door je muzieksmaak. Ik doe nu echt mijn zin en kies voluit voor mijn werk. Vroeger, toen ik nog in Sint-Niklaas woonde, werd ik wat klein gehouden door de mensen rond mij. ‘Zou je niet beter een echte job zoeken,’ kreeg ik vaak te horen, ‘zodat je toch iets verdient?’ Door zoveel tijd met jou door te brengen voel ik me veel vrijer. Als ik met een zot idee afkom, doe jij er meestal nog een schep bovenop.

Scherre: Omgekeerd ook. We zijn een creatief bureau op onszelf en ik heb nog nooit een idee op tafel gelegd waarvan jij zei dat ik het niet moest doen, omdat ik gek zou zijn of zo. Niet dat je alles direct fantastisch vindt, maar je denkt wel mee en je hebt niet onmiddellijk een oordeel klaar. Dat is fijn. Wat zeg ik, dat is waarom ik zo verliefd op je geworden ben. (lacht) Sorry, ik moest dat even zeggen.

Verstraeten: Ook al is er geen geld, we krijgen het wel gefikst: dat is meestal mijn instelling. Voor de videoclip bij Gone, Gone, Gone wilde ik in De Grote Post in Oostende een overval op de kantoren van Sabam (een vereniging die auteursrechten voor haar leden int, nvdr.) ensceneren. Maar door corona ging dat niet door en toen heb ik hier met een hometrainer en veel papier, verf, stiften, plakband en een paar konijnenoren een nieuwe clip in elkaar geknutseld. Ik zoek altijd naar oplossingen.

‘Ceci n’est pas un corona album’, schrijf je in de perstekst. Maar zonder de pandemie zou de plaat allicht anders hebben geklonken?

Verstraeten: Toch wel, ja. In het begin was ik blij dat alles wat rustiger werd. Ik zou toen normaal in Amerika spelen, maar ik zag al op tegen de hele reis ernaartoe. Ik heb de ziekte van Addison, waardoor ik te weinig stresshormonen aanmaak en alle prikkels extra hard binnenkomen. Mijn lichaam is fragiel, het zegt geregeld ‘stop’. De eerste lockdown was dus zalig. Maar na een tijdje voelde ik net een groot verlangen naar drukte en vuile feestjes opkomen, als tegenreactie op de stilte. Bizar, want op Cheap Dreams wilde ik nog een paradijselijk eiland creëren waar ik naartoe kon vluchten, weg uit het hectische leven vol werk en andere verplichtingen. Maar na een paar maanden in de pandemie kon ik wel een bank overvallen, gewoon om nog eens wat adrenaline te voelen.

Scherre: We hadden al een heel plan uitgedokterd: een kunstroof waar niemand armer van zou worden.

Verstraeten: Waarschijnlijk zouden we dan net een of andere rare installatie kiezen die niet in onze auto zou passen. (lacht) Ik ben wel nog altijd het liefst alleen en door corona werd dat natuurlijk alleen maar erger. Op de duur had ik moeilijkheden om zelfs maar naar de winkel te gaan. Ik had veel angst om buiten te komen, nu nog een beetje: ik moet mezelf pushen om die angsten te overwinnen. Maar ik wilde deze plaat wel echt nu uitbrengen. Mensen hebben nú muziek nodig. Vooral als het moeilijk gaat, moet je als muzikant je nek uitsteken.

Scherre: En ik ben graag je harnas. Ik vang de eerste schokken van de buitenwereld wel voor je op.

‘Jan is een miljoen jaar oud, ouder dan de zee, maar elke dag pasgeboren’, vertelde je me drie jaar geleden toen ik Jan ging interviewen over zijn ep. ‘Hij is nog niet gepatineerd door het leven.’ Jij wel?

Scherre: O ja, ik ben al vree gepatineerd door het leven. (lacht) Anders dan Jan ben ik geen speelvogel van nature. Ik ben Maagd van sterrenbeeld: ik ben erg cerebraal, alles is berekend, ik hou van structuur en een praktische aanpak van het leven. Jan is een Leeuw: chaos, wild, spelen. Ik zou waarschijnlijk geen kunstenaar kunnen zijn, of het zou toch moeilijk worden. Lingerie ontwerpen is perfect, omdat je daarvoor een grote nerd moet zijn en praktisch te werk moet gaan. Ik heb het idee dat het bij momenten zelfs erger is dan het letterzetten van een middeleeuwse bijbel. Van papier naar een flexibele stof naar het menselijk lichaam, dat ook weer duizenden variaties kent: in mijn stiel is er geen houvast. Dat is voor mij spelen, maar dan wel met een duidelijk doel. Jan heeft veel meer kattenkwaad in zich. Hij heeft me opnieuw zinloos leren te spelen, zonder dat het tot een afgewerkt product moet komen.

Verstraeten: Samen karaoke zingen!

Scherre: Vreselijk! Ik ben er als de dood voor, zingen. De dag dat Jan failliet wil gaan, moet hij mijn zangstem op zijn plaat laten horen. (lacht) Hij is de meester van de dingen waar ik bang voor ben. Daarom is er tussen ons ook zo’n grote aantrekkingskracht.

Over karaoke gesproken: Baby One More Time, de Britney Spears-cover op Violent Disco had ik niet zien aankomen.

Scherre: Ik wel!

Verstraeten: Dat komt door al die karaoke, denk ik. (lacht) Op deze plaat wilde ik simpele teksten, en wat is nu net de kracht van popsongs? Duidelijke lyrics. Walk on Water van Milk Inc. heb ik ook gecoverd, maar die cover is uiteindelijk niet op de plaat terechtgekomen. Ik had er een gospelsong van gemaakt. Zo krachtig dat die tekst opeens werd! Had Nina Simone het gezongen, het was een klassieker geweest.

Heb je nu net Regi vergeleken met Nina Simone?

Scherre: En terecht.

De tijden zijn veranderd. Je mag vandaag bijna niet meer zeggen dat je Milk Inc. maar niets vindt.

Scherre: Ik heb een bloedhekel aan dat elitaire hokjesdenken. In alles, niet alleen in muziek. Tenzij het over U2 gaat. Die zijn gewoon rotslecht. (lacht)

Verstraeten: Ik vind Walk on Water een sterk nummer en net daarom was het zo gemakkelijk om te coveren, net als Baby One More Time. Misschien kies ik bij mijn volgende plaat alleen maar voor poëtische, Leonard Cohen-achtige songs. Maar nu zat ik op de trip van simpelheid en die heb ik gevonden bij Britney Spears en de maffiafilms op Netflix. En dankzij Nicolas Rombouts (ex-Dez Mona en producer van Violent Disco , nvdr.) klinkt de plaat ook heel goed, vind ik.

De filmfragmenten met kinderstemmen die je tussen de nummers hebt gesampled, herkende ik wel niet.

Verstraeten: Die komen uit willekeurige YouTube-filmpjes. Het zou sterk geweest zijn als je ze wel had herkend. (lacht) Een van de kinderen uit die filmpjes zegt op een bepaald moment dat hij geen mens wil zijn. Triest en aangrijpend, maar wel herkenbaar. Ik voel me vaak een alien.

Meer en meer?

Verstraeten: (denkt na) Net niet, denk ik. Door veel met Murielle en haar modellen samen te werken, en waarschijnlijk ook door de coronacrisis, heb ik gemerkt dat veel mensen zoekende en fragiel zijn. Daardoor voel ik me meer en meer verwant met andere mensen.

Scherre: We leven in een visuele samenleving en we scannen elkaar sneller dan ooit tevoren. Maar door die snelheid rekenen we elkaar ook steeds harder af op ons voorkomen. Daar wil ik met mijn lingerie, en met de interviews met gendernonconforme mensen die we op onze website tonen en die we samen gemaakt hebben, een tegengewicht voor bieden. Zodra je iemands verhaal kent, laat je bij jezelf meer nuance toe. En het is nodig, merk ik aan de vele negatieve reacties. Ik voel dat veel mensen snakken naar meer verfijning en verdieping, maar er zijn blijkbaar ook nog altijd veel mensen die er krijsend van weglopen.

Verstraeten: Dat is het mooie aan muziek: je verbindt mensen zonder er een boodschap aan te kleven. Wat ik nu op mijn sociale media wel steeds vaker te horen krijg, is dat ik te weinig ecobewust ben. Ik rij met een motor, ik maak videoclips die vol met plastic speelgoed zitten, mijn teksten gaan totaal niet over ecologie of het klimaat: voor veel mensen is dat een probleem.

Scherre: Dat is mijn publiek dat eens bij jou komt loeren. (lacht) Nee, dat militante kantje gaat voor mij ook te ver. Als je bijvoorbeeld zegt dat je vegan bent en je draagt toch nog leren schoenen, word je al snel afgemaakt. Veel subculturen eten elkaar op die manier op.

Verstraeten: Om die reden heb ik het nummer Goodbye World geschreven. Als een aanklacht tegen de politieke correctheid van vandaag. Toen was net dat schandaal rond die naaktfilmpjes van enkele BV’s losgebarsten. ‘We moeten leren uit deze fouten’, hoorde je de hele tijd. Het was allemaal zo geladen precies. Vroeger hield de kerk ons klein, nu houden we mekaar klein. Ik zie zoveel mensen die met een stok in hun gat lopen, die zo preuts zijn ook. Terwijl: zou de wereld er niet veel beter uitzien als we allemaal wat meer naaktfilmpjes naar elkaar zouden sturen?