Nia Archives is de Amy Winehouse van de jungle

De junglescene heeft een nieuwe queen. Met de goedkeuring van opa Goldie.

‘Intens. Episch. Ziek. Episch ziek!’ Nia Archives lacht wanneer ze terugblikt op het voorbije jaar. Haar nieuwe ep Bang Ur Head against tha Wall, haar eerste bij het roemruchte Island-label, moet – en zál, geloof ons vrij – de definitieve doorbraak inluiden voor het 23-jarige natuurtalent. En ja, 2022 was voor haar een echt boerenjaar. Artiest van het jaar volgens BBC Introducing, het radioplatform dat ooit Florence & The Machine en Ed Sheeran mee lanceerde. Beste elektronische/dance act op de MOBO Awards. Beste producer volgens indiebastion NME, dat haar prompt op de cover plaatste. Doorbraakartiest op de Radio 1 Dance Awards, een passage op Glastonbury en headliner op het Notting Hill Carnival, de jaarlijkse hoogmis van de Caribische cultuur in Londen.

Episch ziek, inderdaad. Toch stak er nog één ander moment bovenuit voor Archives: De knuffel die ze kreeg van Goldie, een van de bekendste vernieuwers van de jungle en drum-’n-bass – zijn gouden tanden ontblootte hij ooit ook in Bondfilm The World Is Not Enough. ‘Het was tijdens het Gala-festival in Londen, begin juni’, vertelt ze. ‘Het zotte was, hij leek bijna even opgewonden om mij te ontmoeten als ik hem. (lacht) Goldie is een legende! Hij zei dat hij zich als een trotse grootvader voelde. Zijn zegen krijgen, dat voelde alsof ik nu officieel de fakkel mag overnemen.’

Jungle, de muzikale voorloper van drum-’n-bass, ontstond uit de vermenging van hardcore rave en de Jamaicaanse soundsystemcultuur. De huidige revival past in de fascinatie van een nieuwe generatie artiesten voor clubby breakbeats uit de jaren negentig. Je hoort het in de drum-’n-bassinvloeden van PinkPantheress, in de 2 step-geluiden van Piri & Tommy en Biig Piig, in de producties en dj-sets Sherelle, zelfs in de nieuwste single van Kae Tempest. Maar voor de half-Jamaicaanse Archives is het meer dan een trend. Het is persoonlijk. ‘Het is mijn familie, het is mijn erfgoed. Ik luisterde voor het eerst naar jungle op de sofa bij mijn grootmoeder, bij de thee of in de tuin met mijn ma en stiefpa. Lang voor ik wist dat die muziek zo heette. Jungle zit samen met reggae en soul en hiphop in mijn DNA. Jungle geeft me het gevoel dat ik gezien en begrepen wordt.’

Dat gevoel wil ze doorgeven. Onder meer door zich te verdiepen in de voorgeschiedenis en impact van het door zwarte Britten uitgestippelde genre. ‘Ik heb mijn proefschrift in het middelbaar over muziekgeschiedenis geschreven. Het is een obsessie, ja. (lacht) Maar het is toch belangrijk om de geschiedenis te kennen van iets waardoor je gepassioneerd bent? Veel muziek bestaat tegenwoordig enkel op het internet, zonder al te veel maatschappelijk gewicht. Maar jungle is een cultuur, een community. Zoals wel vaker gebeurt in Engeland is dat de voorbij dertig jaar een beetje onder de mat geveegd, omdat het een voornamelijk zwarte cultuur is en beschouwd wordt als iets van ‘de straat’. Ik wil dus dat mensen van mijn leeftijd die eruitzien zoals ik weten en voelen dat jungle iets is om trots op te zijn.’

Dat platformen als TikTok een rol spelen bij die herwaardering bij een jonge generatie vindt ze prima. Net zoals de neiging van de media om de veelal vrouwelijke producers die momenteel aan de kar trekken over één kam te scheren. ‘Alles wat helpt om het bereik te vergroten is oké voor mij. Er komen de laatste tijd steeds meer meisjes – zwart én blank – naar mijn shows, en die diversiteit vind ik heerlijk. Ik hoop maar dat ze via mij de vrouwelijke junglepioniers van de jaren negentig ontdekken. Mensen als DJ Kemistry, DJ Storm en DJ Flight, bij wie ik een jaar lang een workshop gevolgd heb, en die ik mijn mentor mag noemen.’

De schouderklopjes van haar artistieke voorouders heeft ze op zak, maar er zijn nog andere redenen waarom Nia Archives zich onderscheidt van de trendhoppers: haar soulvolle stem en haar openhartige teksten. Naast dansvloerknallers als het Braziliaans geïnspireerde Baiana telt haar nieuwe ep ook intiemere songs zoals het met jazzy gitaar bestoven That’s tha Way Life Goes en de met strijkers versierde titeltrack, die een fijn oor voor melodie en harmonie verraden. Emotie, finesse en diepgang aan 170 bpm: met Nia Archives zou wel eens de Amy Winehouse van de jungle kunnen opstaan. Ze giechelt om de vergelijking. ‘Maar je mag het zeggen, hoor! Amy was een geweldige songschrijver, en samen met Rihanna een van de eerste artiesten die ik zelf op cd kocht. Uiteindelijk is dat wat ik wil: dat zowel de jungleveteranen van vroeger als je kleine zus of je oude tante mijn muziek kunnen appreciëren. In de club, maar evengoed op de koptelefoon in de trein of in de supermarkt.’ Breakbeats tussen de broccoli en de bruine suiker? ‘(lacht) Yep, als dat lukt, zal mijn missie geslaagd zijn.’