Massive Attack @ AB: De boodschap leidt af van de muziek

Massive Attack © Piet Goethals

Een nieuwe cd van Massive Attack laat voorlopig op zich wachten, maar het collectief uit Bristol valt dezer dagen wél weer met een zekere regelmaat op het podium te bewonderen. Twee maanden na hun passage op Cactus maakten 3D en zijn vrienden hun opwachting in een uitverkochte AB.

DA GIG: Massive Attack in AB, Brussel op 9/9.

IN EEN ZIN: Massive Attack gaf weliswaar een uitstekend concert, maar de voorspelbaarheid stond de opwinding soms een beetje in de weg.

HOOGTEPUNTEN: ‘Paradise Circus’, ‘Future Proof’, ‘Angel’, ‘Inertia Creeps’, ‘Safe From Harm’, ‘Unfinished Sympathy’.

DIEPTEPUNT: ‘Splitting the Atom’.

BESTE QUOTE: Stond ongetwijfeld op een van de beeldschermen, maar de boodschappen van de groep verdwenen zo snel dat we ze amper konden onthouden.

Echte verrassingen vielen er in Brussel niet te noteren. Althans niet voor wie tijdens de bijna voorbije zomer één van de festivaloptredens van Massive Attack had meegepikt. De opbouw van het concert was gelijkaardig en op twee nummers na was de setlist identiek: een goed uitgekiende combinatie van publieksfavorieten (opvallend veel werk uit het inmiddels zestien jaar oude ‘Mezzanine’), drie relatief nieuwe songs en vier uittreksels uit ‘Heligoland’, de tot nader order recentste langspeler van de groep, die inmiddels al uit 2010 dateert.

Maar goed, na ruim een kwarteeuw blijft Massive Attack in muziekland nog altijd en begrip. Ooit behoorde het gezelschap, samen met Tricky en Portishead, tot de vaandeldragers van de triphop, al zou het niet lang duren voor zijn platen dat enge genre overstegen. De Britten bedienden zich immers net zo gulzig van dub, soul, r&b en elektropop. Ook de postpunkcomponent laat zich tegenwoordig nadrukkelijk voelen. Tijdens de huidige tournee eist de schurende, grofkorrelige gitaar van Angelo Bruschini -misschien kent u hem nog van Blue Aeroplanes?- bijvoorbeeld meer dan ooit de aandacht op.

Aardedonker

De basisbezetting van Massive Attack bestaat uit vijf muzikanten, onder wie twee drummers, en wordt aangevuld door enkele gasten die om beurten de zangpartijen voor hun rekening nemen. Hoewel toetsenspeler Robert Del Naja, ook bekend als 3D, het enige kernlid is dat na al die jaren is overgebleven, was in de AB ook oudgediende Grant Marshall, alias Daddy G, occasioneel van de partij. Zo leverde hij een vocale bijdrage tot het fors stuwende ‘Risingson’ en stond hij ook tijdens de bissen op het podium. Niettemin bleef 3D de kapitein van het schip: ’s mans lijzige parlando stond in meerdere nummers centraal en hoewel uit ‘United Snakes’ af te leiden viel dat hij nooit een grote zanger zal worden, wist hij tijdens aardedonkere songs zoals het even gelaagde als messcherpe ‘Future Proof’ en het schroeiende ‘Inertia Creeps’ (waarin aan het eind een Stooges-riff verstopt zat) toch moeiteloos te overtuigen.

De ongedurige opener ‘Battlebox 001’, die twee jaar geleden als 12-inch-single verscheen, zette de toon. En aangezien Massive Attack slechts een beperkt aantal gasten mee op tournee kan nemen, mocht Martina Topley-Bird tot viermaal toe als zangeres opdraven. De ex van Tricky maakte vooral een goede beurt in het sensuele ‘Paradise Circus’ en het elektronisch aangeklede ‘Psyche’. Tijdens ‘Teardrop’, dat voor de gelegenheid wat sneller en afgeklovener klonk dan gewoonlijk, kwam ze echter vrij routineus uit de hoek en wist ze de magie van Liz Frasers studioversie niet te evenaren.

De toeschouwers reageerden aanzienlijk enthousiaster op de momenten dat Horace Andy, te herkennen aan zijn onafscheidelijke pet en zijn vibrerende stem, in de schijnwerpers verscheen. Vooral toen hij ‘Angel’ inzette, was de geestdrift groot. Terecht: ter hoogte van de passage “I love you love you love you” vielen heftige gitaaruitbarstingen te noteren en mondde het nummer telkens uit in een zinderende climax.

Omdat het oog ook wat wil, had Massive Attack voor een bij momenten spectaculaire lightshow gezorgd, compleet met stroboscopische effecten en rode lasers, die in het ijle enorme spinnenwebben leken te weven. Maar het opmerkelijkst waren de impliciete en expliciete politieke boodschappen en slogans die tegen een hoog tempo op de beeldschermen werden geprojecteerd. Tijdens ‘United Snakes’ verschenen de namen van grote multinationals; halverwege ‘Jupiter’ kreeg het publiek de transcriptie voorgeschoteld van een gesprek tussen een Amerikaanse gevechtspiloot die op het punt staat in Irak enkele bommen te droppen en zijn oversten op de thuisbasis. Andere mededelingen hielden verband met het ebolavirus, de farmaceutische industrie, politieke vluchtelingen, censuur, de mensenrechten, noem maar op.

Moraliserend

Dat Massive Attack zich links van het politieke spectrum bevindt en zijn publiek, via een aanslag op de zintuigen, aan het denken wil zetten, was wel duidelijk. Maar tegelijk had de overload aan informatie iets moraliserends en leidde hij te vaak de aandacht af van de muziek. Dat er in verscheidene talen ook luchtiger nieuwsfeiten werden aangeboden, over de afschaffing van de ‘page three girl’ of over de Franse topchef die voortaan vlees van het menu schrapt, deed daar niets aan af.

Al bij al bleef de teneur van het concert nogal koel. Het was dan ook een verademing toen met Deborah Miller een echte soulchanteuse het podium opstapte en ‘Safe From Harm’ de temperatuur in de AB met enkele graden deed stijgen. Het repetitieve maar melodieuze ‘Everywhen’ deed dan weer zijn voordeel met de warme stem van Horace Andy. Tijdens die andere bis, het banale ‘Splitting the Atom’, bewees Masive Attack dan weer dat het, ondanks zijn mythische status, de middelmaat niet altijd weet te overstijgen.

Afsluiten deed de groep naar aloude gewoonte met het onsterfelijke ‘Unfinished Sympathy’, waarin Miller andermaal bewees dat haar vocale kwaliteiten niet voor die van Shara Nelson hoeven onder te doen. Ondanks enkele schoonheidsfoutjes stond Massive Attack in de AB garant voor een prima concert, ook al stond de voorspelbaarheid de opwinding soms een beetje in de weg. Laat die nieuwe plaat dus maar gauw komen.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Battlebox 001 / United Snakes / Risingson / Paradise Circus / Girl I Love You / Psyche / Future Proof / Teardrop / Angel / Jupiter / Inertia Creeps / Safe From Harm // Everywhen / Splitting The Atom / Unfinished Sympathy.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content