L’Impératrice: maakt ook u straks een knieval voor de nieuwe generatie french pop?

Hier openden ze voor Oscar and the Wolf in het Sportpaleis, in eigen land zijn ze de vaandeldragers van de nieuwe generatie french pop. En met zangeres Flore Benguigui wegen ze in Frankrijk tegenwoordig ook op het debat. Maakt ook u straks een knieval voor L’Impératrice?

Zo’n tien jaar geleden is muziekjournalist Charles de Boisseguin het beu om vanuit zijn ivoren toren op artiesten te kakken, dus begint hij zelf een groep. Eerst instrumentaal, sinds 2015 met Flore Benguigui achter de microfoon, waarna de carrière van de Franse band een hogere vlucht neemt en ook het buitenland overstag begint te gaan. Eind 2017 brengt hen dat ook al naar ons land, naar het Sportpaleis zelfs, waar ze twee keer voor Oscar and the Wolf openen. Luttele maanden later verschijnt debuutalbum Matahari (2018), waarop de invloed van La Femme, Juliette Armanet en Daft Punk duidelijk te horen is. L’Impératrice werpt zich op als een boegbeeld van een nieuwe generatie french pop-acts (andere namen: Papooz, Vendredi sur Mer en Flavien Berger).

Er volgen uitverkochte shows in eigen land en elders in Europa. De kroon op het werk lijkt zich vorig jaar aan te kondigen: de groep is, naast hitsensatie Aya Nakamura, als enige Franse act bevestigd voor het Coachella-festival. Tot de pandemie daar anders over beslist. ‘Toen corona uitbrak, stonden we op het punt om door Amerika te trekken, met Coachella als orgelpunt’, herinnert Flore Benguigui zich. ‘We speelden in grote zalen, we hadden voor het eerst een eigen lichtman mee. Onze show stond echt op punt, wat het alleen maar ondraaglijker maakte.’

Het goede nieuws: daardoor heeft tweede langspeler Tako Tsubo, uit sinds vorige week, langer kunnen rijpen. De nieuwe plaat biedt een rondreis aan die je niet in de catalogus van Neckermann vindt. Fou herinnert aan de pompende french pop uit Parijse nachtclubs, Voodoo vervoert je naar Californische stranden en elders serveert L’Impératrice een blend van Japanse funk en latin jazz. Dichter bij een dansvloer kom je dezer dagen niet.

En tegenwoordig is dus niet alleen De Boisseguin porte parole van de groep. In de al jaren lopende Franse talkshow C à vous, met meer dan een miljoen kijkers, heeft Flore Benguigui eind vorig jaar verteld hoe ze ontslagen werd uit een vorige groep. ‘De leider van die band zei me: “Hoe je zingt, interesseert me totaal niet. Alles wat me interesseert, is dat je er zo staat dat iedereen zin heeft om je te neuken. Niemand heeft daar zin in, omdat je daar vooraan als een hark staat. Je maakt ons te schande.”‘ Ze was toen nog piepjong, maar ondertussen wil ze daarover getuigen, omdat ze beseft dat zulke situaties schering en inslag zijn in de muziekindustrie, dat er zwaar seksueel geweld in de sector is ‘maar niemand praat erover omdat iedereen schrik heeft – enfin, iedereen, les femmes‘. Die nieuwe gedaante van Benguigui heeft ook haar invloed op de groep. Met de funky single Peur des filles heeft L’Impératrice zelfs het feministische anthem van het jaar gemaakt. (En kijk vooral naar de bijbehorende videoclip, waarin Benguigui met kettingzaag en slagersmes de andere groepsleden de stuipen op het lijf jaagt. Koppen zullen rollen!)

Wat betekent ’tako tsubo’ eigenlijk?

Flore Benguigui: Het takotsubosyndroom, begin jaren negentig beschreven door Japanse wetenschappers, wordt ook weleens het gebrokenhartsyndroom genoemd. Dat kan het gevolg zijn van hevige emoties, zoals een relatiebreuk maar het komt evengoed voor bij extreem geluk, waardoor je hart stopt met kloppen. Ik heb dat woord ontdekt in een podcast en vond het enorm poëtisch klinken.

Het past bovendien goed bij de inhoud van de nummers, die ook over breuken gaan. Peur des filles gaat over de angst voor vrouwen in het huidige klimaat, Tombée pour la scène over de ravage die de muziekindustrie bij iemand kan aanrichten en Hématome over een zware liefdesbreuk die ik heb doorstaan en over het bijkomende gevaar van sociale media wanneer je uit een relatie komt.

Je bent naar verluidt opgelucht met de release van Tako Tsubo, omdat je niet echt meer achter de teksten staat die je voor debuutalbum Matahari hebt geschreven.

Benguigui: Frankrijk heeft een rijke traditie van chansonniers – persoonlijke favorieten zijn Michel Berger en Barabara – waardoor de lat enorm hoog ligt als je in je moedertaal schrijft. Op Matahari was ik zo gefocust op de klank van de woorden dat de inhoud geen steek hield. Die songs gingen nergens over. De zang klonk misschien wel goed, maar je hoorde geen emotie.

Dit keer heb ik geprobeerd om over onderwerpen te schrijven die mij na aan het hart liggen. Veel songteksten zijn intiem, gaan over pijnlijke gebeurtenissen die mij zijn overkomen. Maar ik heb lang geworsteld om mijn gevoelens op papier te krijgen. Ik heb veel gehad aan rapper Fils Cara, die mij daarin heeft gecoacht. Ik liep vast op wat wel en wat niet te vertellen, terwijl hij van nature een flapuit is. Nu laat ik wel het achterste van mijn tong zien. Il m’a débloqué.

‘ J’ai peur de trop forcer la prose, je ne sais pas parler de tout’ zing je in L’équilibriste. Gaat dat daarover?

Benguigui: Dat verwijst eerder naar onze manager Antoine, die mijn teksten nogal flou vindt. Je zou mijn mailbox moeten zien. ‘Heel mooi, Flore, maar ik begrijp er geen jota van.’ (lacht) Op een bepaald moment gingen al onze gesprekken over hoe vaag mijn teksten zijn. En die zin slaat natuurlijk ook op die emotionele geremdheid waarover ik het net had.

L’équilibriste gaat ook over de dominantie van rappers, die net géén blad voor de mond nemen. ‘J’aurais voulu être un rappeur, ou musicien d’ordinateur’, zing ik. Daar kun je zowel ironie als gezonde jaloezie in lezen. Het steekt soms dat wij met z’n zessen zijn en drie jaar aan een plaat werken, terwijl een rapper vanuit het niets een gouden plaat kan halen. (snel) Dat is geen kritiek, maar gewoon hoe het systeem werkt. Nu ja, wij zouden normaal op Coachella gespeeld hebben. Ook niet slecht.

Sinds kort maak je ook een podcast: in Cherchez la femme stel je onderbelichte vrouwen uit de muziekindustrie voor.

Benguigui:Ik vind dat veel muzikale vrouwen niet de aandacht krijgen die ze verdienen.Daar wil ik op mijn manier verandering in brengen. Ik heb daar van Tsugi, een Franse webradio, een mooi platform voor gekregen.

De ondervertegenwoordiging van vrouwen is nog steeds een groot probleem. Een vrouwelijke artiest krijgt minder kansen en wordt minder serieus genomen dan een man. Dat is gewoon de realiteit. Ik heb het geluk dat ik vooraan op een podium sta en mijn zegje kan doen, maar dat is niet zo voor muzikanten of componisten die achter de schermen werken. Ontzettend veel vrouwen hebben een rol gespeeld in de muziekgeschiedenis en dat wordt te weinig benadrukt. Het is aan het veranderen, maar we hebben nog een lange weg te gaan.

Je huivert ook van mensen die je als zangeres zien en niet als artiest.

Benguigui: Ik schrijf niet alleen de teksten, maar werk ook aan de muziek van L’Impératrice. Wat ik doe, is niet minder waardevol dan wat de jongens doen. Ik neem het de mensen die mij als ‘het zangeresje’ zien ook niet kwalijk – ze weten niet beter – maar de tijd is rijp om tegengas te geven, om respect af te dwingen, zodat wat je doet niet geminimaliseerd wordt, naar waarde geschat wordt.

Op tournee krijg ik voortdurend blikken waaruit ik kan aflezen: wat heeft die hier te zoeken? Het is natuurlijk een mannenwereld. De bazen van de invloedrijkste labels zijn mannen, de eigenaars van de grootste festivals zijn mannen, de hoge piefen bij de streamingplatformen zijn mannen. Vrouwen zijn in ondertal en hebben te weinig invloed om structureel iets te veranderen. En naar de weinige vrouwen die in de sector werken, wordt niet geluisterd.

In de media zie je hetzelfde fenomeen. Er studeren jaarlijks honderden vrouwelijke journalisten af, maar slechts weinigen houden stand in wat toch nog steeds een mannenwereld is.

Benguigui: Zie je ook in de muziek. Zestig procent van de studenten die een muziekrichting volgen aan het conservatorium zijn vrouwen, maar dat overwicht vertaalt zich niet naar de praktijk. Op een bepaald moment haken ze af. Ze zijn niet overtuigd dat er een toekomst voor hen in de muziek ligt, omdat ze in een systeem terechtkomen waar ze hun plaats niet vinden, waar ze op barrières stoten. Van een man wordt meer getolereerd dan van een vrouw. Zolang die hiërarchie blijft, gaan vrouwen niet kunnen – én niet willen – doorzetten naar de top.

In de eerste aflevering van je podcast getuigde musicienne Christine Webster over hoe ze als gitariste bij een groep solliciteerde maar geweigerd werd, omdat ‘vrouwen enkel kunnen zingen’.

Benguigui: Die ervaring waarover ik in C à vous vertelde, is gelijkaardig. De frontman van die groep vroeg me om me uitdagender te kleden en mijn houding te veranderen. Ik was toen 22 en gedegouteerd door wat hij vroeg. Ik heb toen overwogen om mijn literaire studies te hervatten, zo traumatiserend was het. Ik dacht: als ik mezelf moet verlagen, heeft het geen nut om een muziekcarrière na te streven.

Hoe verliep, na die ervaring, je eerste ontmoeting met Charles de Boisseguin en L’Impératrice?

Benguigui: Ik was ontzettend bang, maar ik merkte al snel dat L’Impératrice open van geest was. Maar de naweeën van die voorgeschiedenis heb ik lang gevoeld. De eerste maanden voelde ik mij als vrouw niet op mijn plaats bij L’Impératrice. Ik voelde mij minderwaardig door dat verleden. Ik ben pas opengebloeid toen ik voelde dat ze goede intenties met mij hadden, dat ze me apprecieerden om mijn kwaliteiten.

Zijn festivals die evenveel mannelijke als vrouwelijke acts boeken een oplossing?

Benguigui: (denkt na) Ik ben daar voorstander van, maar het heeft ook iets hypocriets. In Frankrijk kondigde de organisatie van het Printemps de Bourges-festival (dat ieder jaar meer dan 200.000 bezoekers trekt, nvdr.) enkele jaren geleden aan dat op zijn komende editie 50 procent van de acts vrouwelijk zou zijn. Maar als je de affiche in detail bekeek, zag je dat een groep met een zangeres als vrouwelijk werd geklasseerd. De helft van de line-up bestond uit zulke acts. Dan is dat voor mij geen oplossing, maar net een teken dat er nog veel werk is.