Kan ook de muziekwereld munt slaan uit NFT’s?

© MELLON
Elmo Lê van Medewerker Knack Focus

Zo zot als de 69 miljoen dollar die grafisch kunstenaar Beeple kreeg voor één digitale collage is het nog niet, maar ook artiesten als Grimes, Kings of Leon en Lil Yachty hebben al aardige bedragen opgehaald met NFT’s, een soort bitcoins voor entertainers en kunstenaars. Worden NFT’s een vaste waarde in de muziekbusiness of is het vooral digitale gebakken lucht?

Grimes verkocht in 20 minuten voor in totaal 6 miljoen dollar aan NFT’s. Het duurste stuk was een unieke videoclip, inclusief een demo van een onuitgebracht nummer, waarin uit de kluiten gewassen babyengeltjes door een desolaat landschap zweven voor bijna 400.000 dollar. Andere items, waarvan dan weer duizenden kopieën beschikbaar waren, veranderden van digitale eigenaar voor 7500 dollar per stuk. Het gros van de opbrengst kwam van twee zulke werken, Earth en Mars, opnieuw video’s met originele Grimes-muziek.

Grimes verkocht voor 6 miljoen dollar aan NFT’s, Soulwax verdiende 10.000 dollar aan een videofragment van Radio Soulwax uit 2011.

De Amerikaanse blockchaininfluencer en danceproducer 3lau (nee, u bent heus niet de enige die nog nooit van hem gehoord heeft – en je spreekt het ‘blau’ uit) haalde 3,6 miljoen dollar op met één NFT die goed is voor een samenwerking met hemzelf voor een track waarvan de koper meteen de enige kopie zal bezitten. Daarmee vestigde de producer op dat moment (eind februari) het record voor de duurste NFT ooit. 3lau veilde over vier dagen in totaal 33 NFT’s en rijfde daarmee alles samen maar liefst 11,6 miljoen dollar binnen, ook een record. Kings of Leon kon dankzij NFT’s bijna 2 miljoen dollar op zijn rekening bijschrijven. (Dat is misschien nog het opmerkelijkst, want welke gek investeert anno 2021 nog geld in Kings of Leon?) Dichter bij huis worden er nog geen duizelingwekkende digitale sommen getransfereerd, maar Soulwax verdiende bijvoorbeeld al 10.000 dollar in minder dan 48 uur tijd aan een videofragment van Radio Soulwax uit 2011.

***

Mocht de term NFT u niet bekend zijn: tot voor kort moest je inderdaad nog een redelijke geek zijn om hem al gehoord te hebben, laat staan te weten wat hij betekent.

‘NFT’ – koosnaampje: niftie – is de afkorting van ‘non-fungible token’, een speciaal soort cryptomunt die ‘non-fungible’, ‘niet-inwisselbaar’ is. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een bitcoin kun je er dus niets anders mee kopen. In die zin zijn NFT’s vergelijkbaar met speciale munten zoals die voor historische figuren en jubilea soms geslagen worden: bedoeld voor verzamelaars, niet om er in de lokale supermarkt uw boodschappen mee te betalen. En dat is eigenlijk exact wat een vroeg voorbeeld van een NFT dat de reguliere media haalde ook is: in december kwam rapper Lil Yachty in het nieuws met de veiling van een ‘YachtyCoin’ voor zo’n 16.000 dollar. Geen fysiek muntstuk, maar een uniek digitaal bestand. Voor digitale verzamelaars.

En toen kwam er dat ene niftierecord waar de hele wereld over sprak: vorige maand werd bij het internationale veilinghuis Christie’s een NFT van kunstenaar Beeple geveild voor 69 miljoen dollar. De koper ontvangt een digitaal echtheidscertificaat en Everydays: The First 5000 Days, een digitale collage. De Amerikaan Beeple – echte naam: Mike Winkelmann – nestelt zich daarmee in één moeite ook in de top drie van duurste nog levende kunstenaars, na Jeff Koons en David Hockney.

En de technologie vindt dus ook ingang in de muziekwereld. Maar het is niet zozeer de muziek zelf die daarbij verkocht wordt, of toch niet alleen.

Kings of Leon, de eerste groep die een album ook als NFT’s uitbracht, is daar een goed voorbeeld van. De NFT’s die zij verkochten, zijn niet de enige versies van het nieuwe album When You See Yourself, maar de niftiekopers krijgen wel een exclusiever pakket – vergelijk het met genummerde limited editions van een album. Zo kreeg je voor 60 dollar een token voor exclusief bewegend artwork, een download van de plaat en toegang tot een limited vinyleditie. Exemplaren die op het einde van de veiling niet verkocht waren, werden vernietigd. De Kings gaven overigens nog twee andere NFT’s van het album uit. Eentje gaf toegang tot exclusief audiovisueel artwork. En dan waren er nog de ‘golden tickets’, waarmee je levenslang vier plaatsen op de eerste rij bij concerten van de groep kreeg. Zes zulke tickets werden geveild, elk voor een bedrag rond de 100.000 dollar.

Door in een NFT te investeren koop je toegang tot een maker, tot een artiest. Fans zijn bereid om te betalen voor unieke ervaringen.

Maarten Walraven-Feeling (MUSIC x)

Net voor hij eind vorig jaar stierf, pionierde rapper-producer MF Doom nog door augmented reality-versies van zijn iconische masker als NFT’s te veilen. (Op Instagram vind je nog steeds een video vinden waarop iedereen van Jack Nicholson in The Shining over de Mona Lisa tot Kurt Cobain zo’n masker ‘draagt’) Toen ging het nog om ‘bescheiden’ bedragen, bij een nieuwe batch virtuele maskers liep de prijs van sommige exemplaren vorige maand in de honderdduizenden dollars.

Lil Pump stortte zich onlangs in het NFT-spel met vijfhonderd gratis gelimiteerde NFT’s voor zijn fans, een digitale trading card voor zo’n 10 dollar (tweeduizend stuks) én een zeer gelimiteerde NFT (maar vijf exemplaren) van een van zijn favoriete kettingen. Daarvoor moest je dan wel 10.000 dollar neertellen.

***

‘Als je niet in de blockchaintechnologie (waarop cryptomunten gebaseerd zijn, nvdr.) gelooft, zullen NFT’s je ook niet interesseren’, zegt Maarten Walraven-Freeling van MUSIC x, een website en nieuwsbrief die over muziek, media en technologie bericht. ‘Het leeft momenteel heel hard in de creator community van gamers, youtubers, enzovoort. Door in een NFT te investeren koop je toegang tot een maker, tot een artiest. De waarde zit ‘m vooral in de mogelijkheid om een uniek stukje kunst te kunnen claimen.’ In een podcast vertelde ondernemer en internetpersoonlijkheid Gary Vaynerchuk dat je NFT’s koopt bij wijze van statussymbool. Volgens hem ga je in de toekomst wanneer je iemand ontmoet kijken welke items die persoon in zijn virtuele portefeuille heeft.

Ook corona is allicht een factor in dit verhaal. Het livecircuit ligt op zijn gat, artiesten zoeken naar alternatieve inkomstenbronnen. Walraven-Freeling: ‘In het begin ging iedereen livestreamen. De kwaliteit daarvan liet vaak te wensen over, maar je zag wel dat de intieme initiatieven, waarbij de barrière tussen artiest en fan wegviel, succesvol waren. Zo koppelde Melissa Etheridge livestreaming aan een abonnementenformule, wat haar 50.000 dollar per maand opbracht. Dat is het bewijs dat fans bereid zijn om te betalen voor unieke ervaringen.’

Case in point: opnieuw Lil Yachty. Hij verkocht zijn Yachtymunt niet alleen als een uniek verzamelobject, maar ook als ‘social token’. Voor 15 dollar konden fans een $Yachty kopen, die hun recht geeft op allerlei goodies, zoals surprise boxes gemaakt door de moeder van de rapper of toegang tot zijn onlineparty’s. Dat heeft de rapper in december ruim een kwart miljoen dollar opgebracht.

Maar de grote slokoppen zijn niet toevallig pioniers op het vlak van crypto currencies. ‘3lau zit al jaren in de cryptocommunity’, legt Walraven-Freeling uit. ‘Daar plukt hij nu de vruchten van. Het is niet zozeer dat de investeerders vinden dat zijn muziek miljoenen waard is, ze hechten die waarde vooral aan wat hij doet binnen de gemeenschap.’ Grimes is ook zo’n geval. Vaynerchuk vergelijkt het met influencers: je verzamelt volgers rond je die zich met jou kunnen vereenzelvigen en op wie je vervolgens invloed uitoefent.

Dat kan verklaren waarom Mike Shinoda, medeoprichter van Linkin Park, behoorlijk wat geld ophaalt met de verkoop van NFTs’. Binnen de gamergemeenschap, onder meer op streamingplatform Twitch, is hij een grote naam, en laat daar nu net volk zitten dat het niet in Keulen hoort donderen wanneer iemand over blockchains begint. Als fans geld uitgeven aan een exclusief virtueel masker van MF Doom doet u dat allicht niet toevallig denken aan Fortnite, waar spelers geld uitgeven aan skins, dansjes en andere attributen. De verzamelaar van de toekomst heeft geen vitrinekast in zijn living meer nodig.

***

In België is de duurste virtuele zangvogel vooralsnog allicht Soulwax, dat een oud videofragment van Radio Soulwax voor 10.000 dollar verkocht. En het is zeker niet zo dat je maar moet uploaden en dat de woekerprijzen vanzelf volgen. Neem nu het Antwerpse popduo Promis3, dat 3D-video’s en andere visuals als NFT wil aanbieden. ‘Ik heb 75 euro aan kosten betaald om een digitale portefeuille te activeren op OpenSea, een NFT-marktplaats, om vervolgens te ontdekken dat duizenden andere aanbieders hetzelfde idee hadden’, lacht Andras Vleminckx, ook bekend als houseproducer Limits, die samen met Brent Dielen achter Promis3 zit. ‘Die 75 euro ben ik kwijt. Als Deadmau5 virtuele hebbedingen als pins en stickers aanbiedt, heeft die 10.000 keer meer kans om gezien te worden dan Promis3. Met 1000 fans ga je ook geen Sportpaleis uitverkopen, dus je kunt niet verwachten dat je dan plots 15.000 euro gaat ophalen met je eerste NFT.’

Ik heb een digitale NFT-portefeuille geactiveerd, om vervolgens te ontdekken dat duizenden anderen hetzelfde idee hadden. Mijn 75 euro ben ik kwijt.

Andras Vleminckx (Promis3)

Vleminckx wil het wel blijven proberen. ‘Je loopt de kans dat het op niets uitdraait en dan is het verlieslatend, maar digitale kunst is al die tijd ondergewaardeerd geweest. Iedereen plukt je werk gratis van het internet, nu kun je er eindelijk iets aan verdienen.’

Promis3 is een mooi voorbeeld van hoe NFT’s écht werken. Van de honderd aanbieders is er één iemand als Grimes en daarnaast een handvol artiesten die er een aardige cent aan overhouden. De rest verdient er niets of bijna niets mee. Bovendien zijn de plaatsen op de digitale markt beperkt. Veilingplatform OpenSea is voor iedereen toegankelijk, portals als SuperRare en Foundation werken op uitnodiging. Bij hen is het aanbod beperkt en schaarste drijft de prijs omhoog. ‘Ik heb mij aangemeld in de hoop toegang te krijgen tot SuperRare’, legt Vleminckx uit. Dat gebeurt door een Google Sheets-pagina in te vullen, waar je ook een filmpje van jezelf moet uploaden. ‘Het is eigenlijk vergelijkbaar met een sollicitatie.’

En blijft het bij virtuele merchandise en verzamelobjecten of gaan NFT’s de muzieksector ingrijpender veranderen? Je zou er ook muziekrechten mee kunnen verkopen aan een investeerder of fan, zonder dat een label of publisher een deel van de inkomsten afsnoept. ‘Die constructie is voorlopig enkel mogelijk als je een NFT verkoopt en het auteursrechtencontract apart regelt, wat omslachtig is’, zegt Walraven-Freeling. ‘In de toekomst zal dat misschien veranderen, als je in het smart contract op de NFT kunt opnemen dat je ook een bepaald percentage van de auteursrechten en royalty’s koopt. Dan kun je daarin investeren en ermee verdienen.’

Walraven-Freeling ziet daarin echter geen existentiële bedreiging voor de muziekindustrie. ‘Ik denk niet dat de tussenpersonen gaan verdwijnen. Ik verwacht eerder dat je op termijn een consolidatie van een nieuwe toestand krijgt, zoals in het verleden ook is gebeurd bij nieuwigheden als streaming.’ Er zullen wel nieuwe tussenpersonen op de voorgrond treden. ‘Je gaat zien dat er marketingbureaus worden opgericht die artiesten zullen bijstaan in de verkoop van NFT’s.’

Andras Vleminckx gelooft in elk geval dat nifties meer zijn dat een tijdelijk fenomeen. ‘Nu bitcoins 50.000 euro waard zijn, hebben sommige sceptici ook spijt dat ze vier jaar geleden niet in dat verhaal zijn gestapt.’ Walraven-Freeling denkt dat we dicht bij de piek van de NFT-hype zitten, ‘waarna alles zal instorten zoals bij de bitcoin is gebeurd. En vervolgens komt er een plateaufase, wat een leerrijke periode zal zijn. Dan pas zal duidelijk worden wat het potentieel van NFT’s is. Ik denk alvast dat dit een onderdeel kan worden van een nieuwe soort fancultuur.’

Say what?

Cryptomunt of cryptocurrency, een digitale munteenheid, zoals de bitcoin.

Blockchain de software die garandeert dat digitale munten een betrouwbaar betaalmiddel zijn.

NFT:niftie voor de vrienden, een unieke digitale munt waaraan een veelal virtueel verzamelobject, zoals een kunstwerk, gekoppeld is.

Augmented reality virtuele elementen die je in de echte wereld kunt projecteren, bekend van mensen die op hun gsm naar Pokémons in het straatbeeld speuren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content