Jonas Boel
‘Ja, K-pop is grotendeels een fabrieksindustrie. Et alors?’
Vorige week maakten De Slimste Mens en Brusselse producer Umi Defoort kennis met de toorn van een obsessief en goed georganiseerd legertje K-popfans. Niet het allerbeste voorbeeld van hun engagement, schrijft Knack Focus-redacteur Jonas Boel.
‘De keren dat je me op tv zult zien lachen waren oprecht. Maar die waren dus eerder uitzonderlijk. (grinnikt) Ik ga echt niet joviaal meelachen met stereotiepe grappen over mijn achtergrond’. Met die woorden blikte Umi Defoort (Brusselaar met Japanse moeder) begin november in Knack Focus vooruit op zijn deelname aan De Slimste Mens.
Met die grappen viel het wel mee, maar toen moest Defoort op vraag van Erik Van Looy zijn licht laten schijnen over BTS, de waanzinnig populaire, Zuid-Koreaanse popgroep, wereldwijde vaandeldrager van het K-popgenre. De hiphopproducer zei z’n gedacht. Dat hij de idee achter K-pop ‘heel lelijk’ vond, dat de sterren van het genre ‘vanaf hun negen, tien jaar’ opgeleid worden op speciale scholen, dat ze verplicht onder het mes gaan, en dat de succesvolle K-popgroepen kunstmatig worden samengesteld.
En toen kreeg Umi Defoort te maken met de toorn van K-popfans op Twitter en co. Die fans zijn namelijk ook in België met velen, en nogal – hoe zullen we het zeggen – obsessief en online bij de pinken (daarover later meer). Waarop Vier besloot om de ‘omstreden uitspraken’, zoals De Standaard kopte, weg te knippen uit de herhalingen van de quiz.
Bizar staaltje zelfcensuur. Want wat Defoort weinig omfloerst beweerde over de K-popindustrie is grotendeels correct. Ja, de meeste K-popsterren worden op piepjonge leeftijd uitverkoren, opgeleid, en keihard gedrild op weg naar succes en roem. Ja, plastische chirurgie wordt bij het streven naar het smetteloze, hypergestileerde imago dat ze in de markt zetten niet geschuwd. En ja, K-pop is grotendeels een fabrieksgenre; popmuziek geformaliseerd, verpakt, en in de schappen gelegd op industriële schaal. Et alors?
Want prefab-pop is van alle tijden. In de jaren ’50 en ’60 werden in het Brill Building in New York hits geleverd op bestelling, door songschrijvers als Burt Bacharach, Leiber & Stoller, Carole King, en Doc Pomus. Vanuit hun schrijvershok bedienden ze zo honderden artiesten, waaronder Elvis Presley, Dionne Warwick, en Ike & Tina Turner. Eén van die songleveranciers was Phil Spector, die met ijzeren hand de scepter zwaaide over zijn strak gestileerde girl groups als The Crystals en The Ronettes.
In Detroit spiegelde Berry Gordy zich met zijn label Motown aan de alomtegenwoordige auto-industrie in de stad. ‘Hitsville USA’ was de bijnaam van z’n hitfabriekje, dat 22 uur per dag draaide, en onder z’n alziend oog strak gecoiffeerde en in het pak/jurk gestoken entertainers als Stevie Wonder, The Temptations, The Supremes, Marvin Gaye, en The Jackson 5 de wereld in stuurde.
Eind jaren ’90 rolden in de Cheiron Studio’s in Stockholm de hits van de lopende band voor onder meer Boyzone, Blackstreet Boys, Nsync, en Britney Spears. Die laatste had dan weer een verleden bij Disney, waar ook Christina Aguilera, Justin Timberlake, en Selena Gomez op jonge leeftijd werden klaargestoomd voor het grote werk. En dan hebben we nog niets over Studio 100 gezegd…
Popidolen worden al decennialang gestyled, gegidst, en gekneed tot een product, het grootste verschil met K-pop is het tijdperk en de schaal. En de centen. Want K-pop is niet alleen big business maar ook een staatszaak in Zuid-Korea, waar de ministeries van cultuur en toerisme miljoenen dollars subsidies pompen in de wereldwijde promotie van hun grootste, culturele exportproduct. K-pop is popcultureel imperialisme, geïnspireerd door het Westen, maar getuned en geperfectioneerd tot in de fijnste puntjes. Niks nieuws, onder de Aziatische zon.
Ja, K-pop is grotendeels een fabrieksindustrie. Et alors?
En dan heb je dus de fans. Die zijn vaak, maar niet exclusief, jong en vrouwelijk. Je kan er mee lachen, met de bakvissen die keihard dwepen met elke nonchalant opwippende haarlok, elke nieuwe kleurspoeling of nieuw streepje eyeliner van hun idolen, maar Vier deed het dus wel in hun broek, toen de heisa uitbrak na de commentaar van Umi Defoort. Daar is een goede reden voor: de macht van het getal.
Zo heeft het YouTube-kanaal van BTS 40 miljoen volgers. 30 miljoen fans volgens het officiële Twitteraccount. ARMY, noemen die fans zich, Adorable Representative M.C. for Youth. Ze vormen een hecht blok, het legertje K-popfanaten, ze zijn goed georganiseerd, radicaal, én geëngageerd.
Toen BTS in juni één miljoen dollar doneerde aan de Black Lives Matter-beweging, verdubbelden de ARMY-leden dat bedrag via een campagne microdonaties georganiseerd door One In An ARMY, een collectief BTS-fans die de macht van het getal omzet in wereldwijde steun aan goede doelen. Momenteel halen ze geld op voor een New Yorkse organisatie die jongeren in gevangenschap wil aanzetten tot meer boeken lezen.
K-popfans saboteerden eind juni ook een bijeenkomst van Donald Trump in Tulsa, door online massaal zitjes te reserveren. Het resultaat: Trump die toeterde dat er wel één miljoen geïnteresseerden waren maar uiteindelijk slechts 6200 supporters zag opdagen, in een zaal met 19.000 zitjes. Ook de recente mars van rechtse groeperingen in Washington, als steunbetuiging voor Trump, namen ze in het vizier. Op Twitter kaapten ze de hashtag #MillionMAGAMarch, door er massaal afbeeldingen aan te verbinden van … kleurrijke pancakes.
Ze zijn dus zo slecht nog niet, die K-poptrollen. Net daarom was de heisa omtrent De Slimste Mens en Umi Defoort niet meteen een goed voorbeeld van hun engagement. Stel dat alle Belgische ARMY’s zich zouden organiseren rond steun aan de noodlijdende cultuursector, bijvoorbeeld. Of hun Twittervitriool tous ensemble eens naar onze eigen, in Vlaanderen toeterende mini-Trumps en hun vlaggenparades richten, in plaats van lichtgeraakt te foeteren op quizkandidaten die een mening ventileren op tv.
Zou dat niet mooi zijn, en een meer constructieve, positieve manier om energie te kanaliseren, liefste ARMY’s? Vanaf morgen dan, want vandaag heeft BTS een nieuwe plaat uit. BE, is de titel. Als dat geen voorteken is!
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier