‘In pre-coronatijden speelde entertainmentreus Live Nation het concurrentiespel keihard’

De festivalganger wordt uitgeroepen tot redder van de sector, schrijft Knack Focus-redacteur Jonas Boel, op deze 1 mei. ‘Maar solidariteit is doorgaans een keuze, niet iets dat van bovenaf wordt opgelegd.’

Goed nieuws: net zoals vorige maand ziet Bandcamp vandaag, vrijdag 1 mei, af van z’n percentage op alle bestellingen via hun platform. Voor 24 uur gaan alle inkomsten dus rechtstreeks naar de artiest. Wie zichzelf of een ander wil trakteren op muziek weet waarheen. Denk daarbij zeker aan de muzikanten en producers van eigen bodem, op deze hoogdag van de solidariteit.

Een woord dat u al weken vanuit elke hoek hoort waaien: solidariteit. Met de zorg, met de horeca, door op voorhand pintjes te bestellen of via cadeaubonnen, met de kleine handelaar, door uw aankopen niet in een Franse of Duitse supermarkt te doen. En met het livecircuit, door het geld voor tickets van afgelaste concerten niet terug te eisen.

In het geval van uitgestelde concerten – naar het najaar, bijvoorbeeld – blijven die tickets geldig, en in het geval van gecancelde of nog te verplaatsen shows of festivals hebt u recht op een waardebon. ’t Is te zeggen: wordt u via een ministerieel besluit quasi verplicht om die waardebon op te nemen, goed voor ‘een activiteit met dezelfde essentiële kenmerken’, en dat binnen de twee jaar.

Die regel geldt voor iedereen, alle promotoren en organisatoren van activiteiten ‘van culturele, maatschappelijke, festieve, folkloristische, sportieve en recreatieve aard’, zoals in het staatsblad staat. Ook daar klinkt: de gehele sector, die de inhoud van het besluit mee gestuurd heeft, is solidair.

En de festivalganger, die wordt uitgeroepen tot redder van de sector. ‘Het zijn in mijn ogen in de eerste plaats de tickethouders die onze festivals zullen redden, met dank aan de nieuwe no refund-wet’, zegt Serge Platel van de Federatie van Muziekfestivals in Vlaanderen in Humo. ‘Zij kunnen mee onze live-industrie redden met onze no refund-vouchers’, klinkt het in De Tijd bij monde van Herman Schueremans, van Rock Werchter. ‘Ideaal zou dus zijn dat de festivalgangers uit solidariteit hun voucher opnemen en volgend jaar terugkomen’.

Daar is het magische woord weer. Maar solidariteit is doorgaans een keuze, niet iets dat van bovenaf wordt opgelegd. Er klinkt dus ook gemor. Want wie door de coronacrisis in financiële moeilijkheden zit of raakt heeft in de toekomst misschien andere prioriteiten dan een weekendje leut op een festivalweide. Die honderd, tweehonderd euro of meer komt dan elders van pas, liever vroeger dan later.

‘Wij slaan er ons wel door’, zegt Schueremans over zijn festival. Rock Werchter is dan ook in handen van Live Nation Entertainment. De entertainmentreus waarvan ‘De Schuer’ CEO van de Belgische afdeling is, en wereldwijde marktleider in de entertainmentsector via artiestenmanagement, concert- en festivalorganisator, als eigenaar van meer dan 250 concertzalen, én via ticketverkoop. Tien jaar geleden fusioneerde Live Nation namelijk met Ticketmaster, het grootste online verkoopkanaal voor live-events, en verwierf daarmee een quasi-monopolie in de hele entertainmentindustrie.

Een voorbeeld: wie via Ticketmaster een kaartje koopt voor één van de artiesten in de Live Nation-portfolio (Beyoncé of Coldplay, bijvoorbeeld) in één van hun zalen (in België het Sportpaleis, de Lotto Arena, en Vorst Nationaal) spekt verschillende keren, bij elke transactie, de kas van hetzelfde megabedrijf.

Die machtspositie levert Live Nation Entertainment veel invloed en dollars of euro’s op, maar tegelijk bitter weinig sympathie. Onafhankelijke zalen of promotoren worden, bij het boeken van een Live Nation-artiest, soms verplicht om hun kaartjes via Ticketmaster te verpatsen. Een praktijk die hen in de VS, waar het moederbedrijf gevestigd is, een onderzoek naar oneerlijke concurrentie opleverde. Eind 2019 bereikten ze na heel wat getouwtrek een overeenkomst met de Amerikaanse justitie.

Maar ook in volle coronacrisis ligt Live Nation Entertainment onder vuur. In de VS en het Verenigd Koninkrijk bestaat geen ministeriële ‘waardebonregeling’, en Ticketmaster toonde zich de voorbije weken niet bepaald happig om tickets voor afgelaste of uitgestelde liveshows terug te betalen.

Het bedrijf werd zelfs aangewreven dat ze snel-snel hun refund policy had aangepast, om terugbetalingen te vermijden. Beetje lullig, met ‘we strive to put fans first’ prominent op je website. Twee Amerikaanse congresleden spraken in een vlammende brief aan Ticketmaster van ‘gegijzeld geld’, dat anders gebruikt kan worden voor huur, boodschappen, of andere, dringende rekeningen. Inmiddels beloofde Ticketmaster over te gaan tot overschrijvingen.

Laat het duidelijk zijn: Live Nation Entertainment zal grote verliezen lijden. Zelfs een entertainmentreus kan wankelen of door de knieën gaan. Zoals De Correspondent in 2016 al schreef: ‘Al bezit het bedrijf wereldwijd zalen, promotoren, festivals, ticketservices, managers en artiesten, en al draaide het in 2015 een recordomzet van 7,2 miljard dollar, zijn succesverhaal staat of valt bij ticketverkoop en concertbezoekers. Als die inkomsten terugvallen, is het pompen of verzuipen’.

Solidariteit is een mooi principe, zeker nu het voor zowat iedereen pompen of verzuipen is. ‘Survival of the fittest’, zoals iemand van een onafhankelijk boekingskantoor ons zei. Maar zoals elke kleinere concertpromotor weet: in pre-coronatijden speelde het beursgenoteerde Live Nation het concurrentiespel keihard, met z’n volle gewicht.

Het is dus afwachten of de allergrootste ook z’n solidaire hart zal laten zien aan de vele kleintjes of middenmoters, en aan al diegenen die ‘uit solidariteit’ hun ticket inruilden voor een tegoedbon op de lange termijn, wanneer deze shitstorm over de ganse muzieksector ooit weer gaat liggen. Liever vroeger dan later.