Een nieuw leven voor de gabbermuziek: ‘Hakken is eigenlijk een nieuw soort volksdans’

Gabber Eleganza, dit weekend met zijn Hakke Show te zien op het Horst Festival, brengt met hardcore uit de nineties een ode aan het zweet. ‘De ravescene in België liep altijd wat uit de pas, en daarom houd ik ervan.’

Bezoekers van pakweg de Gentse Kompass Klub, maar ook de feestvarkens van Tomorrowland kunnen het beamen: hardcorehouse en old-school rave zijn aan een revival bezig. In Boom deed de hedendaagse variant hardstyle zijn intrede op het hoofdpodium, en in de Kompass kon je de voorbije twee jaar tijdens Repossession compleet opgaan in de authentieke ravesfeer van de vroege jaren negentig, inclusief dresscode van fluo trainingsjasjes en foute basketsloefkes. Bountyhunter, oudgediende van het Bonzai-tijdperk, stond er al achter de draaitafels. Hardcore never dies, dat is ook het devies van de 33-jarige Italiaan Alberto Guerrini.

Acht jaar geleden begon hij via de Tumblr-blog Gabber Eleganza vanuit Milaan de hele esthetiek, geschiedenis en soundtrack van de oorspronkelijke ravecultuur in kaart te brengen, een project dat inmiddels ook de analoge wereld is binnengedrongen met merchandise, muziek, een platenlabel, installaties en performances als The Hakke Show, waarmee Guerrini dit weekend te gast is op kunsten- en muziekfestival Horst. En nee, zijn fascinatie voor gabbers en andere nachtuilen met een need for speed ontstond niet uit ironie of nostalgie. Hij was zélf ooit een gabber. In de late jaren 90, toen de hype in de lage landen al over zijn hoogtepunt was.

‘Mediterraan Europa is cultureel altijd nogal conservatief geweest’, legt Guerrini uit. ‘In Italië lopen we dus steevast een beetje achter. (lacht) Toen ik met dj’en begon, greep ik als vanzelf terug naar de klassieke sound, de keiharde hardcore zoals die vooral in Rotterdam werd gemaakt en waar huidige genres als hardstyle hun oorsprong vinden.’ Hij reisde toen zelfs zoveel mogelijk naar Nederland, ‘om nieuwe platen te ontdekken en me verder onder te dompelen in wat nog van die beweging restte. Later, toen ik theater en film ging studeren, ben ik de hele ravecultuur door een andere, artistiekere bril gaan bekijken en ze op een bijna antropologische manier gaan benaderen.’

Gabber ontstond inderdaad begin jaren negentig in Rotterdam, in het verlengde van de Belgische new beat en de Britse ravescene. De look was er een van kale koppen, blote basten – tenzij uitgedost in bomberjacks of trainingspakken van Australian en Cavello – en Nike Air Max. Dansen – of beter: hakken – deden gabbers op hardcorehouse: beats met een keiharde kickdrum die nooit onder de 150 bpm zakken, overstuurde stofzuigersynths (de hooversound) en hysterische samples. In de lage landen gingen de cd-compilaties van Thunderdome als zoete broodjes over de toonbank en in Nederland prijkte de irritantste dan wel briljantste dansplaat aller tijden bovenaan in de hitlijsten: Poing van Rotterdam Termination Source. De revival van die muziek en de bijbehorende esthetiek past perfect in de fascinatie van jongere millennials met alles wat nineties en trashy is.

‘Daar zeg je het: fascinatie’, knikt Guerrini. ‘Zonder urgentie of richting, en meestal met een ironische knipoog. Van een echte subcultuur of heropleving kun je niet spreken. Echt subculturen bestaan trouwens niet meer. Doodgemaakt door ironie en het internet. Alles is een mash-up nu. Gabber was deel van de laatste grote jongerencultuur, een van de laatste echte ‘stammen’, voor het internet alles begon over te nemen in wat ik de postravecultuur noem. Emo bijvoorbeeld is via blogs en sociale media ontstaan, niet op de straat en in de clubs, zoals oudere subculturen. In mijn boek Hardcore Soul leg ik via foto’s van Ewen Spencer en verschillende teksten de link tussen de northern soul-beweging, die eind jaren zestig in Engeland ontstond, en de ravescene van de late jaren tachtig. Beide ontstonden bij jongeren uit de arbeidersklasse vanuit een drang naar escapisme en een heel fysieke beleving. Jongens en meisjes die zich in trance dansen, snel én elegant. Gáán, maar met stijl.’

The Hakke Show is ontstaan toen Guerrini een keer moest deejayen in een museum. ‘Daar kreeg ik het idee dat hakken eigenlijk een nieuw soort volksdans is. Primitief en een beetje vies. The Hakke Show is mijn ode aan het zweet, maar het zegt ook iets over samenhorigheid, over verschillende culturen die naast elkaar leven. Iets waar Europa het steeds lastiger mee begint te krijgen.’

Guerrini zakt graag af naar het Horst Festival, want wie rave of gabber zegt, kan haast niet om België en zijn unieke plaats in de canon van de elektronische dansmuziek heen. ‘De hooversound is in België ontstaan. En een tijdlang had Bonzai Records de vetste schijven. Maar de ravescene in België liep ook altijd wat uit de pas, en daar houd ik van. Ze was lokaler en daardoor eerlijker, vind ik. Ik zie ook verbanden tussen new beat en italodisco, onze eigenste schakel in de hedendaagse dance. Misschien iets voor een later project. (lacht)‘