De lust for life van Josh Homme: ‘Maak geen knoppen als je wil dat ik ervan afblijf’
Yes sir, we can boogie, but we need certain songs. Josh Homme en Queens of the Stone Age verstrekken die alweer kwistig op hun zevende plaat Villains, maar toch is er wat veranderd. Is het de productie van Mark Ronson? Dat heldere yin na het donkere yang van de voorganger? Of dat er voor elk nummer uit de heup wel een uit het hart te horen valt? ‘Ooit zullen mijn kinderen mijn songs begrijpen. Dat stelt mij gerust.’
Het verhaal van Villains begint eigenlijk zeven jaar geleden al. Een bijna-doodervaring tijdens een knieoperatie, een besmetting met een ziekenhuisbacterie, maandenlange revalidatie, een knoert van een depressie en zelfs willen kappen met muziek: voor de opnames van …Like Clockwork (2013) trok Josh Homme de vier andere Queens of the Stone Age mee in zijn duistere bad. Een noodzakelijk manoeuvre als zij hem eruit wilden tillen. Wat uiteindelijk lukte.
Josh Homme: Dat was ook het begin van het traject dat mij wegleidde van …Like Clockwork, de moeilijkste plaat die we ooit hebben gemaakt. Toen kwam die periode met Iggy Pop(met wie Homme als producer en bandleider in 2016 de plaat Post Pop Depression maakte, nvdr.). Die tijd in de studio en de tournee erna beschouw ik als een van de gelukkigste periodes van mijn leven. Dat maakte me nog vastberadener: het was mooi dat we als groep nog betere vrienden waren geworden door alle sores die mij waren overkomen. Ook het publiek had het donkere en bluesy …Like Clockwork geaccepteerd, iets waar ik op voorhand helemaal niet van overtuigd was. Maar ik wilde níét dat ik me alleen nog maar met andere mensen verenigd kon voelen door iets verschrikkelijks dat me was overkomen. Ik moest en zou me richten op wat het leven de moeite waard maakt. En dat is: het hier en nu.
Iemand die overtuigd is van zijn eigen waanzin: dat vind ik sexy. Alleen al door erover te praten krijg ik bijna een erectie
Je bent al tien jaar gelukkig getrouwd met Brody Dalle, vroeger in The Distillers, en jullie hebben drie kinderen. Meer nog dan …Like Clockwork levert Villains het bewijs dat je een goede huisvader én een tevreden muzikant kunt zijn.
Homme: Het leven bestaat uit gewoontes. Je bent wat je doet en zegt en denkt. Ik probeer te allen tijde realist te zijn. Dat gaat twee kanten uit. Mijn pessimistische kant veracht de mensheid en de manier waarop de goden van de traditie je verplichten voortdurend binnen de lijnen te lopen. Anderzijds geloof ik oprecht dat je rechtvaardig, eerlijk en liefdevol kunt zijn. Kijk, in elke relatie zijn er drie waarheden: de jouwe, de mijne en wat er werkelijk gebeurt. Of ik tegenover een ander alles kan zijn wat ik net opsomde, daar kan ik nooit zeker van zijn. Maar in de muziek ben ik dat wel. Muziek is mijn derde waarheid. Ik leg er alles in wat ik heb, en het is écht. Zonder de muziek zou ik een onmogelijke ouwe zeur worden.
Over liefde en waarheid gesproken: slotsong Villains of Circumstance is een lovesong van het zuiverste water. Ook Fortress, waarin je iemand moed inspreekt, is heel waarachtig. Liep je vroeger vaker om dergelijke emotionele onderwerpen heen?
Homme: Niet echt. Ga maar na: I Never Came, Long Slow Goodbye, Into the Hollow, Suture Up Your Future of Make It wit Chu. Die kant van mezelf heb ik nooit weggestopt, maar ik denk dat mensen hem meestal hebben genegeerd. Toegegeven, het kan ook zijn dat ik hen daarbij heb geholpen. Want in veel andere songs ben ik de brutale vlegel, de asshole op de party, haha. Neem Smooth Sailing. Of Head Like a Haunted House.
De allereerste regel van de nieuwe plaat luidt: ‘I was born in the desert, May 17, ’73.’ Waarom die informatie net op die plek?
Homme: Die song, Feet Don’t Fail Me Now, zou de tiende song op de plaat met Iggy Pop worden. Uiteindelijk hebben we dat nummer nooit afgewerkt, maar de titel komt van Iggy. Toen we met hem op tournee waren, luisterden we vlak voor elke show naar de tribale powwowmuziek van de Lakota-Siouxindianen. Omdat die precies omvatte wat wij zo meteen op het podium gingen ontbinden. De intro van Feet Don’t Fail Me is haast een hommage aan dat gevoel. Ik wist ook dat we onszelf tot op zekere hoogte moesten heruitvinden. Queens is een idee en wij hebben genoeg voorbeelden van dat idee. Maar sommigen daarvan moesten we op een brug duwen en dat ding vervolgens in de fik steken. Ik noem maar wat: die vuile reverb, sommige van de nevelachtige dingen, de mid-range die hoofdzakelijk door gitaren wordt gevuld. Deze keer wilde ik vooral synthesizers op die plek.
Dus je begint met je geboortedatum om vervolgens in negen songs aan te tonen wie je vandáág bent.
Homme: Ha! Dat je die boodschap er zo puur en juist uithaalt, betekent twee dingen. Ten eerste: je komt uit België. (lacht)
Huh?
Homme: Voor mij zijn de inwoners van de Benelux bij uitstek mensen met gezond verstand die bereid zijn een stap achteruit te zetten om het volledige plaatje te kunnen begrijpen. Maar mijn tweede punt is: wat je zegt, geeft aan dat we erin geslaagd zijn de plaat een ondubbelzinnige boodschap mee te geven. En die luidt: nú is al wat telt en al wat je zult krijgen. De gebeurtenissen in mijn leven de afgelopen vijf, zes jaar hebben iets wat altijd al in mij zat nog versterkt: er is geen ‘morgen’. We zitten voor altijd vast in het heden, dus dáár gaat het om: wat wil je nú doen? Wie ben je nú? Die bekendmaking van waar het voor mij begonnen is, deed me denken aan een song van Brody, waarin ze zingt: ‘My name is Brody I’m from Melbourne, Fitzroy Melbourne.’ Ze besefte toen nog niet dat ze daarmee toetrad tot het pantheon van Robert Johnson en Howlin’ Wolf en Blind Lemon Jefferson. Dat hele idee van ‘I was born my papa’s son / When I hit the ground I was on the run.’ Dat declaratieve moment in blues dat zegt: I know who the fuck I am, who the fuck are you? Je legt je verleden op tafel, want dat is wat je bent.
Je bent 44. Misschien nog altijd jong van geest, maar met een protesterend lichaam. Hoeveel van wat je kwijt wilde op Villains is ingegeven door leeftijd?
Homme: Wel, ik bevind me nu op een parking bij een kliniek waar ze zo meteen nietjes uit mijn been gaan halen. (lacht) Er is in mijn leven geen mens ruiger geweest met mij dan ikzelf. Ik ben al dankbaar dat ik tussen mijn oren nog altijd een achterlijke jongere ben. Ik weet ondertussen dat mijn hoofd en mijn lichaam niet meer op dezelfde golflengte zitten. Maar precies weten tot wat je allemaal in staat bent, is een luxe die alleen ouderdom je kan schenken.
‘Life is hard / That’s why no one survives’, citeer ik even uit Feet Don’t Fail Me. Dat wordt binnenkort vast iemands nieuwe tatoeage.
Homme: (lacht hard) Tja, we sterven toch allemaal aan de gevolgen van het leven, of niet?
Meteen daarna deel je mee: ‘I’m much older than I thought I’d be.’ Is dat zo?
Homme: Ik had er nooit op durven te gokken dat ik ouder zou worden dan veertig, en ik heb er mij vast en zeker schuldig aan gemaakt mijn leven ook zo geleefd te hebben. Je grijpt het moment met beide handen en knijpt er elke druppel uit. Dat is mijn geloof, als je wilt.
Als jij zo intolerant en veeleisend bent dat je van ons verwacht dat we altijd dezelfde band blijven, hou je misschien wel van ons om de verkeerde redenen
Denk je soms na over wat je kinderen zullen onthouden van je platen?
Homme: Ik schaam me alleszins nergens over. Maar met wat me de jongste jaren allemaal overkomen is, ben ik wel gaan inzien dat er een element van onsterfelijkheid zit in de motivatie achter wat ik doe. Niet dat ik daar veel over pieker, maar ik zal hier niet voor eeuwig zijn. En wanneer ik er niet meer ben, zullen de short people die onder mijn dak wonen tenminste mijn muziek nog hebben. Misschien begrijpen ze Fortress nog niet helemaal, maar dat zullen ze later wél doen. Dat sust me. Alles komt goed.
‘I gave birth to monsters that will terrorize normalcy’, zing je. Hier spreekt een trotse vader.
Homme: (lacht) Inderdaad. Ik voed mijn kinderen op met de missie om het gedaas te doorzien, om alle bullshitregeltjes snel te doorprikken. ‘Wandel niet op het gras’? Fuck you, het gras is mooi. Mijn levensfilosofie is: don’t grow it if I can’t walk on it. (lacht)
Waarom was het essentieel dat de duivel op de hoes van Villains werd afgebeeld?
Homme: Elke keer dat mensen in opstand komen tegen hun ouders, baas, leraar, regering of het denken in de moderne wereld in het algemeen, worden ze als duivels gebrandmerkt, als villains. Wel, als Steve de duivel is, dan ben ik de vriend van Steve, snap je? Ik zag onlangs beelden van een van de eerste tv-optredens van Jerry Lee Lewis. Na verloop van tijd doet hij alsof hij stuipen en krampen krijgt, zijn haar wordt wild… Dat geeft zijn publiek de toelating om hetzelfde te doen. Zelfs ik vond dat al beangstigend, maar wat moeten ouders toen niet hebben gedacht? Daarom ook kon Elvis alleen maar in beeld komen vanaf zijn middel. Wel, voor mij zijn zij twee schitterende villains. Als ik een rode knop zie, wil ik er óók op drukken. Hell, het mag zelf een blauwe zijn. (lacht) Opnieuw: maak geen knoppen als je wil dat ik ervan afblijf.
Mark Ronson, allesbehalve een harde rockproducer, was zo’n knop.
Homme: Uiteraard. Nu, veel van die dingen zijn vrij voorspelbaar, niet? Ik hou van magie. Iemand doet iets waarvan hij of zij weet dat het niet echt is, maar de ander denkt van wel en dat maakt beide partijen gelukkig. Dát is magie. Ik heb er altijd van gehouden om platen uit te brengen als fan. Omdat ik weet wat ik wil dat andere bands voor mij betekenen. Ik dacht: hoe lang is het ook alweer geleden dat een band en een producer de handen in elkaar sloegen en iedereen daar niet over uitgepraat raakte? Nog voor we met Mark Ronson de studio binnenliepen, was het al spannend en opwindend en verwarrend.
Het had niet mis kunnen gaan.
Homme: Precies.
Je wist misschien wat je kon verwachten maar hij moet je toch ook verrast hebben? Anders zat je nu niet zo enthousiast over hem te kletsen.
Homme: Absoluut. Kijk: ik ging een strakke, droge plaat maken, en daar zou niemand wat aan veranderen. Maar iets toevoegen? Graag. Ik dacht: dankzij Ronson gaan we ook een discussie beginnen met onze fans. Omdat het mijn job is iedereen uit te dagen, ook mezelf. Als jij zo intolerant en veeleisend bent dat je van ons verwacht dat we altijd dezelfde band blijven, hou je misschien wel van ons om de verkeerde redenen. Ik zal zelf nooit oordelen over iemand die zichzelf is. Ik oordeel alleen of ik bij die persoon in de buurt wil zijn of niet. (lacht)
Wat deed het als kind met jou, opgroeien in de woestijn?
Homme: Ik heb me altijd op mijn gemak gevoeld in die vreemde leegheid. Je bent immuun voor invloeden van buitenaf. Elke molshoop wordt een berg van gigantische proporties. Met andere woorden: je eigen perversiteit kan ongehinderd bloeien. (lacht) Iemand die overtuigd is van zijn eigen waanzin, dat vind ik sexy. Zo heb ik alleszins vaak over mijn eigen waanzin gedacht. Ik praat dan niet over de wereld overheersen, maar over kunst maken in de wetenschap dat niets of niemand je kan tegenhouden. Alleen al door erover te praten krijg ik bijna een erectie.
Nog een mooie gedachte op de plaat: op je bek gaan heeft geen belang, wel hoe je rechtstaat.
Homme: Dat zei mijn grootvader altijd. De stijl waarmee je rechtstaat, zegt alles over wie je bent.
In feite sprak je grootvader in tatoeages.
Homme: Ik heb er nog een: waarom de platitudes van iemand anders gebruiken als je ze zelf kunt maken? (lacht) Of: als je anders wilt zijn, zul je stenen naar je hoofd krijgen, dus kun je maar beter van stenen gaan houden.
En zo blijft de inspiratie verzekerd.
Homme: Man, ik zeg je: als ik maar half word wat mijn grootvader was of mijn vader nu is, zal ik tevreden zijn.
Villains
Verschijnt op 25/8 bij Matador.
Lees hier onze recensie: ‘Villains’, de nieuwe van QOTSA: spectaculair, ophitsend en met stevige poot in Homme’s hart
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier