De jeugdpuistjes: Laibach

In de reeks ‘Jeugdpuistjes’ zet vinylvreter Francis Weyns deze week Nova Akropola van Laibach in de kijker.

Daar komen de Teutonen!

Er werd bij ons thuis, behalve James Last, geen enkele Duitser getolereerd. Heintje vonden we een griezel, Freddy Breck een übergay, en mijn ouders waren er zeker van dat ze de vader van Peter Maffay begin de jaren veertig nog in een SS-uniform aan de Meir hadden gezien. Keine Alte Kameraden in onze Ledebergse Wohnzimmer, en nog minder op de ouderlijke platendraaier!

Onze anti-Teutoonse schutkring hield tot mid jaren tachtig stand. Toen introduceerde de onvolprezen presentator Luc Janssen de Sloveense groep Laibach in de Vlaamse huiskamers. Er ontspon zich een levendige discussie onder mijn linkse politiek correcte vrienden. Toegegeven, we vonden de single “Die Liebe” de beste lovesong sinds “Too drunk to fuck” van The Dead Kennedys. Maar anderzijds kreeg je de indruk dat Laibach met Nova Akropola de posthume soundtrack voor Operatie Barbarossa afgeleverd had.

En, jawohl, hadden die Sloveniërs trouwens niet met de Duitsers gecollaboreerd tijdens de Tweede Wereldoorlog ? Tot op vandaag doet Laibach twijfelen. Want noem het avant-garde, totalitaire esthetiek, of gewoonweg slechte smaak – Laibach schuwde de controverse niet en vormde jaren later ondermeer een belangrijke inspiratiebron voor de Duitse carnavalsgroep Rammstein.

Laibach : Nova Akropola (1985)

Laibach (de Duitse benaming voor de Sloveense hoofdstad Ljubljana) wordt in 1980 opgericht en maakt vanaf 1984 deel uit van de Neue Slowenische Kunst (NSK), een hyper-esthetische, bijna cartooneske, kunstbeweging.

De groep, die al gauw van neo-nationalisme beticht wordt antwoordt op die aantijging gevat met : “we are fascists as much as Hitler was a painter”. Nochtans begeleidt zanger Milan Fras de loodzware Wagneriaanse ritmes op Nova Akropola, hun tweede album, met teksten over ondermeer de oorlog (Vojna Poema), “het vruchtbare land” (Krvava Gruda) en de nood aan een sterke staat (Drzava).

Twee jaar later behaalt de groep de MTV-playlist met hun eigen versie van de Duitse hit “Life is Life” en coveren ze later nog Queen, The Rolling Stones en het volledige Let It Be-album van The Beatles. In 2002 behalen ze zowaar de soundtrack van de eerste Spider Man-film met een nummer uit Nova Akropola.

Anno 2011 tourt Laibach – weliswaar in een gewijzigde bezetting – nog steeds door Europa, en blijven ze volledig in hun rol opgaan. Op de vraag wie en wat Laibach eigenlijk is, antwoordt auteur Alexei Monroe, in zijn boek “Interrogation Machine – Laibach and NSK ” mysterieus : “it’s postmodern, but it’s also premodern, it’s also archaic, it’s also barbaric, it’s also futuristic, it’s constructivistic, it’s Nazistic, it’s Fascistic, it’s Socialistic… it has always tendencies […] sometimes one predominates and sometimes one stays in the background, but they are all always there”.

Daar worden we dus niet veel wijzer van. Maar in ieder geval maken ze toch verdammt gutes Musik.

Francis Weyns