Ook op het debuut van The Smile zingt Thom Yorke alsof de brandende wereld zijn billen schroeit

Het meest verrassende aan de nieuwste Radiohead-zijtak The Smile? De weinige verrassingen.

Bezig blijven tijdens de lockdown: meer ambitie koesterden Radiohoofden Thom Yorke en Jonny Greenwood niet toen ze samen met jazzdrummer Tom Skinner (Sons of Kemet) The Smile boven de doopvont hielden.

Die informele basis droop af van de eerste twee contrasterende singles. Met de striemende postpunk van You Will Never Work in Television Again gaf Yorke moreel kreupele machtshebbers nog maar eens een verbale afranseling – deze keer mocht Silvio Berlusconi zich geviseerd voelen. The Smoke blies dan weer een gedempte afrobeatgroove in je oren, doorprikt met het koper van jazzmuzikanten Theon Cross en Byron Wallen.

Het creëerde diffuse verwachtingen, maar gaandeweg lukte scherpstellen beter. Het ijle, weemoedige en treurige Skrting on the Surface verschilde alleen in naam – en, toegegeven, in Skinners subtiele maar dwingende geroffel – van Radiohead zelf. Ook het melodische, minimalistische motief van Pana-vision stelde zich diametraal tegenover de debuutsingle. De rest van eerste lp A Light for Attracting Attention is eveneens sterk verwant aan de jongste Radiohead-output, het toch al zes jaar oude A Moon Shaped Pool.

Goed, die plaat ontbeerde energieke ankerpunten zoals het jachtige We Don’t Know What Tomorrow Brings of de kinetische spacepop van Thin Thing. Maar verder valt er volop te genieten van Greenwoods beheersing van het soundtrackmétier en wordt uw zin voor oriëntatie getest als tijdens een mistige autorit op een slingerende baan.

Zo verzeilt de plaat halverwege in een vallei waar je niet zozeer in afdaalt als wel, op een thermiek van piano (Open the Floodgates) of strijkers en akoestische gitaar (Free in the Knowledge) overheen zweeft. The Opposite is dan weer hoofdzakelijk door Skinners montere, aan Tony Allen herinnerende drumpatroon de moeite waard, want dat frenetieke gitaartje paste het New Yorkse Battles vroeger met meer panache toe.

En Thom Yorkes gemoedstoestand? Sombermans schijnt uit de pandemie het hoopvolle idee van een schone lei te hebben gelicht, het aanpassingsvermogen aan een nieuwe realiteit (‘ Forget everything you knew’, raadt hij in Pana-vision aan). Maar veel vaker zingt hij alsof de vlammen van de wereldbrand die hij rond zich ziet zijn billen schroeien. Niettemin: zelf klagen, over The Smile? We zouden niet durven. Kurt Blondeel