Say it loud, I’m Bey and I’m proud: ‘Homecoming’, de registratie van Beyoncés Coachellaconcert, is een inspirerend tijdsdocument, dat er alleen maar kwam door bloed, zweet, tranen en fanfares.
Amper een jaar geleden is het dat Beyoncé Knowles Coachella inpakte en nu al wordt die performance om verschillende redenen historisch genoemd. Met de concertfilm Homecoming belooft Netflix een ‘intieme, diepgaande blik’ achter de schermen van het it-concert te werpen en een kijk op de ‘emotionele weg van creatief concept tot een culturele beweging’.
Vooraf rustte er geen klein beetje druk op de schouders van Beyoncé, die als allereerste Afro-Amerikaanse vrouw het befaamde festival mocht afsluiten. Dé gelegenheid om haar status van popicoon, maar ook van sociaal bewogen artieste, extra in de verf te zetten. En het moet gezegd: Queen B slaagde twee keer in haar opzet, met een show die muzikaal en inhoudelijk als een inspirerend tijdsdocument voor de komende generaties kan dienen.
Daarvoor moest de zangeres acht maanden repeteren – vier voor het muzikale luik, nog eens vier voor alle choreografieën. Ze plaatste honderd dansers en honderd muzikanten twee uur lang samen op een piramidevormig podium, voor een 125.000 koppen tellend publiek. Dat is héél hard werken met héél veel mensen – ‘it takes a village’, zoals Knowles zelf zegt.
Malcolm X en Nina Simone
De beslissing om de arrangementen van alle songs te herschrijven op maat van drum- en koperfanfares is een briljante zet. Niet alleen omdat haar hits – waar niet zelden een dozijn songschrijvers en producer aan meewerkt samenwerken – daardoor veel organischer uit de verf komen en aan originaliteit winnen, maar ook omdat er op het podium elke seconde muzikaal wat te beleven is. Een playbackshow it is not.
Die marching bands zijn tegelijk een verwijzing naar het culturele erfgoed van de Afro-Amerikanen. Zie de swingende rouwstoeten in New Orleans, maar ook de muzikale parades tijdens lokale sportevenementen, waar verschillende schoolorkesten elkaar de loef proberen af te steken. In de VS is ‘homecoming’ overigens de naam voor de festiviteiten aan het begin van elk nieuw schooljaar.
De show en de film zijn doorspekt met quotes en soundbites van zwarte activisten en intellectuelen als Malcolm X en Nina Simone.
In bijna alle kostuums en sommige dansjes zitten dan ook verwijzingen naar de HBCU’s, oftewel historically black colleges and universities, waar Afro-Amerikanen, voornamelijk in de zuidelijke staten, naar school gingen in de jaren van de rassenscheiding. Bijna alle dansers, zangers en muzikanten die haar op Coachella begeleidden, werden gescout in scholen die de status van HBCU genieten.
Dat is niet het enige African American statement. De show en de film zijn doorspekt met quotes en soundbites van zwarte activisten en intellectuelen als Malcolm X, Nina Simone, de bekende feministe Chimamanda Ngozi Adichie (die Bey eerder sampelde op haar album Lemonade), Pulitzerwinnaar Alice Walker en Toni Morrison, in 1993 laureate van de Nobelprijs literatuur.
De boodschap is glashelder: ‘Say it loud, I’m black and I’m proud’, zoals James Brown in de hete zomer van 1968 uitschreeuwde. De veelbesproken passage van Beyoncé tijdens de Super Bowl, drie jaar geleden, waarin ze visueel hommage bracht aan de zwarte, militante Black Pantherbeweging, bleek slechts een voorsmaakje van deze wervelende ode aan het Afro-Amerikaanse collectief bewustzijn van een supervrouw, omringd door een superteam.
Repeteren op je huwelijksverjaardag
Eigenlijk had Beyoncé in 2017 al Coachella moeten afsluiten. Een onverwachte zwangerschap stak daar een stokje voor. In juni van dat jaar kwam haar tweeling ter wereld, via een keizersnede. De strijd die Knowles voert om haar gehavende lichaam en haar op het moederschap gefixeerde geest opnieuw in vorm te krijgen, is bewonderenswaardig.
Gemakkelijk is het ook voor Beyoncé op geen enkel moment geweest, blijkt uit de achter-de-schermenpassages in Homecoming. Geen sappige backstagecapriolen zoals ze te zien waren tijdens In Bed With Madonna, maar een reconstructie van het lange, intense werkproces dat aan de show voorafging en zichtbaar bloed, zweet en tranen heeft gekost.
‘De mensen zien de offers niet’, zegt ze over de mens achter het popidool. Die offers zijn: streng diëten, eindeloos trainen terwijl je kroost hun moeder moet missen, en eindeloos repeteren, zélfs op je huwelijksverjaardag.
De mooiste scene in Homecoming – opgepast, spoilermoment! – speelt zich dan ook in de kleedkamer af, wanneer Bey haar blijdschap niet op kan omdat ze opnieuw in een oude podiumoutfit past. ‘De rits is dicht!’ klinkt het triomfantelijk, terwijl ze echtgenoot Jay Z via Facetime op de hoogte stelt. Zo ziet u maar, ook Beyoncé vraagt zich wel eens af of haar gat niet te dik is in deze of gene glitterrok.
‘If my country ass can do it, so can they’, geeft ze nog een wijsheid mee, gericht aan alle jonge Afro-Amerikanen met en voor wie ze deze film heeft gemaakt. Say it loud, I’m Bey and I’m proud!
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
