40 jaar ‘Bohemian Rhapsody’: de onwaarschijnlijke populariteit van een rockoperanummer
Vandaag wordt ‘Bohemian Rhapsody’ 40 jaar oud. Het flamboyante rockoperanummer verscheen in 1975 op A Night At The Opera en is sindsdien niet kapot te krijgen.
De kip of het ei? To be or not to be? Is this the real life / is this just fantasy? Dat zijn zo ongeveer de drie hamvragen van dit bestaan. De laatste vraag is natuurlijk de eerste zin van ‘Bohemian Rhapsody’, een nummer van Queen waarbij de universele richtlijn is dat wanneer het ergens begint te spelen, je van begin tot einde hartstochtelijk moet meezingen. Moet, inderdaad, wij maken de regels ook niet. De monsterhit van Queen blaast vandaag welgeteld 40 kaarsjes uit.
De flamboyante song met 180 stemmen – een ensemble van de Queen groepsleden (met uitzondering van basgitarist John Deacon) – verscheen oorspronkelijk op de plaat A Night At The Opera in 1975. Fun fact: Freddie Mercury – de man die vocaal vier octaven aankon – speelde op dezelfde piano voor de opname van ‘Bohemian Rhapsody’ als Paul McCartney tijdens de sessie voor ‘Hey Jude’ van The Beatles. Dezelfde vaste studiopiano werd later ook gebruikt door Elton John, David Bowie en Carly Simon. Er is letterlijk muziekgeschiedenis geschreven op dat instrument.
What’s the frequency, Kenny?
Niet iedereen was echter meteen wild van het nummer. Bij het label EMI wilden ze liever snoeien in de symfonie omdat ze het wat aan de lange kant vonden. Hoewel het nummer bakken geld had gekost – het is door het ingewikkelde productieproces alleen al het duurste nummer ooit opgenomen – adviseerde manager John Reid een herwerking. Hij beweerde dat het nummer nooit op de radio gedraaid zou worden. De band bleef echter geloven in het hitpotentieel van ‘Bohemian Rhapsody’. “We realiseerden ons dat we iets prachtig hadden gemaakt, iets waar hart en ziel in zat”, vertelt Queen-gitarist Brian May aan BBC.
Radiohost Kenny Everett brak een lans voor de groep en draaide het volledige nummer 14 keer in amper twee dagen tijd, waarna platenwinkels de vraag naar de Queen-plaat niet konden volgen. Kenny Everett was in die tijd namelijk één van de meest invloedrijke radiosterren, met miljoenen luisteraars die aan zijn lippen hingen. Everett had toevallig ook een nauwe band met Mercury. In de mooie documentaire When Freddie Mercury Met Kenny Everett van Channel 4 wordt dieper ingegaan op de hechte relatie tussen de twee muziekiconen.
De guerilla-act van radiopresentator Everett sloeg in als een bom. ‘Bohemian Rhapsody’ kreeg een impressionante videoclip, schoot naar de eerste plaats op de hitlijst en in een mum van tijd verkocht Queen een miljoen platen – goed voor platina. In 1978 werd de single nog eens gedrukt op blauw vinyl. Slechts 200 exemplaren zijn gemaakt van dit blauw verzamelaarsgoud. ‘Bohemian Rhapsody’ is één van de meest geliefde nummers ooit.
Covergekte
En terecht. Weinig nummers komen echt in de buurt van wat Queen brengt met ‘Bohemian Rhapsody’. Het is een intieme bekentenis – opgetekend door Freddie Mercury zelf – dat na een bombastische regressie terug helemaal in elkaar klapt. Little high / Little low. Gedurende zo’n zes minuten beslaat Mercury zo’n breed emotioneel spectrum dat de beluistering van het nummer het muzikale equivalent is van een stevig pak rammeling.
Dat het nummer indruk maakte, is ook te zien aan de vele covers die volgden. De meest bekende is waarschijnlijk die van The Muppets, de popcultuurpoppenkast bracht een zeer chaotische doch herkenbare versie van de Queen-hit. Comedyzanger Weird Al Yankovic parodieerde het dan weer als ‘Bohemian Polka’. Maar ook vandaag blijft ‘Bohemian Rhapsody’ inspireren. Tijdens zijn performance op Glastonbury eerder dit jaar bracht Kanye West een hakkelige ode aan het operarockepos. Emogroep Panic! At The Disco bracht vorig jaar dan weer een veelbekeken beheerste vertolking van de koninklijke klanken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Verbaal verassend
Wat is nu de precieze chemie achter de aantrekkingskracht van la bohème du rock? Het is moeilijk om daar sluitend antwoord op te geven. De memorabele lyrics zijn in ieder geval verbaal verrassend. Iedereen jodelt vrolijk over een scaramouche, maar wat is dat precies voor een beest? De terminologie stamt uit de commedia dell’arte, de verzamelterm voor het Italiaanse improvisatietoneel tussen de 16e en de 18e eeuw. In de commedia dell’arte was de scaramouche een soort hoogmoedig, afwisselend slim of dom en altijd laf personage dat zich elke keer opnieuw uit de meest benarde situaties wist te wurmen. Verder richt Mercury zich ook tot Galileo, schijnbaar een knipoog naar Brian May (de gitarist bezit een doctoraat in astrofysica).
Na 9 weken de eerste plaats te bezetten in eigen land, stoot het Zweedse ABBA het Queen-nummer van de eerste plaats in de Britse hitlijst. Ironisch genoeg moest ‘Bohemian Rhapsody’ dus plaatsmaken voor ‘Mamma Mia’, een kreet die meerdere keren in het Queen-nummer zelf wordt geschald. Het betekende echter niet het einde van de glorie van ‘Bohemian Rhapsody’. In 1991, bijna twintig jaar na de release, werd de song opnieuw nummer één. Toen werd het namelijk ingezet om geld in te zamelen voor aids-onderzoek, de ziekte die genie Mercury in dat jaar de das omdeed. (AW)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier