Sidi Larbi Cherkaoui laat een virtuoos ensemble na bij Opera Ballet Vlaanderen

Sidi Larbi Cherkaoui nam op zondagavond 6 februari 2022 na zeven jaar afscheid van Opera Ballet Vlaanderen. Hij liet het balletensemble transformeren van een technisch uitmuntend ensemble tot een ronduit virtuoos en flexibel ensemble dat zich in een waaier aan dans- en choreografiestijlen weet te excelleren. Dat bewijst het in Noetic/Le sacre du printemps.

Er is een probleem. Momenteel speelt Pina Bausch’ choreografie op Igor Stravinsky’s iconische compositie Le Sacre du printemps in het Gentse huis, Opera Gent, van Opera Ballet Vlaanderen. Dit is een van de allermooiste choreografieën ooit gemaakt op dit muziekstuk. Dat dit in Gent te zien is, is fantastisch. Het probleem is van (corona)praktische aard: door enkele besmettingen binnen de productieploeg speelt de voorstelling enkel in Gent. De speelreeks in Antwerpen werd geannuleerd. Al wordt momenteel bekeken wanneer de creatie hernomen kan worden. Suggestie: ‘wanneer de creatie hernomen zál worden’. Dit is te mooi om maar zo kort te spelen.

Pina Bausch’ Le Sacre du printemps (1975) is een van die iconische dansstukken die zelfs lieden die nog nooit een dansvoorstelling zagen of beweren niets te hebben met dans smoorverliefd maakt op deze kunstvorm. De reden? Bausch verstaat de kunst om herkenbare emoties te vertalen naar wervelende dans die recht naar hart en ziel gaat. In dit geval klaart ze dit klusje op een speelvloer vol aarde. Daar vieren een groep jonge vrouwen en mannen de komst van de (bronstige) lente. De meisjes dragen dunne, vleeskleurige onderjurkjes. De heren enkel een zwarte, wijde broek. De mannen imponeren met snelle, strakke en weidse bewegingen. Hun gezichten staan stoer. De meisjes dartelen en wiegen met gezichten waarop schrik schemert. Een rood kleedje – symbool voor liefde of het bloeden van een meisje na haar allereerste keer seks – gaat van meisjeshand naar meisjeshand. Tot een meisje, rillend en met het jurkje in de hand, uit de groep stapt en naar de man – een matig expressief dansende Aaron Shaw – schuifelt die de groep mannen verliet. Nuka Ragagawa vertolkt de rol van het rillende meisje dat doodsangsten uitstaat tijdens haar eerste keer onwaarschijnlijk sterk. Je zit vijfendertig minuten op het puntje van je stoel en (her)beleeft pure dansgeschiedenis.

Je zit vijfendertig minuten op het puntje van je stoel en (her)beleeft pure dansgeschiedenis.

Voorafgaand aan dit meesterwerk presenteert Sidi Larbi Cherkaoui Noetic. Het stuk ging in 2014 te Göteborg in première en bundelt alle krachtpunten van Cherkaoui. Met name: elegante choreografie waarin de dansers tot sierlijke duetten versmelten, vernuftig geïntegreerde tekstzegging, intrigerend ‘spelen’ met rekwisieten en een uitgepuurd scènebeeld. Het resultaat is een meeslepende voorstelling die vooral naar het einde toe – waarin de dansers lange koolstofvezellatten hanteren en er koepels en een aardbol mee bouwen – een uitdaging is voor de dansers. Het levert soms gehannes maar vaker indrukwekkende beelden op van dansers die de wereld, een DNA-streng of simpelweg een golvende zee op hun schouders dragen en met man en macht overeind houden.

De muziek van Szymon Brzóska, live gebracht door Shogo Yoshii en zangeres Miriam Andersén – waarbij het jammer is dat de liedteksten, gebaseerd op teksten van Plato en Horatius, niet live geprojecteerd en vertaald worden -, voegen extra dynamiek toe aan de dans. Cherkaoui laat zijn dansers – gehuld in zwarte jurkjes en dito pakken in een maagdelijk wit decor – in elkaars armen wervelen. Zo zwart-wit het decor is, zo kleurrijk is de dans én is de dansersploeg. Dat die dansers het publiek ook toespreken en dit op een manier doen die allesbehalve houterig maar heel naturel is, pleit voor de begeesterende regie van Cherkaoui én voor het talent in het ensemble van Opera Ballet Vlaanderen.

Vanaf volgend seizoen doet het ensemble het zonder Cherkaoui. Hij leidt vanaf dan het Ballet du Grand Théâtre de Genève. Hij gaf hen vleugels. Aan hen om vanaf nu de mooiste, meest uitdagende vluchten te maken én ook zonder deze bevlogen choreograaf dansgeschiedenis te schrijven.