De balans: dit zijn de 10 beste theatervoorstellingen van 2022 tot nu toe

Voorjaarsontwaken. © Rafaël Bracke

Als veulens die voor het eerst de weide bestormen en er de meest onvoorstelbare buitelingen uitproberen. Zó gedroeg het gros van de podiumbeesten zich. Dat leverde een voorjaar op vol uitbundig theater waarin muziek vaak de hartslag was. In deze tien stukken mondde de waaghalzerij uit in genereus (muziek)theater.

10. Vlaemsch – Eastman / KVS / De Munt: Vlaamse kermis à la Cherkaoui

Choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui trachtte, samen met kunstenaar Hans Op de Beeck en componist Floris De Rycker, de ontwikkeling en essentie van ‘de Vlaamse identiteit’ te vertalen naar dans. Dat resulteert in een stoet van danssolo’s, dansduetten en groepsdans in weelderige kostuums, met bloedmooi polyfoon gezang (zélfs polyfone versies van De leeuw van Vlaanderen, Brels Marieke of Wannes van de Veldes ’t Is Vloms, ’t trekt op geen klote) en in een asgrauw decor dat het perfecte canvas is voor de bonte stoet vol verwijzingen naar de oorlogen, de jeugdbeweging, de koers, het kolonialisme, het extremisme, … Een Vlaamse kermis met wereldse en dansante insteek.

Vlaemsch. © Filip Van Roe
9. Surfer Rosa Begijntje – Nieuwstedelijk: Frivole ode aan Felix Timmermans

‘Het leven is een soep met vier troostende mergpijpen er in: de drank, de liefde, de toebak en de kunst.’ Die definitie prijkt in Felix Timmermans’ roman Adriaan Brouwer. Ja, wij hebben dat ook moeten opzoeken. We kunnen onszelf allerminst ‘kenners’ van Timmermans’ oeuvre noemen. Steeds minder mensen kunnen dat. Dus floot Adriaan Van Aken zijn rockende vrienden van STILLL (Pieterjan Vervondel en Mirko Banovic) bij zich en joeg spelers Joke Emmers en Gert Jochems op de scène. Hij liet hen spelen wat de tuimelende en stralende woorden op het projectiescherm vertellen. Klinkt vreemd, oogt fantastisch.

Surfer Rosa Begijntje. © Boumdiene Belbachir
8. Mystery Sonatas /for Rosa – Rosas: Fleurige dans op weelderige muziek

Heinrich Biber schreef in 1676 zijn Rosenkranzsonaten. Een ‘oorstrelende’ maar aartsmoeilijke vijftiendelige reeks van vioolsonates. Choreograaf Anne Teresa De Keersmaeker kon violiste Amandine Beyer overtuigen om de compositie live te brengen, met haar ensemble. Terwijl de violiste, gewapend met een drietal anders gestemde violen, de strijd aanging, liet De Keersmaeker haar dansers excelleren in een reeks onwezenlijk mooie solo’s.

Mystery Sonatas / For Rosa. © Anne Van Aerschot
7. Ik ben de walvis – Wim Opbrouck: Een virtuoos vispannetje

Wim Opbrouck kreeg opdracht van TeGek!? om ‘iets’ te maken over depressies. Hij gebruikt die opdracht als duw in de rug om eindelijk een solo te maken. Of beter: een stuk waarin hij de scène enkel met muzikanten en door hem beschilderde canvasdoeken deelt. Hij gebruikt zijn liefde voor de zee als uitgangspunt om over de walvis in zichzelf te vertellen. Als de walvis er is, weeg zijn hart 200kg. Verlichting komt dankzij de liefde en de kunsten. Een oesterparel van een solo!

Ik Ben de Walvis. © Koen Bauters
6. ZWIJG! – Tom Van Dyck & Bruno Vanden Broecke: XXL-Lolbroekerij

Van Dyck en Vanden Broecke begeven zich op spekglad terrein en spelen een Siamese tweeling. Beide broers hebben elk hun karakter – de een is een bolleboos, de ander een levensgenieter – maar zijn levenslang tot elkaar veroordeeld. De twee acteurs zetten alle zeilen bij om met secure mimiek, beredeneerde bewegingen en een zorgvuldige tekst met verve te balanceren tussen een lach en een traan, tussen onvervalste komedie en oprechte tragiek. Deugddoend toneel in en over de droeve wereld.

ZWIJG! © maruszak.photo
5. Requiem – De Munt: Just a perfect opera

De Munt kondigde nog maar net aan dat de Italiaanse topregisseur Romeo Castellucci de komende jaren in het Brusselse operahuis Richard Wagners trilogie Der Ring des Nibelungen zal ensceneren. Terechte keuze. Castellucci is misschien wel een van de allerbeste operaregisseurs ter wereld die, sinds zijn magistrale versie van Orfeo ed Euridice (2014), enkel groeide in het componeren van perfecte, uitgekiende en visueel impressionante scènebeelden waarin elk detail en elke beweging noodzakelijk is en zindert van ingehouden emotie. Ook Requiem is daar een beeldschoon bewijs van.

Requiem. © Pascal Victor
4. Misdaad en Straf – Lazarus: De afterparty van Dostojevski’s klassieker

De speelvogels van Lazarus – zijnde Koen De Graeve, Pieter Genard, Patricia Kargbo, Günther Lesage, Femke Stallaert, Ryszard Turbiasz, Joris Van den Brande, Ariane van Vliet – zijn zot van Russische klassiekers én zijn krakken in het bewerken van die klassiekers tot stomend toneel. Dat ze dit keer ook jonge spelers mee op sleeptouw nemen, maakt hun versie van Misdaad en Straf een feestje met bitterzoete nasmaak.

Misdaad en Straf. © Raymond Mallentjer
3. Sartre & de Beauvoir – Stefaan Van Brabandt: Een en al liefde

Achter de zo eenvoudige titel schuilt een ingenieus gecomponeerde dialoog vol geestige en wijze oneliners. Theatermaker en filosoof Stefaan Van Brabandt doorploegde het oeuvre en leven van filosofen en levenspartners Jean-Paul Sartre en Simone de Beauvoir. Daaruit puurde hij een glasheldere, niet van humor gespeende tekst voor Frank Focketyn en Sien Eggers. Gezeten aan een tafeltje toont dit duo hoe twee mensen liefdevol samen kunnen bestaan zonder elkaar te verstikken.

Sartre & de Beauvoir. © Koen Broos
2. Into the open – Voetvolk: Pure knaldrang

Deze zevenkoppige bende ging in de concertzaal van de AB in première. Terecht! Bassist Maarten Van Cauwenberghe, drummer Frederik Heuvinck en gitarist Elko Blijweert zorgen voor muzikale ‘drugs’ die performers Wei-Wei Lee, Celine Werkhoven, Artemis Stavridi, Misha Demoustier gulzig opsnuiven. Hun dansmoves zijn doordesemd van knaldrang. Ze duiken in elkaars armen, in de armen van het publiek en eindigen met een fuif op het podium.

Into the Open. © Danny Willems
1. Voorjaarsontwaken – Wolf Wolf: De groten van morgen

Nog natrillend van hun bloedeigen jeugdtrauma’s spelen de jonkies van Wolf Wolf een verrukkelijke geestige én doorleefde versie van Frank Wedekinds Voorjaarsontwaken. Hun spel smaakt zo dankzij de livemuziek van Gilles Vandevaeye-Pinoy, het turnzaaldecor van Gilles Pollak en Shervin Sheikh Rezaei en de doordacht gekke kostuums van Lieselot Siddiki. Teamwork dat resulteert in tintelend theater met een geëngageerde kern.

Voorjaarsontwaken. © Rafaël Bracke

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content