Succesauteur Yuval Noah Harari, bekend van Sapiens, heeft toegegeven dat hij de toestemming gaf om kritiek op Vladimir Poetin te laten censureren in de Russische editie van zijn nieuwe boek.
Yuval Noah Harari heeft de uitgeverij van de Russische editie van zijn nieuwste boek 21 lessen voor de 21ste eeuw zijn fiat gegeven om kritiek op president Vladimir Poetin uit de tekst te halen. Harari, bekend van zijn vorige bestsellers Sapiens en Homo Deus, heeft in een interview aangegeven dat zijn boek anders niet zou gepubliceerd kunnen worden in Rusland.
De zaak kreeg begin deze week ruchtbaarheid, toen duidelijk werd dat de Russische vertaling op enkele gevoelige punten verschilt van de oorspronkelijke Engelse versie. Zo haalt Harari in het Engels de annexatie van de Krim door Poetin in 2014 aan als een voorbeeld van het post-truth-tijdperk: ‘The Russian government and President Putin personally denied several times that these were Russian troops and described them as spontaneous ‘self-defence units’ who acquired a uniform similar to the Russian [one] in local stores’, schrijft hij. ‘When they made such rather ridiculous statements, Putin and his associates knew perfectly well that they were lying.’ In de Russische versie is die passage vervangen door kritiek op de Amerikaanse president Donald Trump, waarin Harari schrijft dat Trump volgens The Washington Post al 6000 leugens vertelde sinds hij president werd. Ter info: op dit moment heeft de krant naar eigen zeggen al een kleine 11.000 leugens opgelijst.
Daarnaast noemt Harari de annexatie van de Krim in het Engels ‘the only successful invasion carried out by the leading power in the 21st century‘. Hij schrijft dat Rusland in andere delen van Oekraïne op veel meer weerstand is gebotst en dat de zaak rond de Krim de anti-Russische gevoelens heeft aangewakkerd. Niets van dat in de Russische vertaling: daar houdt hij het op dat Rusland zelf de annexatie van de Krim niet als een invasie door een ander land ziet en dat Russische troepen zo goed als geen weerstand hebben gevonden van de lokale bevolking of het Oekraïense leger.’
‘Om mijn standpunten te verduidelijken, gebruik ik voorbeelden van over de hele wereld’, zegt Harari in de Israëlische krant Haaretz. ‘Ik was gewaarschuwd dat door die paar voorbeelden de Russische censuur geen vertaling van het boek zou toelaten. Ik stond dus voor een dilemma: zou ik die voorbeelden vervangen en het boek in Rusland uitbrengen of zou ik niets veranderen en niets publiceren? Ik koos voor publicatie, omdat Rusland een leidende wereldmacht is en het me belangrijk leek dat de ideeën in het boek Russische lezers zouden bereiken, juist omdat het boek – zonder namen te noemen – erg kritisch is voor het regime van Poetin.’
Harari werd ook aangesproken op andere veranderingen in het boek. ‘Mij is verteld dat waar ik spreek over de Russische verovering van de Krim, dat het daar aanhechting is geworden, en dat echtgenoot (Harari is getrouwd met een man, nvdr.) vervangen is door partner. Als dat waar, verzet ik me ten sterkste tegen zulke aanpassingen en zal ik mijn best doen om ze te corrigeren.
