Historica Marlisa den Hartog toont in haar boek Seks in de Renaissance dat ook in 1500 clichéopvattingen over grote penissen en hysterische vrouwen welig tierden.
Als klein kind schreef Marlisa den Hartog boekjes over een meisje dat avonturen beleefde. Elk avontuur eindigde clichématig genoeg in een huwelijk. Vandaag schrijft ze nog steeds over relaties, maar dan als historica aan de universiteit van Leiden. Voor Seks in de Renaissance analyseerde ze stapels medische, theologische en literaire teksten uit de periode tussen 1450 en 1550 en noteerde ze ontluisterende opvattingen over een geneeskrachtige coïtus, te oogsten maagdelijkheid, droge baarmoeders en nutteloze oude besjes.
Marlisa den Hartog: Een van mijn lievelingsteksten is Il libro del cortegiano van Baldassarre Castiglione, waarin een hoveling seksuele agressie tegen vrouwen veroordeelt. Castiglione was een van de tegenstemmen in die vrouwonvriendelijke tijd.
‘Seksualiteit is een beladen thema. Ontdekken hoe de mensen er toen over dachten, helpt ons.’
Elk hoofdstuk vertrekt vanuit een cliché-idee over, bijvoorbeeld, de grootte van de penis of orgasmes bij vrouwen.
Den Hartog: Het zijn opvattingen die ons denken al eeuwenlang beïnvloeden. Vandaag is seksualiteit een beladen thema. Ontdekken hoe de mensen er toen over dachten, helpt ons in dit debat. Want er waren toen ook ongeschreven regels die de geschreven regels afvlakten.
Zoals?
Den Hartog: Men was het erover eens dat verkrachting niet kon. Maar tegelijk geloofde men dat vrouwen dit met bepaalde kleding uitlokten. En toen ik tijdens een lezing vertelde dat men in de renaissance geloofde dat een vrouw na een verkrachting niet zwanger kon raken, moest ik erbij zeggen dat een Amerikaanse republikein tijdens het abortusdebat datzelfde zei. We staan verder dan in 1500, maar er zijn nog stappen te zetten.
Bij je boek hoort een Instagrampagina.
Den Hartog: Zo wil ik een nieuwe generatie aanspreken en het debat aanwakkeren. Seks wordt niet minder magisch als je alle aspecten benoemt. Daarom is het goed dat actrice Joy Delima over haar onzekerheid schreef in haar columns voor de Volkskrant en dat Julie Cafmeyer (in haar tekst Life Is but a dream, nvdr.) getuigt over wat haar overkwam. Zulke verhalen helpen om je te verplaatsen in anderen. Zo groeit begrip.
Seks in de Renaissance. Standjes en standpunten in de tijd van Da Vinci (en wat we daar nu van kunnen leren)
Marlisa den Hartog, Atlas Contact, 336 blz., € 22.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier