Jón Kalman Stefánsson kent zijn metier, maar zijn roman blijft in de ijle polaire lucht hangen

© .
Roderik Six
Roderik Six Journalist voor Knack

Alle vakkennis ten spijt is Het verhaal van Ásta van de IJslandse reus Jón Kalman Stefánsson helaas ook het verhaal van het hooi en de vork.

Dat heb je met ladders: op een dag donder je ervan af. Sigvaldi heeft wel een mooi uitzicht: vanaf de stoep staart hij naar de blauwe lucht die boven Stavanger hangt en naar de jonge vrouw die zich over zijn gebroken lijf ontfermt. Uit zijn gebarsten schedel sijpelen herinneringen. Hij denkt vooral aan zijn dochter, zijn verloren dochter Ásta. Een dochter die hij op een dag het huis uit bonjourde, een dochter die hij een hoerenjong noemde – een dochter die met een zware emotionele rugzak door Europa trekt maar altijd naar IJsland wordt teruggelokt.

De afstand tussen liefde en haat is ongeveer dezelfde als de afstand tussen leven en dood. Zowel onmetelijk als minimaal.

Centrale zinnen

Ásta maakt er het beste én een potje van. Als probleemjongere komt ze op een boerderij terecht – schapen hoeden, bij wijze van heropvoeding – maar als pientere adolescent slaagt ze er wel in een paar diploma’s te scoren. Ze houdt van literatuur, van theater en filosofie, en versiert zelfs een job op een krantenredactie. En ze houdt van mannen, liefst van het onbereikbare, getrouwde type. Vaderfiguren, want iemand moet toch voor haar zorgen? Kunstenaars, want iemand moet haar toch schoonheid bijbrengen?

Jón Kalman Stefánsson kent zijn metier, maar zijn roman blijft in de ijle polaire lucht hangen

Tussen de vrolijke tragedies van Sigvaldi en Ásta door ontmoeten we ook nog een schrijver die verdacht veel op Jón Kalman Stefánsson lijkt. Hij heeft zich op het platteland teruggetrokken, vastberaden een roman te schrijven. Dat is buiten de buurman gerekend die geregeld komt aanlopen en Jón voor zijn commercieel karretje wil spannen: ‘Vroeger had IJsland alleen schapen en Björk, en die laatste is al een paar keer verkocht. Natuurtoerisme, dát is de toekomst. Authenticiteit, dat willen de mensen. Afzien in de kou, achter schapen aanrennen, naar het poollicht gapen, én vet veel geld neertellen voor die ervaring.’ Een bonkige schrijver in de buurt zou prima staan in de reisbrochure dus misschien wil Jón wel gratis in de vuurtoren gaan wonen, net zo romantisch.

De roman waaraan Jón werkt, is natuurlijk Het verhaal van Ásta. Geen bijster origineel trucje en hoewel je aanvankelijk valt voor de mild ironische toets waarmee de auteur zijn personages neerzet, gaat het feelgoodelement na een tijdje op je zenuwen werken. Huiselijk geweld, ontheemde kinderen, overspel, drank: daar een prettige Disney-saus over gieten stoot tegen de borst. Jón Kalman Stefánsson kent zijn metier maar deze roman blijft wat in de ijle polaire lucht hangen, en de krampachtigheid waarmee hij alle verhaallijntjes netjes wil verstrengelen, lijkt een toegift aan het brede publiek.

Het verhaal van Ásta

Jón Kalman Stefánsson, Ambo/Anthos (oorspronkelijke titel: Saga Ástu), 422 blz., 21,99 euro.

Jón Kalman Stefánsson

Jón Kalman Stefánsson (°1963) heeft meerdere prijzen op zijn schoorsteenmantel staan en zijn boeken zijn onderhand internationale bestsellers. Vooral met de trilogie Hemel en hel, Verdriet van de engelen en Het hart van de mens (2010-2015) wist hij een grote lezersschare te bekoren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content