FILM: ** extra’s: **

(VRT klassiekers)

Films. Twintig jaar voor Any Way the Wind Blows was er al deze minder uitbundige grotestadsfilm waarmee Marc Didden een frisse wind deed waaien door het Vlaanderen van de boerenfilm en de (al dan niet academische) literatuurverfilmingen. Fris is misschien het verkeerde adjectief voor dit nodeloos wanhopig portret van een man die in een extreme existentialistische crisis verkeert. De zwartgalligheid en troosteloosheid liggen er zo duimendik op, dat het nu bijkans karikaturaal overkomt, al werd dit in het postpunktijdperk als volkomen natuurlijk ervaren.

Didden filmt de dwaaltocht van een man, Max (imponerend verbeeld door François Beuke- laers) door Brussel, met ook een uitstapje naar het verpletterend hellend vlak van Ronquières. Max loopt enkele bekenden tegen het lijf, en leert enkele verwante zielen kennen die hij meesleurt in zijn richtingloos avontuur. De dieper liggende reden van Max’ suïcidaal en brutaal anti-sociaal gedrag blijft tot de finale onthulling een raadsel, wat aan een film waarin (te) weinig gebeurt enige spanning moet geven. De dramatische schaarste wordt ten dele gecompenseerd door het indringend sfeerbeeld van een eigentijdse multiculturele stad waarvan de marginaliteit sjofel artistiekerig wordt uitvergroot.

Twintig jaar voor De Zaak Alzheimer was er ook al Zaman, de eerste moderne policier van Vlaamse bodem. Spijts alle mankementen blijft deze film uit 1983 stukken authentieker en meeslepender dan al die zelfverklaard prestigieuze doch slaapverwekkende zelfingenomen misdaadseries die nu zo hoog scoren ( Stille Waters, Aspe, Zone Stad, Witse, Sedes & Belli). Vertrouwde ingrediënten uit het genre worden door regisseur Patrick LeBon overgeplant naar een Antwerpse context; sterke karaktertekeningen en dito vertolkingen domineren de wat zwak geplotte prent. De belevenissen van een rechercheur met zowel thuis als op het werk problemen bij de vleet, zijn goed voor een aantal forse scènes waarvan de intensiteit weldadig contrasteert met de lauwheid van vele Vlaamse films.

Extra’s. Zoals de vorige delen in de reeks Kroniek van de Vlaamse Film is ook de Brussels by Night-dvd een model in het genre: de digitaal gerestaureerde film wordt omkaderd door een nieuwe documentaire terugblik van Focusmedewerker Erik Martens en aangevuld met twee kortfilms ( De Smeerlappen van Frank Van Passel, met Didden in een van de hoofdrollen, en Cheb, de bijdrage van Didden aan het drieluik Bruxelles mon amour) en de trailers van drie andere films van Didden. Ook het boekje bij de dvd bevat een schat aan achtergrondinformatie over de film en een bloemlezing van de recensies in binnen- en buitenland.

Ook Zaman maakt deel uit van een reeks (VRT Klassiekers, zie ook Het gezin van Paemel), werd digitaal gerestaureerd en aangevuld met archiefmateriaal (setreportage en interviews uit het filmprogramma Première). (P.D)

P.D.