OORLOG IS KUNST Kunstenaars reageren op 9/11, en ze tonen de zere plekken zonder te vervallen in plat sentiment.

Witte Zaal (Sint-Lucas),Posteernestraat in Gent, tot 13 december.tel. 09 225 42 90 en www.aeroplastics.net

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Without Fear or Reproach is een schot in de roos. De tentoonstelling gaat over de nasleep van 9/11, in beeld gebracht door 19 kunstenaars onder wie nogal wat Amerikanen. Curator Jerome Jacobs van Aeroplastics (in Brussel, zie ook Animal Magnetism) zorgde voor een slagvaardige selectie en een naadloze binding. Geen peulenschil, want oorlog en geweld zijn stekelige onderwerpen die evenwichtig en met de nodige stijl bejegend moeten worden. Opdracht volbracht: Without Fear laat een stortvloed van reacties nederdalen, zij het zorgvuldig in de hand gehouden en lichtjes getemperd door bijdragen die de druk van de ketel halen. Christoph Draeger zet dramatisch in met een luidruchtige videoreeks over ambulances die door de straten van New York scheuren. Een alarmerende introductie die van toonaard verandert door het afgerukte been – een kort, dik exemplaar met een cowboylaars – van lillend vleeskunstenaar John Isaacs. Without Fear komt op kruissnelheid met de van razernij rood aangelopen kindertjes of Angry Americans (Ryan McNamara), met de schreeuwende onheilsprofeetvideo van Leon Grodski en een zielig huilende Osama bin Laden van Jiri David.

Emoties alom, maar ze moeten optornen tegen koelbloedige en vrolijk-sarcastische kunst, zoals een game waarin je rennende Arabiertjes kunt neerschieten of een indrukwekkende installatie van 98 congresleden die als een poppenleger de Patriot Act stemmen. Meer oorlog doet zich voelen met foto’s van vallende bommen (van Philippe Meste, de Fransman die ooit moederziel alleen een oorlogsschip aanviel in een gemotoriseerde sinaasappelkist), en ook Bush is op vakkundige wijze verpakt in een video van Maria Friberg, die de Amerikaanse president portretteert als een grimassen trekkende acteur zonder tekst. De Canadese Dana Wyse knipte een burqa uit een Amerikaanse vlag en Guy Richards Smit maakte tekeningen van een oorlogsheld die in bed ligt met zware verwondingen, ferm voorzien van de titel Hero. Angst voor de politieke leiders hebben de kunstenaars duidelijk niet, maar angst als krachtige menselijke drijfveer komt wel aan bod, met name in het donderende man-met-bloedhondportret van David Nicholson, een zorgvuldig gepenseeld orgelpunt dat perfect moet passen in de woonkamer van Graaf Dra-cula. Nog eens herhalen: op Without Fear or Reproach krijgen niet alleen de ogen de kost, er wordt ook verhaald over de huidige politieke context, en dat met zorg, inzicht en temperament. En niet te vergeten, met kunst die de zere plekken toont zonder te vervallen in het typisch Amerikaanse en geheel onartistieke patriottensentiment.

Door ELS FIERS