JOHN FORD

VS 1950. MET BEN JOHNSON, JOANNE DRU, WARD BOND. 14.35 – BBC 2

WAGONMASTER

Het citaat is bekend: ‘Samen met The Fugitve (1947) en The Sun Shines Bright (1953) komt Wagonmaster het dichtst bij wat ik had willen bereiken’, aldus Sean Aloysius O’Fearna alias John Ford over de film die hij vaak als zijn favoriete western citeert. Orson Welles noemde Ford de grootste poëet die de cinema ons gegeven heeft en dat de ‘coach’ een subtiel visueel dichter en sensueel landschapsschilder was, laat hij in dit bedrieglijk eenvoudig intiem epos zien (Ford blikte de film op nauwelijks een maand tijd in en hij had vaak niet meer dan een opname per scène nodig). Ben Johnson en Harry Carey Jr. zijn de twee paardenhandelaars die anno 1870 door een verbannen groep mormonen gevraagd worden om hun konvooi van Cristal City naar de San Juan-vallei in Utah te gidsen, het beloofde land waar ze een nieuwe kolonie willen oprichten. Tijdens de opvallend actie- en plotloze tocht krijgen ze het gezelschap van enkele leden van een showbusinessgroep (waaronder hootchie-cootchie-danseres Joanne Dru), Najavo-indianen en een groep outlaws die door de sheriff achternagezeten worden. Fords atypische en door King Kong-regisseur Merian C. Cooper geproduceerde western is behalve een ode aan de geboorte van een gemeenschap en de onderlinge solidariteit, eerst en vooral een lyrische lofzang op de natuur en de exploratie van het onontgonnen wilde Westen. In die optiek is het op historische feiten geïnspireerde Wagonmaster, zoals zoveel films van Ford, een uitgepuurd, sereen staaltje van pastorale nostalgie en mythologisering van de Amerikaanse geschiedenis.

The Day the Earth Caught Fire ** Val Guest, GB 1961. Een ouderwetse maar intelligente rampenfilm die aan historisch belang wint, omdat hij zich bijna volledig afspeelt in de beroemde maar inmiddels gesloten kantoren in Fleet Street van The Daily Express, een mythologische plek (23.00 – Kanaaltwee) The Virgin Suicides *** Sofia Coppola, VS 1999. Voor de Tokio-spleen van Lost in Translation debuteerde dochter Coppola zelfverzekerd met dit weemoedige drama waarin vijf suburbane tienerzussen die net de liefde ontdekt hebben en zich niet door hun religieuze ouders (James Woodes en Kathleen Turner) begrepen voelen voor een collectieve zelfmoord kiezen (0.00 – Canvas) Namous *** Hamo Bek-Nazarov, Armenië 1925. Zeldzame en recent gerestaureerde Armeense film. ‘Oosters exotisme zonder make-up’, schreef men indertijd over de allereerste fictiefilm uit de gewezen sovjetrepubliek. Opvallend aan dit verhaal over de tragische liefde tussen twee jonge mensen die het slachtoffer van de traditie worden, is de realistische sociale aanklacht (0.15 – ARTE).

(L.J.)