Wat is clickbait eigenlijk?
Josiane Van Cleemput, Assenede
> Clickbait, Josiane, is een journalistieke techniek die krantensites gebruiken om hun lezers opnieuw een kritische reflex aan te leren. Nieuwsconsumenten zijn in deze snel digitaliserende tijden luie wezens geworden. Ze denken al gauw dat ze aan een lekkere titel op een krantensite of een tweet van 140 tekens genoeg hebben om de actualiteit te doorgronden. Terwijl de wereld natuurlijk een stuk complexer in elkaar zit. Een zichzelf respecterende krant zwemt als een zalm tegen die stroom in, Josiane, en probeert haar lezers eraan te herinneren dat de dingen niet altijd zijn wat ze lijken. Daartoe zetten ze dus clickbait in: snelle, lekkere koppen die smeken om meer uitleg en duiding. Opdat lezers voor een goed begrip van de actualiteit wel verplícht zijn om hun artikels tot de laatste letter uit te lezen. Slow journalism vraagt nu eenmaal om slow reading.
Niets illustreert deze briljante techniek beter dan een voorbeeld uit de praktijk. Surfen we thans naar een willekeurige krantensite, pakweg die van De Morgen. Wat lezen we daar in vette, schreeuwerige letters? ‘Sven Mary wil slachtoffers aanslagen verdedigen.’ Inderdaad, Josiane: opmerkelijk nieuws, want was Mary niet net de duivelse advocaat die de belangen van Salah Abdeslam behartigde? Klikken wij dan nu het bewuste artikel open. Titel: ‘Sven Mary gepolst om slachtoffers aanslagen te verdedigen, maar nog niets beslist.’ Kleine nuance: hij is gevraagd, maar dat betekent nog niet dat hij ook wil. Lezen we de eerste zin van het artikel. ‘Sven Mary gaat vooralsnog geen slachtoffers van de aanslagen van 22 maart verdedigen.’ Je merkt het: het verhaal wordt al iets complexer. Fast forward naar de tweede paragraaf. Hier komt de advocaat zelf aan het woord. ‘Ik ben nog niet gecontacteerd door enig slachtoffer en heb zeker nog niet toegestemd om slachtoffers te verdedigen.’ Wat leren we na lezing van het hele artikel? Sven Mary is nooit gevraagd om de slachtoffers van de aanslagen te verdedigen en zou daar, desgevraagd, ook niet zomaar mee instemmen. Hadden we niet geweten als we het artikel niet volledig hadden uitgelezen.
Schrijf maar op, Josiane: clickbait is de redding van de ernstige journalistiek.
Het is alweer een maand geleden dat Lisbeth Imbo stopte als hoofdredacteur van De Morgen. Is er al bekend wat nu precies haar nieuwe uitdaging wordt, de volgende stap in haar mediacarrière?
Koen Duprez, Gent
> Rustig, Koen. Lisbeth is nog maar net terug van haar vermoeiende New York-reis met de lezers van De Morgen. Hoofdredacteur af of niet: die laatste ambtelijke verplichting wilde ze absoluut nog nakomen. Gun haar nu maar even de tijd om uit te blazen, haar fotoalbum op Facebook bij te werken en rustig uit te kijken naar iets nieuws.
Ze zou natuurlijk kunnen terugkeren naar de Reyerslaan. Al kan ze ook altijd het voorbeeld volgen van de vorige hoofdredacteur van De Morgen. Of die dáárvoor, daar wil ik nu even van af zijn, ze wisselen ook zo snel. Enfin, een van de ex-hoofdredacteurs heeft onlangs via crowdfunding een populaire nieuwssite opgericht, eentje die clickbaiting trouwens tot een ware kunst verheven heeft. Wist bij de crowdfunders zo’n 275.000 euro op te halen en daar bij de winstuitkering twee jaar later maar een fractie van terug te betalen. Had je 50 euro geïnvesteerd, dan kreeg je een slordige 48 euro terug. Klinkt als een strak businessplan dat navolging verdient.
Stuur uw vragen naar Vincent Byloo: vraaghetaanvincent@knack.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
