Ik stel een playlist samen voor Kerstmis, maar kom algauw uit bij al die versleten kerstklassiekers. Bestaat er zoiets als credibele kerstmuziek?

Kurt Vandewalle, Geraardsbergen

Ik deel je bekommernis, Kurt. Je wilt aan de kerstdis een sfeer van vrede en samenhorigheid scheppen – in de hoop dat nonkel Gerard en tante Juliette niet weer vóór het hoofdgerecht in de clinch gaan over die netelige erfeniskwestie – maar je wilt ook niet meedoen aan dat melige kerstboomkapitalisme. Want inderdaad: er wordt elk jaar nogal wat muzikale troep op de kerstmarkt gegooid. De zieltogende muziekindustrie realiseert tot zestig procent van haar totale jaaromzet in het laatste kwartaal alléén. En dat was vroeger niet anders. Wist je bijvoorbeeld dat heel wat kerstklassiekers eigenlijk voor totaal ándere gelegenheden zijn gecomponeerd? Jingle Bells diende aanvankelijk als muzikale opluistering van Thanksgiving, Sleigh Ride was oorspronkelijk een verjaardagslied en zelfs Händels Messiah, traditioneel de soundtrack bij Pasen, is de voorbije eeuw brutaal gekaapt door Santa Claus.

Die zogenaamde klassiekers laat je dus best links liggen. Maar vergis je niet: met al die ‘goed foute’ kerstsongs uit de eighties moet je vandaag ook niet meer afkomen. Je wilt tijdens het aansnijden van de kerstbûche echt geen Last Christmas van Wham of All I Want for ChristmasIs You van Mariah Carey uit de boxen horen blèren, want behalve op Q-music of Nostalgie zijn die guilty pleasures intussen ook wel uitgewoond.

Persoonlijk zweer ik bij A Christmas Gift for You from Phil Spector op vinyl. Maar vier je kerst met een wat intellectueler gezelschap van Antwerpse hipsters, ze zullen bij de kerstboxen van Sufjan Stevens vast goedkeurend over hun hipstersikje strijken. En wil je met je playlist vooral de mémé op tijd naar huis krijgen, dan verwijs ik je graag door naar We Wish You a Metal X-Mas and a Headbanging New Year, een verzamelaar waarop onder meer Alice Cooper en Lemmy van Motorhead allerlei onwelvoeglijks doen met het bekende kerstrepertoire. Vrolijk kerstfeest!

Ik vraag me weleens af hoe al die talkshows op tv hun gasten selecteren. Er zijn zoveel BV’s die iets te verkopen of te promoten hebben: een programma, een boek, een kerst-cd. Hoe bepalen ze eigenlijk wie er wel en niet uitgenodigd wordt?

Bihad Rari, Brussel

Dat is inderdaad geen sinecure. Zelfs een talkshowredactie van twaalf man heeft niet de tijd, laat staan de goesting, om álle tv-programma’s te screenen, álle boeken te lezen en – o gruwel – álle kerst-cd’s te beluisteren. Ze moeten vaak tot vier dagen per week werken en krijgen alleen de schoolvakanties vrij. In de praktijk moeten ze dus afgaan op wat er over al die mediaproducten in kranten en weekbladen verschijnt. Vaak zijn dat interviews waarvan ze de vragen en antwoorden ook nog eens in Q&A-vorm moeten copy-pasten op de steekkaarten van de presentator. Tijdrovend werk. Zijn er nog geen artikels geschreven over het boek van de auteur die ze overwegen uit te nodigen, dan mailen ze naar een radiopresentator van Studio Brussel die wél de moeite heeft genomen om het bewuste boek te lezen, met de vriendelijke vraag om alstublieft in reply zijn voorbereiding door te sturen.

Bovendien moeten zulke redacties voortdurend weerstaan aan de sociale druk om collega’s uit eigen huis op te voeren. Tv-reporters die pakweg een boek over hun depressie hebben geschreven en hun Facebook volposten met screenshots van felicitatie-sms’jes die collega’s hebben verstuurd vanuit een soort moreel plichtsbesef. Als dat subtiele drukkingsmiddel zijn effect mist, deinzen sommige van die reporters er niet voor terug om die tv-redacties te bestoken met nauwelijks verholen dreigmails.

Je merkt het: een talkshow runnen is een heikele evenwichtsoefening waar heel wat diplomatie bij komt kijken. Goed dat ze in hun vier weken kerstvakantie nu even kunnen bekomen.