Kolonel Cruise – Tom Cruise tracht Hitler te liquideren in deze nazithriller die alvast een stuk dynamischer blijktdan de roddels lieten vermoeden.

Bryan Singer

Tom Cruise, Bill Nighy, Tom Wilkinson,Carice Van Houten, Kenneth Branagh

Een releasedatum die verschillende keren werd uitgesteld, sappige verhalen over ruzies en reshoots, Duitse politici die de opnames probeerden te verhinderen, plus: een hoofdrolspeler – crazy Cruise om precies te zijn – die de jongste jaren veeleer in de roddelrubrieken dan aan de box office scoorde. Geef toe: een mens zou voor minder een verminkte Hollywoodsof verwachten. En toch blijkt Bryan Singers langverwachte oorlogsthriller Valkyrie gelukkig een stuk valider uit te vallen dan verwacht.

De op ware feiten gebaseerde prent vertelt het verhaal van de Duitse kolonel Claus von Stauffenberg, die op 20 juli 1944 een mislukte aanslag pleegde op Hitler. Hij wist zich daarbij gesteund door dissidente nazikopstukken, maar werd daags nadien samen met verschillende andere samenzweerders in Berlijn geëxecuteerd.

Een historisch correcte reconstructie van die operatie of een meditatie over de Duitse schuldvraag hoeft u natuurlijk niet te verwachten. Wat Singer u serveert, is een viriel in de schaduw van B-oorlogsklassiekers als Where Eagles Dare marcherende complotthriller die bijna exclusief op de zenuwbanen mikt. Maar dan zonder een al te karikaturale ooglap op te zetten voor de morele vragen over zelfopoffering en verzet.

Bovendien maakt Singer – die de pervers mooie nazi-iconografie bij vlagen met fetisjistisch genoegen in beeld brengt – er géén Teutoonse accentenparade of hollywoodiaanse schurkenstoet van. Zo passeren Hitler, Himmler, Goebbels en co enkel de revue wanneer het gebalde scenario van Christopher McQuarrie (die ook al Singers The Usual Suspects neerpende) daar expliciet om vraagt en blijft de focus verder met Deutsche Gründlichkeit op von Stauffenbergs noodlottige onderneming gericht.

Hoe die aan het Noord-Afrikaanse front zijn linkeroog verliest. Hoe hij van Hitlers bloeddorstige megalomanie gedegouteerd raakt. Hoe hij aansluiting vindt bij gelijk-gestemde Pruisische officieren (rollen voor Britse acteurs als Kenneth Branagh, Bill Nighy en Terence Stamp). En hoe ze dan samen een plan smeden om de Führer te liquideren en de SS buitenspel te zetten.

Singer dient het op als een Mission: Impossible in gladgestreken nazi-uniform, verliest amper tijd met psychologische analyses en laat von Stauffenberg als een gedreven rebel with a cause langs de hindernissen sluipen. In die zin is Tom Cruise niet eens zo slecht gecast. Zo blijkt zijn persona van fundamentalistische Scientologyprofeet zich op subtekstueel niveau alvast prima te lenen tot het vertolken van een bloedfanatieke Einzelgänger die tegen alle rede in het Derde Rijk hoopt te saboteren.

Geen grootse film en zeker geen belangwekkende. Wel een goed gemaakte en hoogst onderhoudende brok spanning die lang niet zo gedoemd blijkt als von Stauffenbergs moedige moordmissie.

Dave Mestdach