Laatste werk: Live From Her Majesty’s (1984)

15 april 1984 in Her Majesty’s Theater in Londen

Leeftijd bij overlijden: 63 jaar

Komiek

‘T onight, I want you to play as you’ve never played before: Together!‘, dolde Tommy Cooper met het orkest van Her Majesty’s Theatre in Londen. De komiek was te gast in Jimmy Tarbucks live tv-show From Her Majesty’s. Zijn sketch was -zoals altijd – opgevat als een goocheltruck waar van alles misloopt. Die 15e april 1984 ging het ook écht grondig fout. Net toen een blonde assistente hem zijn magiërcape hielp aan te trekken, zakte Cooper ineen. In primetime, voor miljoenen televisiekijkers en mét zijn onafscheidelijke fez nog op zijn hoofd. Het publiek schoot in de lach bij dat straffe staaltje method acting. Tot een hand van achter het theatergordijn Coopers lichaam de coulissen introk. De uitzending werd stopgezet, het publiek werd in het ongewisse gelaten en de kijkers thuis kregen een geïmproviseerd reclameblok van twee minuten voorgeschoteld.

Intussen kreeg Cooper backstage in het pikdonker de eerste zorgen, terwijl zijn zoon Thomas erop stond te kijken. Na het reclameblok klom gastheer Jimmy Tarbuck in paniek het podium op voor zijn komische sketch. ‘Hoe ik de mensen aan het lachen heb gebracht, weet ik niet meer. De situatie was ernstig, dat zag ik ook wel’, zei Jimmy achteraf. ‘Maar niemand vertelde me dat mijn vriend Tommy aan het sterven was.’ Toen hij na drie minuten opnieuw van het podium ging, sloot de ambulancier net Coopers ogen. Voor de sadisten: zoek niet (meer) naar livebeelden van zijn inzinking, ze zijn op verzoek van de familie van YouTube geflikkerd.

Tommy Cooper mag dan wel een van de beste komieken aller tijden genoemd worden, hij leed aan het Toon Hermanssyndroom: allemansvriend in de spotlights, asshole achter de schermen. Zijn agressie – tegenover zijn vrouw Gwen én zijn minnares Mary Kay – en zijn gierigheid waren legendarisch. ‘Have a drink on me’, zei hij tegen taxichauffeurs en hij stak in plaats van geld een theezakje in hun pochet. Buitenwippers liet hij loten uit drie enveloppen met ‘fooien’. ‘Volgende keer beter’, lachte hij, terwijl in geen enkele geld zat. Met zulke practical jokes veegde hij ook zijn immense alcoholprobleem onder de mat. ‘I only drink for medicinal reasons. I’m sick of being sober’, klonk het. En als iemand hem tijdens een hotelontbijt gin-tonic over zijn cornflakes zag gieten, verantwoordde hij ‘dat melk veel te veel cholesterol bevatte’.

‘De waarheid is dat Tommy tot 5 uur ’s nachts zit te drinken, dan zijn roes uitslaapt en de volgende morgen gewoon voortzuipt’, aldus zijn vrouw Gwen. Zogezegd om zijn podiumangst te overwinnen, eiste hij vóór elk optreden een fles bourbon. Áls hij er al was geraakt, want meestal kwam hij te laat. ‘Je stond een half uur geleden geprogrammeerd’, brieste een organisator, toen Cooper wéér maar eens niet op tijd aankwam. ‘Hoe heb ik dat gedaan?’, zei de komiek. ‘Ik ben hier pas.’ In de jaren 70 gingen Coopers optredens én zijn gezondheid zienderogen achteruit. De diagnose volgens zijn dokters: lumbago, indigestie, tremor, bronchitis en hernia. De diagnose volgens zijn biograaf John Fisher: chronisch alcoholisme en sigarenverslaving. Omdat de komiek steeds dikker werd, slikte hij bij het ontbijt een cocktail van dieet- en slaappillen.

Dat Cooper al zingend de kerk zou verlaten, werd duidelijk in april 1977. Toen kreeg hij ook al een hartaanval tijdens een optreden voor de IBM-top in Rome. Het bloed gutste al uit zijn bek, maar een koelbloedige dokter redde hem op zijn Pulp Fictions: met een injectie recht in zijn hart. ‘Het leven is een strijd voor iedereen’, relativeerde hij de situatie achteraf. ‘Ik kan tenminste mensen doen lachen en hun zorgen doen vergeten. Het enige wat ik wil, is dat mensen bij mijn dood zeggen: Die Tommy Cooper, dat was een giller van formaat.’ Van halveliterformaat that is.

THIJS DEMEULEMEESTER