Zaterdag 31/3, 21.10 – VT4. Martin Scorsese, VS-HK 2006.

‘Y ou can’t go near that. You can’t even begin, as far as my skills as a filmmaker, you can’t.’ Verrassend bescheiden woorden van Martin Scorsese over The Killer, een vernieuwende hypergestileerde actiefilm van John Woo uit 1989 met barokke kinetische actie en het thema van de elkaar spiegelende en tegenwerkende flik en gangster. Zijn eigen The Departed is een vrije bewerking van deze Hongkongklassieker, al speelt zijn onderhoudende misdaadthriller zich af in het hedendaagse Boston en wordt de oosterse cool vervangen door sardonische horror. Voor Scorsese betekende The Departed een terugkeer naar het vertrouwde, door zonde, schuld en verlossing gekleurde milieu van zijn New Yorkse gangsterfilms als Mean Streets, Goodfellas en The Gangs of New York. Met dat verschil dat Scorsese op het einde de morele fraude royaal de absurde kant laat uitgaan. Dat hij ermee weg komt, zegt veel over zijn kwaliteiten als regisseur.

Het vernuftig vertelde verhaal over de oorlog van de politie tegen de Ierse onderwereld vertrekt van een ambigu dubbel kat-en-muisspel tussen twee infiltranten. De straatwijze Billy Costigan (Leonardo DiCaprio) heeft door zijn gewelddadige temperament zijn flikkenbadge moeten inleveren, maar krijgt een nieuwe kans als undercoveragent in de bende van de machtige gangsterbaas Costello (Jack Nicholson). De ambitieuze Colin Sullivan (Matt Damon) is dan weer een rechercheur die zich binnen de staatspolitie van Massachusetts sluw opgewerkt heeft – ‘ You rise fast, like a twelve year old dick’ – en tegelijkertijd als mol voor diezelfde Costello fungeert. De twee Judassen proberen elkaar te slim af te zijn, maar kunnen niet aan hun roots ontsnappen.

De spanning in het visueel energieke en door William Monahan met scherp geschreven The Departed komt grotendeels van het lot van DiCaprio, die van in het begin van verraad verdacht wordt. Ook fijn om te zien is hoe Scorsese voortdurend indrukwekkend tussen de werelden van de gangsters en de cops laveert, daarbij inzoomend op hun hiërarchische strijd. Naar verluidt gooiden DiCaprio en Damon een muntstuk op om te zien wie welke rol zou spelen. Draaide dat even goed uit: allebei zijn ze uitmuntend. Dé joker van dit misdaadepos is echter Jack Nicholson, die als gangsterkoning zijn troon bedreigd ziet. Of hij nu een rat imiteert, een ring van een afgehakte hand afrukt om DiCaprio te intimideren of opmerkingen maakt als ‘ Jezus, she fell funny‘ na het doodschieten van een vrouw: Nicholson speelt zijn rol met een wonderlijk genoegen.

LUC JORIS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content