SPITTEN IN HET DONKER. NA ‘CIDADE DE DEUS’ LEVERT FERNANDO MEIRELLES OPNIEUW EEN BEKLIJVEND SOCIODRAMA AF.

FERNANDO MEIRELLES

MET RALPH FIENNES, RACHEL WEISZ, DANNY HUSTON, BILL NIGHY EN HUBERT KOUNDé

The Constant Gardener ***

Het wereldwijde succes van Cidade de Deus, een sociodrama met de kracht van een molotovcocktail, zorgde ervoor dat Fernando Meirelles de opdrachten maar voor het uitkiezen had. Zelfs Hollywood trok de Braziliaanse regisseur voortdurend aan de mouw. Wij vreesden al snel het ergste: dat Meirelles niet aan de dollars zou kunnen weerstaan en zich als huurling naar Tinseltown zou laten verslepen om er een of andere wufte studiofilm in te blikken.

Gelukkig hebben we ons vergist. Meirelles trok immers niet naar Hollywood, maar naar Groot-Brittannië, waar hij zijn oog liet vallen op The Constant Gardener van John le Carré, een ingenieuze roman die schippert tussen thriller en emo-drama en vertelt over fatale liefde, diplomatieke intriges, kapitalistische uitbuiting en morele wroeging. Zwaarwichtige thematieken waarmee Meirelles het zich niet makkelijk heeft gemaakt. Toch slaagt hij erin om in zijn vitalistische stijl – inclusief handbewogen camerawerk, bruuske beeldwissels en opvallende kleurenfilters – een coherent, emotioneel én intelligent verhaal te vertellen.

Centraal staat Justin Quale (Ralph Fiennes), een timide Britse diplomaat die een tijdje geleden zijn grote liefde heeft verloren. Zijn idealistische vrouw Tessa (Rachel Weisz) kwam in hoogst dubieuze omstandigheden om het leven in de Keniaanse outback. Het officiële rapport heeft het over een roofoverval, maar daar hecht Justin weinig geloof aan. Privé-onderzoek leert hem dat Tessa in Kenia buiten zijn medeweten betrokken was bij een onderzoek naar de louche praktijken van de Britse farmaceutische industrie. Filantropisch ingestelde jongens zijn daar niet te vinden, zo blijkt, en Justin wordt zowel door vrienden als vijanden geadviseerd om Tessa’s dossier te laten rusten.

Uiteraard neemt Justin, die postuum zijn vrouw pas écht leert kennen, daar geen vrede mee: hij keert terug naar Kenia, duikt er de archieven in en voelt alle betrokkenen aan de tand: van de chef diplomatieke betrekkingen (Bill Nighy), over zijn weinig betrouwbare buddy (Danny Huston, imponerend als altijd) tot enkele Keniaanse dokters. Hij ontdekt dat de westerse farma-reuzen de lokale bevolking als proefkonijnen gebruiken, een praktijk waarvan Tessa duidelijk al langer op de hoogte was.

Hoewel de socio-politieke intrige de motor vormt van deze caleidoscopische prent (een fictieve lezing van waar gebeurde feiten) is het romantische aspect van minstens even groot belang. Knap is de manier waarop Meirelles politieke spanning aan persoonlijke tragiek weet te koppelen, zonder daarbij in goedkope pathetiek of karikaturale kritiek op de farma-industrie te vervallen. Daarvoor kan hij alvast rekenen op een prima cast, aangevoerd door Ralph Fiennes als de tuinierende diplomaat die door het lot gedwongen wordt in het donkere verleden van zijn echtgenote te spitten. Rachel Weisz is innemend als zijn sociaal bewogen eega die de degens kruist met de politieke en economische powers that be.

Net als in Cidade de Deus maakt Meirelles op een slimme manier gebruik van de couleur locale. Let bijvoorbeeld op de snedige coupage en het mooie kleurenpallet waarmee het Keniaanse landschap in beeld wordt gebracht.

Geen idee hoe Fernando Meirelles als Braziliaan bij het idee kwam om met een volledig Britse cast en crew een roman van John le Carré te verfilmen in Kenia, maar het intrigerende resultaat mag er in elk geval wezen.

Dave Mestdach