(Mk2 éditions / Warner Home Video)

Het dvd-moment van de vroege herfst is ongetwijfeld de release van alle langspeelfilms die Charles Chaplin draaide tussen 1921 en 1957 (in 1967 volgde nog één film, A Countess from Hong Kong). Er is een mini-box genaamd ‘The Essential Collection’ met 2-disc-edities (film + extra’s) van The Gold Rush, City Lights, Modern Times en The Great Dictator, vergezeld van een bonusschijf met de docu Charlie: The Life and Art of Charles Chaplin. En er is ‘The Complete Collection’ die aan deze titels nog The Kid, The Circus, Monsieur Verdoux, Limelight, A King in New York en A Woman of Paris toevoegt.

DE FILMS ****

Vier sterren, die als een overall score gelden. Wie in het verleden ooit een Chaplin heeft gehuurd in de videotheek of gewoon op teevee zag, weet dat de fysieke staat van de kopieën vaak te wensen overliet. De digitale opsmuk van Chaplins films voor dvd (een 5.1-soundtrack incluis) is daarom een geschenk uit de hemel, met als twee toprestauraties Modern Times en The Great Dictator, allicht ook de twee meest bekende titels. Modern Times kreeg een poetsbeurt op 126.000 frames, terwijl een gemiddelde digitale opsmuk slechts 35.000 frames beslaat. En voor The Gold Rush, waarvan u zowel de 96′ durende versie uit 1925 als Chaplins recut uit 1942 kunt zien, werd een beroep gedaan op Kevin Brownlows en David Gills sublieme restauratiekunst (ondanks Brownlows aandringen werd evenwel niet de score van Carl Davis behouden). Dat betekent ook een digitale transfer tegen 22,5 beelden per seconde, al geldt diezelfde trouw aan de oorspronkelijke projectiesnelheid niet voor alle titels (de normale snelheid van 24 bps voor de geluidsfilm wordt er een van 25 bps).

‘The Complete Collection’ biedt u vandaag de kans om zelf te ontdekken hoe verbazend fris Chaplins films zijn. The Circus uit 1928 is meer dan 75 jaar na datum nog steeds een klein wonder van ronduit geniale komische timing en beheersing van het filmmedium. Om uw appetijt voor het hele oeuvre aan te scherpen is overigens een voorafgaande visie van Schickels documentaire een absolute must (zie kader).

DE EXTRA’S ***

Drie sterren, opnieuw een overall score: niet het maximum omdat bepaalde films zeker zouden hebben geprofiteerd van een audiocommentaar, bijvoorbeeld door Chaplins officiële biograaf David Robinson, die zich hier beperkt tot amper 5′ lange inleidingen, of door Richard Schickel. Elke afzonderlijke editie biedt een resem kleine bonuselementen, waarvan de belangrijkste samen de reeks Chaplin Today vormen (zie verder). The Great Dictator pakt echter uit met de Turner Classic Movies docu van Kevin Brownlow en Michael Kloft over de frappante parallellen tussen Chaplins en Hitlers leven. Daarnaast varieert het zeer verscheiden aanbod van outtakes of deleted scenes, over allerlei curiosa, zoals een karaoke-versie van de nonsense song uit Modern Times of een document-op-muziek over Fords lopende band, tot settekeningen, galerijen van foto’s of posters, trailers en fragmenten uit de andere edities.

CHAPLIN TODAY

De collectie van oorspronkelijk 10 docu’s van telkens 26′ koppelt befaamde regisseurs aan een Chaplin-film en wordt zo een welkome actualisering van Chaplins oeuvre. Echt wonderlijk is het bijvoorbeeld de broers Luc en Jean-Pierre Dardenne te zien discussiëren met elkaar (en niet met de onzichtbare maker Philippe Truffault) over de betekenis van Modern Times. De film was de laatste ‘stille’ film uit Hollywood, maar ook Chaplins eerste ‘geluidsfilm’. Het was de laatste film met de figuur van The Tramp, maar, zo merkt één van de broers op, ook de eerste die hem niet als dusdanig aankondigde: het hoofdpersonage staat op de credits vermeld als ‘A Factory Worker.’ Eveneens zeer de moeite waard is Claude Chabrol bij Monsieur Verdoux, Chaplins eerste volwaardige talkie, een film die The Tramp voorgoed vergeet en ontstond uit een idee van Orson Welles om het verhaal van seriemoordenaar Henri Landru te verfilmen met Chaplin als hoofdacteur. Andere grote namen in de reeks zijn Abbas Kiarostami voor The Kid en Bernardo Bertolucci voor Limelight.

CHARLIE: THE LIFE AND ART OF CHARLES CHAPLIN

Geraldine Chaplin blijft maar in tranen uitbarsten als ze Richard Schickels werk over haar vaders leven en kunst bekijkt, geheel opgebouwd rond het motief uit Limelight van de komiek die zijn greep op de lach en het publiek verliest. De Time-recensent weet het mysterie Chaplin als acteur, schrijver, regisseur, producent en componist te ontrafelen tegen de achtergrond van zijn controversiële en druk in de media besproken privéleven. Chaplin wordt, samen met zijn partners bij United Artists, Mary Pickford en Douglas Fairbanks, geportretteerd als de eerste moderne ster. De gasten van deze intuïtief opgebouwde docu die elke Chaplin-scepticus moet overtuigen (aangezien Schickel zelf al geen onvoorwaardelijke fan was), zijn Woody Allen, Richard Attenborough, Claire Bloom, Geraldine en Michael Chaplin, Johnny Depp, Robert Downey Jr, Milos Forman, David Robinson, David Bordwell en Martin Scorsese. De laatstgenoemde een paar scènes horen analyseren van A Woman of Paris of Monsieur Verdoux is een absoluut genot. Jo Smets

DOOR patrick duynslaegher